نحوه تهیه اوراق سلف چگونه است؟

کاربردهای مهم اوراق سلف چیست؟

با این روش از یک سو پس اندازکنندگانی که به علت کوچک بودن حجم سرمایه خود یا به علت نداشتن مهارت کافی توانایی سرمایه گذاری مستقیم ندارند، می توانند با خرید اوراق پیش گفته از راکد مندن وجوه خود جلوگیری کرده و از سود آن بهره مند شوند. از سوی دیگر، بنگاه های اقتصادی اعم از خصوصی یا دولتی که با کسری منابع مالی روبه رو هستند، می توانند از راه انتشار این اوراق و با پیش فروش محصول خود، بخشی از وجوه مورد نیاز خود را تامین کنند. تفاوت این روش با اوراق سهام واوراق مشارکت این است که اولا، خریدار در مالکیت و مدیریت بنگاه شریک نخواهد بود؛ در نتیجه درنیازهای مالی کوتاه مدت و موردی، برای صاحبان بنگاه ترجیح خواهد داشت. ثانیا با توجه به امکان تعیین دامنه سود آن، برای افراد ریسک گریز و متعارف جاذبه خواهد داشت.

برخی از دولت ها برای جبران کسری بودجه مورد نیاز خود به پیش فروش بین المللی محصول ها و مواد خام اقدام می کند، این کار باعث انتقال بخشی از ارزش افزوده ملی به خارج کشور می شود. به ویژه زمانی که دولتی به علت نیاز مالی شدید احتیاج به تامین مالی دارد و از طرف دیگر به علت وضعیت خاص سیاسی و اقتصادی قیمت فروش مواد خام پایین است. در این موردها دولت می تواند با انتشار اوراق سلف محصول ها یا مواد خام را به مردم بفروشد سپس در سررسید به وکالت از طرف صاحبان اوراق محصول ها یا مواد خام را به صورت نقد در بازارهای جهانی فروخته با صاحبان اوراق تسویه کند. به این ترتیب کسری بودجه دولت تامین می شود و تفاوت قیمت نقد و سلف، در قالب سود اوراق سلف به مردم کشور می رسد.

راهکاری برای قرض دادن پول و کسب سود حلال

حجت الاسلام والمسلمین عباس نیاکان کازرونی در نوشتاری به موضوع معامله سلف طلا پرداخته و راهکاری برای قرض دادن پول و حفظ ارزش آن ارائه داده است.

انتشار اوراق سلف توسط بانک مرکزی بحرین

بانک مرکزی بحرین جهت تنظیم سیاست پولی، به صورت ماهانه و در سررسیدهای سه ماهه اقدام به انتشار اوراق سلف می‌کند.

استفاده از اوراق سَلَف در تأمین مالی بخش مسکن

دبیر کمیته فقهی سازمان بورس و اوراق بهادار از موافقت این کمیته با استفاده از اوراق سَلَف در تأمین مالی بخش مسکن خبر داد.

بررسی فقهی طرح دولت برای فروش اوراق سلف نفتی

عضو شورای فقهی بورس با اشاره به طرح دولت برای فروش اوراق سلف نفتی، ابعاد فقهی این طرح را مورد بررسی قرار داد.

اوراق سلف موازی یا اسناد خزانه اسلامی؟

اوراق سلف موازی به دلیل جذابیت‌های خاص می‌تواند به عنوان یک گزینه مناسب هم برای ناشران و هم برای سرمایه‌گذاران مورد توجه قرار گیرد و به ویژه در زمینه کالاهای استراتژیک همچون گندم و نفت انتشار یابد.

صکوک سلف، ابزاری نوین جهت تامین کسری بودجه دولت در کوتاه‌مدت

صکوک سلف از جمله اوراق بهادار اسلامی است که می‌تواند توسط دولت جهت پوشش کسری بودجه در کوتاه مدت مورد استفاده واقع شود. با این حال این ابزار نباید به شیوه‌ای برای تامین مالی کسری بودجه به صورت دائمی تبدیل شود.

استانداردی جدید در رابطه با معامله سلف ارز خارجی

بازار بین‌المللی مالی اسلامی (IIFM) و اتحادیه بین‌المللی سوآپ و ابزارهای مشتقه (ISDA) این استاندارد را منتشر کرده است.

صکوک سلف موازی ارز؛ ابزار در راستای تنظیم بازار ارز

این صکوک را می‌توان برای تنظیم و کنترل تثبیت دستوری نرخ ارز توسط بانک مرکزی، حجم بالای نقدینگی و رفتارهای سوداگری، مورد استفاده قرار داد.

سلف و اوراق سلف؛ بررسی فقهی- اقتصادی

حامد تاجمیر ریاحی و فرزانه اشعریون قمی زاده

صکوک سلف بانک مرکزی، ابزاری نوین برای سیاست‌گذاری پولی

این تحقیق چالش‌های صکوک سلف در بازار ثانویه را بررسی و روش «قرارداد مرکب از سلف موازی و حواله با حضور نماینده ناشر» را پیشنهاد می‌کند.

مشکل شرعی اوراق سلف نفتی و روش جایگزین

در معاملات پیش‌فروش یا پیش‌خرید، باید تمامی قیمت در موعد عقد نحوه تهیه اوراق سلف چگونه است؟ پرداخت شود.

