بازار آتی چیست و چه کاربردهایی دارد؟

بازار پول به واحدهای اقتصادی کمک می‌کند تا موقعیت (پوزیشن) نقدینگی یا همان لیکوئیدیتی (liquidity) خود را از طریق وام دهی و وام گیری کوتاه مدت، عموما زیر یک سال، مدیریت کنند. این بازار مالی، ارتباط بین افراد خرد و موسساتی که دارای وجوه مازاد موقتی هستند و شرکایی که دچار کمبود موقتی وجه شده‌اند را تسهیل می‌کند.

پیش‌بینی‌ها درباره بازار گرافن طی سال‌های آتی چیست؟

بازار گرافن تا سال ۲۰۲۱ رشد نزدیک به ۴۰ درصدی را تجربه خواهد کرد. تک‌لایه‌ و دولایه‌های گرافنی بیشترین سهم بازار را به خود اختصاص خواهند داد. از نظر کاربرد نیز ذخیره‌سازی انرژی سریع‌ترین رشد را در این بازه زمانی خواهد داشت.

اخیرا گزارشی درباره وضعیت بازار گرافن از سال ۲۰۱۵ تا ۲۰۲۱ منتشر شده است که در آن به بررسی بازار این ماده در این بازه زمانی پرداخته شده است. براساس اطلاعات این گزارش، بازار گرافن در سال ۲۰۱۵ در حدود ۲۰ میلیون دلار بوده که پیش‌بینی می‌شود این رقم در سال ۲۰۲۱ به ۱۵۱ میلیون دلار برسد. بنابراین رشد مرکب سالانه این بازار در این بازه زمانی نزدیک به ۴۰ درصد است.

از جمله دلایل رشد بازار گرافن می‌توان به افزایش میزان تولید این ماده، پذیرش گرافن از سوی بخش‌های مختلف صنعت و افزایش تمرکز روی تحقیق و توسعه این ماده اشاره کرد. با این حال فقدان باندگپ، تاثیرپذیری از محیط اکسیدکننده و چالش‌های تولید انبوه را می‌توان به‌عنوان عوامل ممانعت کننده از رشد بازار دانست. البته در حال حاضر صنایع مختلفی وارد همکاری مشترک شده‌اند و سرمایه‌گذاری‌هایی روی تحقیق و توسعه این ماده انجام داده‌اند که این کار موجب خلق فرصت‌های جدید در آینده نزدیک خواهد شد.

از نظر نوع محصول تولیدی در بازار، می‌توان محصولات گرافنی را به گرافن تک بازار آتی چیست و چه کاربردهایی دارد؟ لایه، دو لایه، چند لایه، اکسید گرافن و نانوپلاکت‌های گرافنی تقسیم‌بندی کرد. گرافن‌های تک‌لایه و دو لایه براساس پیش‌بینی‌ها بیشترین نرخ رشد را داشته و در این بازه زمانی به رشد ۴۱٫۵ درصدی می‌رسند. نانوپلاکت‌های گرافنی نیز بیشترین سهم بازار را به خود اختصاص خواهند داد و تقریبا دو سوم از سهم بازار را دارند.

از نقطه نظر کاربرد، بازار را می‌توان به بخش‌های مختلفی تقسیم‌بندی کرد. کامپوزیت، حسگری، تحقیق و توسعه، ذخیره‌سازی انرژی، جوهر و افزودنی‌های پلیمر از جمله کاربردهای مهم گرافن در بازار هستند. دو سوم از سهم بازار به تحقیق و توسعه تعلق دارد با این حال به نظر می‌رسد که کاربرد گرافن در بخش ذخیره‌سازی انرژی با ۹۳٫۲ درصد بیشترین سرعت رشد را در میان کاربردها دارد.

آمریکای شمالی بیشتری سهم بازار را داشته اما آسیا و اقیانوسیه به نظر می‌رسد که با ۴۷٫۷ درصد، سریع‌ترین رشد را تجربه کند.