انتشار اوراق سلف برای نخستین بار در یک میدان نفتی

این ابزار پیش‌تر در محصولاتی همچون سنگ‌آهن، برخی از محصولات پتروشیمی و نفت کوره در بورس انرژی عرضه شده است.

تصویب معاملات اوراق سلف خرید خودرو

باید ابزارهای جدید مالی به بانکداران کشور معرفی شوند.

اجرای صحیح تسهیلات سلف در بانکداری اسلامی به کمک بورس تخصصی کالا در مورد کالاهای استاندارد بورسی

توجه به امر تامین مالی به منظور تولید با رعایت اصول شرعی همواره باید مورد توجه بانکها قرار گیرد.

عرضه اوراق سلف موازی استاندارد در بورس انرژی

ایجاد تنوع در ابزارهای مالی اسلامی و در نظر گرفتن سلایق و ذائقه‌های مختلف سرمایه‌گذاران به منظور هدایت نقدینگی به سمت بازار سرمایه الزامی می‌باشد.

عرضه اوراق سلف نفتی در بورس انرژی

برای اولین بار در ایران اوراق سلف موازی استاندارد نفت کوره در بورس انرژی عرضه شد.

اوراق سلف موازی استاندارد در خدمت صنعتگران

بورس کالای ایران در سال جاری معاملات اوراق سلف موازی استاندارد را راه‌اندازی کرد تا بیش از پیش بتواند در راستای تامین مالی صنعتگران کشور گام بر دارد.

تفاوت‌ها و شباهت‌های قراردادهای فوروارد و سلف

در قراردادهای فوروارد دو طرف مبادله در زمان حال از طریق مذاکره در مورد قیمت و زمان تحویل کالا در آینده توافق می‌نمایند.

اوراق سلف موازی استاندارد سنگ‌آهن

این اوراق با توجه به شرایط تحویل فیزیکی و تسویه نقدی و اختیاری که به سرمایه‌گذار و عرضه‌کننده می‌دهد، از جذاب‌ترین اوراق بازار به شمار می‌آید.

اوراق سلف فرآورده‌های نفتی

تفاوت اوراق سلف فرآورده های نفتی با اوراق سلف نفتی در چیست؟

سلف موازي، جاده صاف كن معاملات آتي و آپشن

به دليل جذابيت معاملات سلف موازي، پيش بيني مي‌شود از سال آينده بر شمار معامله‌گران افزوده شود.

اهم اقدامات شورای فقهی بانک مرکزی در سال 1392

برخی موارد همانند «انتشار اوراق مشارکت بانک مرکزی» بوده که به‌رغم مخالفت شورای فقهی، اجرایی و عملیاتی شده است.

زمان حراج سکه در بورس اعلام شد

عرضه اولیه اوراق سلف موازی استاندارد سکه طلا بانک مرکزی امروز راس ساعت ۱۵ حراج تک قیمتی انجام خواهد شد.

به گزارش شبکه شرق، سکه بانک مرکزی در روز سه شنبه مورخ ۱۷ آبان راس ساعت ۱۵:۰۰ حراج تک‌قیمتی خواهد شد.

براساس اطلاعیه منتشرشده توسط بورس کالا به اطلاع کلیه فعالان بازار می‌رساند، عرضه اولیه اوراق سلف موازی استاندارد سکه طلا بانک مرکزی جمهوری اسلامی به تعداد ۱۰۰۰۰۰۰ قطعه سکه معادل ۱۰۰۰۰۰۰۰۰۰ اوراق سلف موازی استاندارد سکه بانک مرکزی در روز سه شنبه مورخ ۷ از ساعت ۱۱:۳۰ الی ۱۵:۰۰ دوره پیش گشایش و راس ساعت ۱۵:۰۰ حراج تک قیمتی انجام خواهد گرفت.

همچنین معاملات ثانویه این اوراق از تاریخ ۱۴۰۱⁄۰۸⁄۱۸ لغایت ۱۴۰۲⁄۰۲⁄۱۷ ادامه خواهد داشت. مشخصات قرارداد این اوراق به شرح پیوست است. در ضمن عرضه اوراق به روش گشایش از طریق حراج تک قیمتی انجام خواهد شد.

در صورت عدم فروش کل اوراق، باقیمانده اوراق به حساب بازارگردان منتقل و برای عملیات عرضه و بازارگردانی استفاده خواهد شد. جهت کسب اطلاعات بیشتر و دریافت امیدنامه این اوراق، به بخش اوراق سلف استاندارد در قسمت بازار‌ها در سایت بورس کالا ایران مراجعه فرمایید.

اوراق مشارکت چیست؟ انواع آن کدام است؟

اگر قصد سرمایه گذاری داشته باشید فرصت‌های زیادی را پیش روی خود دیده اید که احتمالا اوراق مشارکت یکی از آن‌هاست. اوراق مشارکت واژه‌ای است که حتی اگر سرمایه گذار نیستید بارها با آن مواجه شده اید و شاید این سوال برایتان ایجاد شده باشد که اوراق مشارکت چیست نحوه خرید و فروش آن در بازار سرمایه ایران چگونه است؟هدف از انتشار اوراق مشارکت چیست و چه کارکردی دارند؟ انواع اوراق مشارکت کدامند و چه ویژگی‌هایی دارند؟ و همچنین سوالات دیگری که قرار است ما در این مقاله به آن‌ها پاسخ دهیم.

اوراق مشارکت چیست؟

پیش از اینکه به تعریف اوراق مشارکت بپردازیم خوب است بدانیم که اوراق بهادار چیست؟ اوراق بهادار یکی از مهم‌ترین مفاهیم در دنیای مالی و اقتصاد است و به ورقه یا هر نوع مستندی گفته می‌شود که تضمین کننده مالکیت و حقوق مالی مالک است. در واقع اوراق بهادار یک ابزار مالی است که در بازارهای مالی داد و ستد می‌شود و شامل انواع مختلفی است که می‌توان آن‌ها را در سه دسته کلی قرار داد:

1- اوراق سهام: شامل سهام عادی، سهام ممتاز، حق تقدم خرید سهام ، سهام جایزه
2- اوراق بدهی: شامل اوراق مشارکت، اوراق خزانه اسلامی که با نام اخزا شناخته می‌شوند و صکوک
3- اوراق مشتقه: شامل اختیار معامله ، قراردادهای آتی، سلف و قرارداد تاخت (سواپ)

در مقاله آشنایی با انواع اوراق بهادار و ماهیت آن‌ها در بازار سرمایه می‌توانید به طور مفصل در خصوص هر کدام از ابزارهای ذکر شده اطلاعات کاملی کسب کنید.

همانطور که پیداست اوراق مشارکت یکی از انواع اوراق بدهی در ایران است که کارکرد اصلی آن مانند سایر اوراق بدهی تامین مالی پروژه‌های دولتی یا خصوصی مانند طرح های عمرانی، زیرساختی، اقتصادی و . است.
اوراق مشارکت اوراقی است که به قیمت اسمی منتشر می‌شود و دارای سررسید است و به بیان دیگر برای مدت معینی منتشر شده است. دارنده این اوراق در فواصل زمانی مشخص و متناسب با قیمت اسمی پرداختی خود سود معینی دریافت می‌کند. لازم به ذکر است این سود علی الحساب است و در برخی مواقع سود قطعی نیز به حساب دارندگان واریز می‌شود. در نهایت با فرارسیدن سررسید اوراق و تسویه، رابطه دارندگان اوراق با شرکت منتشر کننده قطع می‌شود.

ویژگی‌‌های اوراق مشارکت

1- اوراق مشارکت می‌توانند با نام یا بی‌نام باشند و این در مورد تمامی انواع اوراق مشارکت صدق می‌کنند. با‌نام یا بی نام بودن اوراق مشارکت در زمان تبلیغات رسانه ای اعلام می‌شود. اوراق مشارکت بانام به اسم دارنده و مالک اوراق بوده و حتی در صورت مفقودی یا سرقت نیز به شخصی جز مالک آن سود و اصل سپرده تعلق نمی گیرد و امکان فروش آن نیز وجود نخواهد داشت. اوراق مشارکت بی نام اما در وجه حامل بوده و لذا مالک می بایست توجه ویژه ای در خصوص نگهداری آن داشته باشد.

2- سود علی الحساب و سود قطعی: سود اوراق مشارکت به صورت علی الحساب بوده به این معنی که پس از اتمام پروژه و در سررسید نهایی ناشر موظف است سود قطعی را محاسبه کند و مابه التفاوت با سود علی الحساب را در صورتیکه بیشتر باشد به حساب دارندگان واریز نماید، هرچند این اتفاق به ندرت اتفاق می‌افتد.

3- وجود ارکانی مانند ضامن در اوراق مشارکت باعث می شود که این اوراق از ریسک اندکی برخودار باشند و به تبع آن بازدهی کمتری نسبت به سایر اوراق بهادار پررریسک تر مانند سهام دارند. با این وجود اما به دلیل اینکه این اوراق از جذابیت برخودار باشند عموما بازدهی بیشتر از سپرده های بانکی به دارندگان پرداخت می شود. و معمولا سود آن تابعی است از سود بانکی و نرخ بازدهی سالانه آن بین 3 تا 6 درصد بیشتر است.

4- تضمین پرداخت سود: چهارمین ویژگی اوراق مشارکت که لازم است به آن اشاره شود این است که سود اوراق مشارکت معاف از مالیات است که این یکی از جذابیت های این اوراق است.

5- اوراق مشارکت در بازار ثانویه نیز قابل خرید و فروش هستند. در صورتیکه اوراق مشارکت غیرقابل معامله در بورس باشد فرد دارنده این اوراق می تواند به مراجعه به یکی از شعب بانک عامل اوراق خود را قبل از سررسید به فروش برساند. در صورتیکه این اوراق قابلیت معامله در بورس را داشته باشند نیز می توانند آن را مانند سهام به فروش برساند.

6- اوراق مشارکت می توانند به کسر فروخته شوند. این اوراق عموما در دسته سرمایه گذاری های کوتاه مدت قرار می گیرند و به ارزشی کمتر از ارزش اسمی به فروش می روند. سود سرمایه گذار نیز حاصل تفاوت قیمت اوراق در زمان خرید و قیمت اسمی آن در زمان سررسید است.