آتی سکه، مدرن ترین بازار مالی کشور است/ نیاز مبرم اقتصاد ایران به توسعه قراردادهای آتی

در دنیا، بازارهای فیوچرز برای پوشش ریسک‌های قیمتی و هج کردن خریداران برای تامین به موقع یک کالا کاربردهای فراوانی دارد و ابزار بسیار قدرتمندی در دنیا به شمار می رود.

به گزارش «کالاخبر» ؛ معاملات محصولات مختلف در بورس‌های کالایی دنیا بر پایه ۴ نوع قرارداد لحظه ای (اسپات)، سلف (فوروارد)، آتی (فیوچر) و اختیار معامله (آپشن) صورت می‌گیرد. در میان این چهار نوع قرارداد، فروشنده در روش استفاده از قرارداد معاملات آتی مطابق یک قرارداد صلح تعهد می نماید مقدار معینی از دارایی یا کالایی مشخص را در زمانی معین در مقابل مبلغی به خریدار تحویل دهد. بر اساس این قرارداد، فروشنده مقدار دارایی مورد توافق را در سررسید مشخص تحویل می دهد و خریدار نیز مبلغ توافق شده را در سررسید می‌پردازد.

این قرارداد ضمن اینکه امکان پیش بینی قیمت یک کالا در سررسیدهای مختلف فراهم می کند، ریسک های ناشی از نوسانات قیمتی را نیز پوشش می‌دهد و از این جنبه از اهمیت ویژه‌ای در اقتصاد کشورها برخوردار است.

بورس کالای ایران نیز از سال ۱۳۸۷ از طریق راه اندازی معاملات آتی سکه، پا به این عرصه گذاشته و مدتی است بحث بر سر استفاده از این ابزار معاملاتی برای دیگر کالاها به میان آمده است.

بیمه محصولات کشاورزی با معاملات فیوچرز

در همین رابطه، یک کارشناس ارشد مسائل اقتصادی در خصوص تاریخچه استفاده از معاملات آتی در بورس های کالایی دنیا به اقتصادآنلاین گفت: در دنیا، بازارهای فیوچرز برای پوشش ریسک های قیمتی و هج کردن خریداران برای تامین به موقع یک کالا کاربردهای فراوانی دارد و ابزار بسیار قدرتمندی در دنیا به شمار می رود. بطوریکه یک کشاورز گندمکار از زمانی که محصول خود را می کارد، نسبت به افت قیمت ها در ماه های آتی و در زمان برداشت نگرانی دارد و این در حالی است که در دیگر کشورها این کشاورز می تواند به راحتی و با استفاده از معاملات فیوچرز، برای محصول خود موقعیت فروش گرفته و محصول فیزیکی خود را در مقابل نوسانات قیمتی آتی بیمه کند.

امکان برنامه ریزی، روی دیگر سکه معاملات آتی

علی دهدشتی نژاد افزود: در مقابل یک شرکت که مصرف کننده گندم است، می تواند از این ابزار برای برنامه ریزی جهت تامین به موقع مواد اولیه مصرفی استفاده کرده و ریسک ناشی از نوسانات قیمتی را برای تولیدات آتی خود پوشش دهد. با این روش، شرکت مذکور می تواند اطلاعات مالی و پیش بینی بودجه آتی خود را نیز راحت تر برآورد کند. بنابراین استفاده از معاملات آتی برای تولیدکننده، صادرکننده و حتی وارد کننده کالا و به طور کلی همه ارکان اقتصادی به ویژه از جنبه پوشش دادن نوسانات قیمتی، بسیار کاربردی است.

سه گروه بازیگر اصلی بازارهای فیوچرز

به گفته وی، معامله گران، پوشش دهندگان ریسک و متقاضیان یک کالا سه گروه مهمی هستند که در دنیا بازار آتی چیست و چه کاربردهایی دارد؟ از این روش معاملاتی بهره می‌برند؛ از این رو، راه اندازی این بازار می‌تواند برای اقتصاد بسیار کمک کننده باشد.