7- سود اوراق مشارکت به صورت دوره ای و با کوپن های ماهانه، سه ماهه یا سالانه پرداخت می شوند.

انواع اوراق مشارکت

اوراق مشارکت را می‌توان بر اساس محل معامله یا بر اساس قابلیت تبدیل آن به دسته بندی های مختلفی تقسیم نمود. اوراق مشارکت بر اساس محل معامله به دو دسته تقسیم می‌شوند که در ادامه به آن‌ها اشاره می‌کنیم.

1- اوراق مشارکت بورسی

به اوراق مشارکتی که قابلیت معامله در بازار بورس یا فرابورس را دارد اوراق مشارکت بورسی می‌گویند که شامل:

اوراق مشارکت ساده:

رایج ترین نوع از اوراق مشارکت است که به دلیل عدم پیچیدگی و سادگی در معامله گزینه سرمایه گذاری مناسبی برای عموم محسوب می‌شود. این اوراق می‌توانند با نام یا بی‌نام باشند و دارنده اوراق تا زمان سررسید اوراق می‌تواند صبر کند و سود و اصل سرمایه خود را دریافت کند یا پیش از موعد سررسید در بازار سرمایه آن را به فروش برساند یا به ناشر ارائه کند.

اوراق مشارکت قابل تبدیل و اوراق مشارکت قابل تعویض:

شرکت‌های سهامی عام طبق قانون اوراق مشارکت مصوب 1376 مجلس شورای اسلامی می‌توانند اوراق قابل تبدیل یا قابل تعویض منتشر کنند. ویژگی مهم این اوراق این است که در زمان سررسید قابلیت تعویض با سهام سایر شرکت‌های پذیرفته شده در سازمان بورس یا حتی در زمان تحقق افزایش سرمایه نیز قابلیت تبدیل به سهام شرکت مربوطه را دارند. این نوع از اوراق در بازار سرمایه چندان مورد استفاده قرار نمی‌گیرند.

2- اوراق مشارکت غیربورسی

برخلاف دسته قبل این نوع از اوراق مشارکت قابلیت خرید و فروش در بستر سازمان بورس و بازار سرمایه را ندارند و به اوراقی گفته می‌شود که تحت نظارت بانک مرکزی منتشر و در شعب بانک‌های عامل معامله می‌شوند. به بیانی دیگر این نوع از اوراق در بازار پول معامله می‌شوند. در صورتیکه از بازار پول، کارکرد آن و ابزارهای معامله شده در آن میخواهید اطلاعات دقیقی کسب کنید پیشنهاد می‌کنیم مقاله بازار پول چیست را مطالعه بفرمایید.

اوراق مشارکت غیربورسی را می‌توان در دسته‌های زیر قرار داد:

اوراق مشارکت بانک مرکزی

گاهی دولت به منظور اجرای طرح‌های عمرانی، زیرساختی و غیره نیاز به نقدینگی دارد و بنابراین این اوراق برای تامین مالی اینگونه طرح‌ها منتشر می شوند. این اوراق قابلیت بازخرید توسط بانک عامل را دارند و همانطور که گفته شد قابلیت معامله در بورس اوراق بهادار را ندارند.

اوراق مشارکت وزارتخانه‌ها و شرکت‌های دولتی

علاوه بر دولت، شرکت ها و سازمان های دولتی نیز نیاز به تامین مالی دارند که این اوراق به این منظور منتشر می‌شوند. مانند اوراق مشارکت بانک مرکزی این اوراق نیز قابل بازخرید بوسیله بانک عامل هستند و در بورس معامله نمی‌شوند.

نحوه خرید و فروش اوراق مشارکت

حال که با اوراق مشارکت و انواع آن آشنا شدیم چگونه اوراق مشارکت بخریم؟ فروش اوراق مشارکت به چه صورت است؟ آیا می‌توانیم آن را در بازار ثانویه به فروش برسانیم؟

خرید اوراق مشارکت

اوراق مشارکت خارج از بورس (غیر بورسی) را می توان با در دست داشتن مدارک شناسایی و مورد نیاز و مراجعه به یکی از شعب بانک عامل خریداری نمود. در خصوص اوراق مشارکت بورسی نیز شخص سرمایه گذار پس از انتخاب اوراق مورد نظر می بایست نسبت به اخذ کد معاملاتی اقدام نماید سپس وارد سیستم پنل کارگزاری مورد نظر شود و سفارش خود را به صورت آنلاین ارسال نماید و در نهایت اوراق خریداری شده در پنل معاملاتی قرار می گیرد.
در صورتیکه قصد سرمایه گذاری و خرید اوراق بهادار را دارید می توانید به صورت غیرحضوری و در کمترین زمان ممکن کد بورسی دریافت کنید. برای دریافت کد بورسی کلیک نمایید.

فروش اوراق مشارکت

فروش اوراق مشارکت بورسی و غیربورسی نیز مانند خرید آن ها است و برای فروش اوراق بورسی می بایست از طریق پنل کارگزاری اقدام شود و همچنین جهت فروش اوراق مشارکت غیربورسی نیز به بانک عامل مورد نظر مراجه و اوراق فروخته شود.

کارمزد خرید و فروش اوراق مشارکت

خرید و فروش اوراق مشارکت نیز مشمول پرداخت کارمزد است و سقف این کارمزد 0.000726 برای خرید و 0.000774 برای فروش است که در مجموع 0.0015 مبلغ کل معامله است.

مالیات خرید و فروش اوراق مشارکت

طبق ماده ۷ قانون نحوه انتشار اوراق مشارکت، مبالغ پرداختی و یا تخصیصی بابت سود متعلق به اوراق مشارکت مشمول مالیات مقطوع به نرخ پنج درصد هست و به سود اوراق مشارکت و معاملات اوراق مذکور هیچ‌گونه مالیات دیگری تعلق نمی‌گیرد.

همچنین پرداخت‌کنندگان سود اوراق مشارکت اعم از علی‌الحساب و قطعی مکلف‌اند، در هر پرداخت یا تخصیص، مالیات متعلق را به نرخ مذکور کسر و ظرف مدت ۱۰ روز از تاریخ پرداخت یا تخصیص به حسابی که توسط خزانه‌داری کل تعیین می‌شود، واریز و رسید آن را ظرف۳۰ روز از تاریخ واریز همراه با فهرستی متضمن میزان سود پرداختی به حوزه مالیاتی مربوط تسلیم نمایند. پرداخت‌کنندگان سود اوراق مشارکت، درصورت تخلف از انجام تکالیف مذکور مشمول مقررات متن ماده (۱۹۹) قانون مالیات‌های مستقیم مصوب اسفند ماه ۱۳۶۶، خواهند بود.

تفاوتهای اوراق‌ قرضه و اوراق ‌مشارکت

اوراق مشارکت برای تامین مالی پروژه ها و طرح های مشخصی منتشر می‌شود در حالیکه چنین الزامی برای اوراق قرضه وجود ندارد.
همانطور که گفته شد اوراق مشارکت دارای سود علی الحساب است و سود قطی آن در انتهای سررسید و پایان پروژه مشخص می‌شود در حالیکه سود اوراق قرضه از پیش معین شده است.
ناشرین اوراق مشارکت ملزم هستند که در مقاطعی وضعیت اجرایی و عملکردی خود را به اطلاع عموم برسانند در حالیکه چنین الزامی برای ناشرین اوراق قرضه وجود ندارد.
به تفاوت های اوراق قرضه و اوراق مشارکت اشاره کردیم. در صورتیکه تمایل دارید در مورد تفاوت های اوراق مشارکت و سهام نیز بدانید پیشنهاد میکنیم مقاله تفاوت اوراق مشارکت و سهام چیست را مطالعه بفرمایید.

سرمایه‌گذاری در صندوق‌های سرمایه‌گذاری

تا اینجا با مفهوم اوراق مشارکت آشنا شدیم، انواع آن را برشمردیم و دانستیم خرید اوراق مشارکت به چه صورت است؟ همانطور که متوجه شدید برای خرید و فروش اوراق مشارکت می‌بایست از زمان انتشار اوراق مشارکت بورسی و غیربورسی اطلاع کامل داشته باشید و در زمان مناسب آن‌ها را خریداری کنید. اما این امر همواره امکان پذیر نیست و برای افرادی که مشغله زیادی دارند رصد بازار کاری بس دشوار است.

صندوق‌های سرمایه‌گذاری یکی از ابزارهای بازار سرمایه هستند که امکان سرمایه گذاری در انواع اوراق بهادار را دارند و به این دلیل راه حل مناسبی برای آن دسته از افرادی هستند که امکان و فرصت خرید و فروش مستقیم اوراق بهادار اعم از سهام، اوراق مشارکت و اوراق مشتقه را ندارند. همانطور که در مقاله آشنایی با انواع صندوق‌های سرمایه گذاری اشاره شد، صندوق های سرمایه گذاری می‌توانند سهامی ، درآمد ثابت ، مختلط و . باشند.

صندوق های درآمد ثابت آن دسته از صندوق های سرمایه گذاری هستند که بیشتر دارایی خود را در اوراق بهادار با درآمد ثابت همچون اوراق خزانه اسلامی، اوراق مشارکت و صکوک سرمایه گذاری می‌کنند. علاوه بر این بخش کوچکی از دارایی خود را نیز در سهام و گواهی های سپرده سرمایه گذاری می‌کنند. بنابراین اگر قصد خرید اوراق مشارکت را دارید آسان‌ترین راه این است که واحدهای صندوق های سرمایه گذاری با درآمد ثابت را خریداری نمایید.

لازم به ذکر است که صندوق های درآمد ثابت به دو نوع قابل معامله (ETF) و صدور و ابطالی تقسیم می‌شوند. در صورتیکه قصد خرید صندوق های درآمد ثابت و بدون ریسک را دارید بر روی این لینک کلیک کنید. همچنین می‌توانید پس از ورود به پنل آنلاین معاملاتی خود نماد کمند یا کارا را جستجو نمایید و صندوق های درآمد ثابت ETF کاریزما را خریداری نمایید.

سخن پایانی

اوراق مشارکت نوعی اوراق بهادار است که یکی از ابزارهای بدهی بازار مالی محسوب می‌شود و جهت تامین مالی پروژه های عمرانی و اقتصادی دولتی و شرکتهای خصوصی منتشر می‌شود. این ورقه نشان دهنده مشارکت سرمایه گذاران در اجرای یک طرح است و به دارندگان آن طی بازه های زمانی مشخص سود علی الحساب معینی تعلق می‌گیرد.

سوالات متداول

اوراق مشارکت به چه منظور منتشر می‌شود؟

اوراق مشارکت جهت تامین مالی پروژه‌های دولتی یا خصوصی مانند طرح های عمرانی، زیرساختی، اقتصادی و . است.

خرید و فروش اوراق مشارکت چطور انجام می‌شود؟

اوراق مشارکت می‌تواند در بورس اوراق بهادار یا شعب بانکهای عامل خرید و فروش شوند.

سود اوراق مشارکت چقدر است؟

سود اوراق مشارکت به صورت علی الحساب است و عموما 3 تا 6 درصد بیشتر از سود بانکی است. لازم به ذکر است که در صورت بازدهی بیشتر پروژه و طرح مورد نظر مازاد سود نیز به صورت سود قطعی به حساب دارندگان اوراق مشارکت واریز خواهد شد که در مواردی این اتفاق رخ می‌دهد.

قرارداد سلف چیست؟

قرارداد سلف نفتی این روزها بسیار بر سر زبان‌هاست. احتمال دارد که در اخبار نامی از این اوراق شنیده باشید. دولت‌ در تلاش است تا کسری بودجه را به کمک شیوه‌های مختلفی جبران کند. یکی از این روش‌ها با اتکا به قراردادهای سلف قابل‌ انجام است؛ قراردادی که از جمله ابزارهای مالی بورس کالا به شمار می‌رود. هنوز زمان زیادی از برنامه‌ دولت مبنی بر عرضه‌ سهام خود در برخی شرکت‌ها نگذشته است. در پی این خبر پذیره نویسی صندوق دارایکم آغاز شد. خبر عرضه اوراق سلف نفتی نیز در همین حین به گوش رسید. اگر اکنون مشتاق شده‌اید که بیشتر در مورد این اوراق بدانید، هر آنچه‌ را که لازم است، می‌توانید در ادامه مطالعه کنید.

آشنایی با قرارداد سلف

پای قرارداد سلف زمانی به میان می‌آید که صحبت از تامین مالی فروشندگان باشد. در حقیقت به کمک این قرارداد فروشنده وجه لازم را برای تکمیل کالای خود دریافت می‌کند. اما خریدار، کالا را در زمان آینده و طبق قرارداد تحویل می‌گیرد. پس خریدار مبلغ را در ابتدا به فروشنده می‌پردازد اما کالا را بعدا تحویل می‌گیرد. بر طبق قرارداد سلف کالا با قیمتی کمتر از قیمت نقدی به خریدار فروخته می‌شود. اگر چنین امکانی وجود نداشت، عملا استفاده از این قرارداد هیچ سودی برای خریدار به همراه نداشت.

اجازه دهید در اینجا مثالی بیان کنیم. این‌گونه در نظر بگیرید که شما قصد سرمایه‌گذاری دارید. پیش‌بینی‌های شما حاکی از آن است که در ماه‌های پیش رو، برای گسترش کارخانه خود به کالایی خاص نیاز پیدا می‌کنید. در سمت دیگر این قضیه، مدیر یک کارخانه نیز نیازمند مبلغی است که بتواند تولید محصولاتش را تکمیل کند. شما و مدیر آن کارخانه اقدام به انعقاد قرارداد سلف می‌کنید. به این ترتیب شما قبول می‌کنید که مبلغ خرید را به صورت کامل به فروشنده پرداخت کنید؛ مبلغی که معمولا کمتر از قیمت نهایی کالا خواهد بود.

ممکن است این کالا را برای خود خرید کرده باشید. شاید هم خرید شما به قصد فروش کالا در آینده باشد. در هر دو صورت از آن‌جا که کالا را با قیمتی کمتر از قیمت اصلی خریداری کرده‌اید، می‌توانید سود کسب کنید. در حقیقت در چنین قراردادی خریدار به افزایش قیمت کالا در آینده امیدوار است. البته انگیزه طرفین معامله در قرارداد سلف با یک‌دیگر متفاوت است.

فایده قرارداد سلف برای خریدار و فروشنده

فروشندگان (تولیدکنندگان قرارداد سلف) به منظور برنامه‌ریزی برای تولید و فروش خود اقدام به انعقاد چنین قراردادی می‌کنند. از یک طرف با عقد چنین قراردادی فروشنده از فروش رفتن کالای خود پس از تکمیل و تولید محصول اطمینان حاصل می‌کند. از سوی دیگر نیز نگرانی بابت کسری بودجه در مراحل تولید ندارد؛ چرا که مبلغ را تمام و کمال از خریدار دریافت کرده است. خریدار نیز با خرید محصول و یا مواد مذکور، آینده خط تولید و کارخانه خود را تضمین می‌کند. هم‌چنین دیگر دغدغه‌ی افزایش قیمت کالا یا مواد مورد نظر را نیز نخواهد داشت.

محدودیت‌های قرارداد سلف

از دید بسیاری از افراد، غیرقابل انتقال بودن، یکی از اصلی‌ترین محدودیت‌های قرارداد سلف محسوب می‌شود. این امر به آن معناست که خریدار باید منتظر بماند تا موعد تحویل کالا فرا برسد. در واقع دارنده‌ چنین قراردادی با مشکلی مواجه است به نام نقدشوندگی. او قادر نیست واکنشی نسبت به تغییرات قیمت نشان دهد. افزون بر این، هیچ بازار ثانویه‌ای برای دادوستد اوراق سلف در دسترس نیست. به منظور رفع چنین محدودیتی، قراردادی طراحی شده است که می‌توان آن را پیش از سررسید به فرد دیگری منتقل کرد. این قرارداد با نام قرارداد سلف موازی استاندارد شناخته می‌شود.

تعریف قرارداد سلف موازی استاندارد

گفتیم که این قرارداد در راستای رفع محدودیت‌های قرارداد سلف طراحی شده است. این دو قرارداد مشابه یکدیگر هستند و تنها یک تفاوت دارند. در قرارداد سلف موازی استاندارد دارنده اوراق (خریدار) می‌تواند قرارداد را پیش از سررسید به شخص دیگری واگذار کند. یعنی می‌تواند معادل دارایی پایه خریداری شده را به یک فرد دیگر بفروشد.

برعکسِ اوراق سلف که بازار ثانویه‌ای ندارند، اوراق سلف موازی را می‌توان در بازارهای ثانویه معامله کرد. از دیگر مزایای این اوراق می‌توان به قابلیت نقدشوندگی اشاره کرد. وجود بازارگردان‌ها این امکان را فراهم می‌کند که بتوان این اوراق را به وجه نقد تبدیل کرد. مزیت دیگر نیز معافیت مالیاتی است. این معافیت بر طبق قانون بازار اوراق بهادار تعیین و مشخص شده است.

اما نوسانات قیمتی می‌تواند برای دارندگان این اوراق ریسک‌آفرین باشد. برای پوشش این ریسک دو ابزار اختیار خرید تبعی و اختیار فروش تبعی طراحی شده است.

اختیار خرید تبعی

همزمان با انعقاد قرارداد سلف استاندارد، اختیار خرید تبعی از خریدار به عرضه‌کننده اعطا می‌شود. بر طبق چنین اختیاری، عرضه‌کننده (فروشنده/ شرکت تولیدی) می‌تواند مقدار معینی از دارایی پایه را به قیمت اعمال و در زمان سررسید خریداری کند. قیمت اعمال همان مبلغی است که در قرارداد اختیار معامله برای دادوستد دارایی پایه به ثبت رسیده است.

اختیار فروش تبعی

اختیار فروش نیز امکانی است که با انعقاد قرارداد سلف استاندارد از سوی عرضه‌کننده به خریدار داده می‌شود. بر این اساس خریدار، مختار است که میزان معینی از دارایی پایه را با قیمت اعمال در تاریخ سررسید به فروش برساند.

مزایای قرارداد سلف موازی استاندارد برای خریدار

سود تضمین‌شده‌ای که در بازه زمانی مشخصی به سرمایه‌گذار تعلق می‌گیرد یکی از بزرگ‌ترین مزایای چنین قراردادهایی است. اما مراد از سود تضمین‌شده چیست؟ فرض کنید شما به عنوان خریدار، اوراق سلف موازی استاندار را در دست دارید. در نحوه تهیه اوراق سلف چگونه است؟ این صورت شما دارای اختیار فروش تبعی هستید. حال در نظر بگیرید که در زمان سررسید قرارداد، قیمت کالا کمتر از قیمت توافقی در اختیار فروش باشد. در چنین شرایطی شما می‌توانید از حق اختیار خود استفاده کنید. یعنی عرضه‌کننده موظف است که کالا را با همان قیمت درج‌شده در اختیار فروش از شما خریداری کنید. این امر همان سود تضمینی است که در بالا به آن اشاره شد.

از سوی دیگر اگر قیمت دارایی پایه به شکل چشم‌گیری افزایش پیدا کند، شما علاوه بر سود تضمینی،‌ از یک سود مازاد نیز بهره‌مند خواهید شد. اگر قیمت کالا در تاریخ سررسید از قیمت اعمال بسیار بیشتر باشد، می‌توانید از حق اختیار خود چشم‌پوشی کنید. به این ترتیب کالا را با قیمت بالاتر در بازار عادی خواهید فروخت و از این طریق سود خوبی نصیب شما خواهد شد.

مزایای قرارداد سلف موازی استاندارد برای عرضه‌کننده

هم‌زمان با انعقاد قرارداد سلف استاندارد، اختیار خرید تبعی از خریدار به عرضه‌کننده داده می‌شود. این امر به آن معناست که ناشر (عرضه‌کننده) می‌تواند در تاریخ سررسید، دارایی را با قیمت اعمال خریداری کند. اگر به هنگام سررسید قرارداد، قیمت کالا از قیمت توافق‌شده در اختیار خرید بیشتر باشد، عرضه‌کننده می‌تواند از اختیار خرید خود بهره ببرد. در این صورت سرمایه‌گذار (خریدار) موظف است طبق قرارداد، میزان کالای مشخص شده در قرارداد را با قیمت توافق‌شده به فروشنده بدهد. با وجود چنین اختیاری، عرضه‌کننده در برابر نوسانات قیمتی دارایی پایه و ریسک محتمل مصون خواهد ماند.

هم‌چنین در صورتی که قیمت روز دارایی پایه از قیمت مندرج در اختیار خرید کمتر باشد، ناشر می‌تواند از اختیار خرید خود استفاده نکند و کالا را در بازار آزاد با قیمتی پایین‌تر خریداری کند.

چه کسانی از اوراق سلف استفاده می‌کنند؟

در آغاز گفتیم که چنین قراردادهایی یکی از شیوه‌های تامین مالی به حساب می‌آیند. در حقیقت شرکت‌ها و واحدهای تولیدی به هنگام مواجهه با کسری منابع به قرارداد سلف روی می‌آورند. با این تفاسیر تولیدکنندگان، عرضه‌کننده‌های این اوراق هستند.

در سمت دیگر قضیه خریداران قرار دارند. خریداران همان سرمایه‌گذارانی هستند که از منابع مالی مازاد بهره‌مند هستند. خریداران می‌توانند شخصیت‌های حقیقی یا حقوقی باشند. در هر حال آن‌ها در پی کسب سود خود هستند. خرید این اوراق از طریق پنل کارگزاری مقدور است.

ریسک نقد‌شوندگی

از آن‌جا که اکثر مردم از اوراق سلف استفاده نمی‌کنند، ممکن است این گمان پیش آید که این اوراق نقدشوندگی پایینی دارند. اما این‌گونه نیست. وجود بازارگردان در بازار این اوراق دلیلی بر نقدشوندگی آن است. هنگامی که قصد فروش دارید ولی مشتری وجود ندارد،‌ بازارگردان اقدام به خرید اوراق شما می‌کند. پس عملا مسئله عدم نقدشوندگی منتفی است.

نمادهایی که امکان معامله‌ آن‌ها در بازار سلف موازی استاندارد وجود دارد در سایت مدیریت فناوری بورس تهران قابل مشاهده هستند. با وارد کردن عبارت سلف در بخش جستجوی نمادها هم می‌توانید به این اوراق دسترسی پیدا کنید. خواهید دید که نمادهای اوراق سلف با ترکیبی از حروف ع و س به همراه نام شرکت (یا کالای پایه) مشخص می‌شوند.

تا این‌جا در مورد دلیل طراحی قرارداد سلف موازی استاندارد صحبت کردیم و از مزایای آن آگاه شدیم. اکنون زمان آن رسیده است تا در مورد ماهیت کالاهای قابل معامله در قالب این قرارداد صحبت کنیم. در نهایت نحوه انتشار اوراق سلف را نیز بررسی خواهیم کرد.

ویژگی دارایی‌های قرارداد سلف موازی استاندارد

نخستین ویژگی دارایی‌های قرارداد سلف موازی استاندارد این است که امکان انتقال فیزیکی کالا باید وجود داشته باشد. مثلا شمش فولاد، سنگ آهن و نفت از جمله مواردی هستند که امکان تحویل فیزیکی آن‌ها به خریدار در زمان سررسید وجود دارد.

از سوی دیگر کالاهای مورد معامله نباید محدودیت قانونی و یا قیمتی داشته باشند. محدودیت قیمتی به این معناست که دارایی پایه نباید از طریق دولت قیمت‌گذاری شده باشد، بلکه قیمت آن باید از طریق معاملات بازار مشخص شود.

مراحل انتشار اوراق سلف موازی استاندارد

چنانچه شرکتی تمایل داشته باشد که یکی از دارایی‌های پایه خود را به منظور تامین مالی و در قالب قرارداد سلف استاندارد به فروش برساند،‌ باید نحوه تهیه اوراق سلف چگونه است؟ در وهله اول به یک نهاد مالی مراجعه کند. این نهاد به منزله مشاور پذیرش است. در این مرحله اموری از جمله عقد قرارداد و تهیه امیدنامه انجام می‌شود. هم‌چنین باید صحبت‌هایی با متعهدان پذیره‌نویسی، بازارگردان و سایر طرف‌های مربوطه صورت گیرد. دقت کنید که نهاد مالی مذکور، از مجوزهای لازم برای پیگیری امور برخوردار باشد.

پس از طی این مرحله و در گام بعدی نیازی نیست شما کاری انجام دهید. مشاور پذیرش به نمایندگی از جانب شما به بورس کالا مراجعه می‌کند و مدارک و مستندات لازم جهت بررسی به این مرجع تسلیم می‌شود.

در مرحله بعدی مشاور پذیرش وظیفه تودیع تضمین‌های قابل‌قبول شرکت سپرده‌گذاری مرکزی را بر عهده دارد. هم‌چنین تسویه وجوه نیز از دیگر وظایف مشاور پذیرش است.

در انتها اگر مشکلی در روند کار پیش نیامده باشد، مشاور پذیرش به بورس کالا مراجعه می‌کند. وی این اقدام را به منظور انتشار اوراق سلف موازی انجام می‌دهد.