امکان ارایه بودجه های قابل اتکاتر برای شرکت های بورسی

وی تصریح کرد: اگر معاملات آتی برای سایر کالاها و دارایی‌ها ایجاد شود، خیلی به اقتصاد کشور و مخصوصا بازار سهام کمک می کند تا به کمک آن شرکت‌های بورسی بتوانند براساس پیش بینی قیمت مواد اولیه مصرفی و همچنین تولیدات خود در بازار آتی و پوشش ریسک‌های ناشی از نوسانات قیمتی، پیش بینی دقیق تری از قیمت‌ها داشته باشند و بودجه‌های قابل اتکاتری ارایه کنند.

آتی سکه یک تجربه موفق

وی به تجربه موفق بورس کالا برای استفاده از معاملات آتی برای سکه طلا اشاره کرد و گفت: گرچه در حال حاضر بازار اختیار معامله ها در ایران از حجم قابل توجهی برخوردار نیست؛ اما نباید فراموش کرد که در سال اول راه اندازی بازار معاملات آتی سکه نیز چندان از این ابزار استقبال نمی شد و حجم معاملات آن پایین بود؛ اما طی سال های اخیر از طریق فرهنگ سازی و ایجاد آشنایی با ابزارهای نوین مالی، بازار آتی سکه با استقبال سرمایه گذاران رو به رو شد و توانسته متقاضیان خود را پیدا کند.

این کارشناس مسائل اقتصادی اظهار کرد: طی سنوات اخیر بازار آتی سکه عمق بیشتری پیدا کرده و بازار خوبی را تشکیل داده که در ایجاد ثبات و جلوگیری از نوسانات کاذب قیمتی به اقتصاد کشور کمک کرده است.

دهدشتی نژاد تاکید کرد: بنابراین در زمان بروز بحران در بازار سکه نقدی و حتی هر کالای دیگری، این نیاز بیشتر احساس می شود که باید کالاهای مختلف هر چه زودتر وارد معاملات مشتقه شود تا ضمن برخورداری از قیمت های تعادلی بیشتر، از نوسان کاذب آنها نیز جلوگیری به عمل آید.

تضعیف معاملات آتی سکه گامی رو به عقب در اقتصاد

وی با تاکید بر اینکه آتی سکه، مدرن ترین بازار مالی کشور است و تضعیف این بازار یک عقب گرد بزرگ در اقتصاد است، گفت: در دنیایی که بورس دیگر کشورها به مزایای معاملات آتی و ابزارهای مشتقه پی برده اند و نیاز آن در ایران برای سایر کالاها نیز احساس می شود، طرح تضعیف معاملات آتی سکه از بورس کالا بسیار شوک برانگیز است. این در حالی است که اگر در التهابات اخیر بازار نقدی سکه، امکان انجام معاملات آتی در بورس کالا نیز وجود نداشت، قیمت سکه بیش از این ها افزایش می یافت؛ چراکه تحت تاثیر ویژگی های بازار آتی، برخی افراد که انتظار کاهش قیمت ها در آینده را دارند، با در اختیار گرفتن موقعیت فروش، به حجم عرضه ها در بازار آتی دامن می زنند که این امر برقراری تعادل بیشتر در بازار نقدی سکه را در پی دارد.

دهدشتی نژاد در خصوص اینکه در بورس‌های خارجی برای چه صنایع و محصولاتی معاملات آتی و بازار مشتقه وجود دارد؟؛ گفت: می‌توان گفت در بورس های کالایی دنیا این معاملات تقریبا روی تمام محصولات و کالاها انجام می شود؛ بطوریکه معاملات آتی در بخش های مختلف شامل فلزات صنعتی و گران بها، محصولات کشاورزی اعم از دانه های روغنی و غلات، چهارپایان زنده و گوشت، محصولات بازار آتی چیست و چه کاربردهایی دارد؟ جنگلی، الیاف و محصولات غذایی مورد استفاده قرار می گیرند.

وی ادامه داد: همچنین بورس‌های دنیا برای کالاها با ماهیت انرژی، بسته های مالی، سرمایه گذاری های بازار سهام و شاخص های سهام، ابزارهای نرخ بهره، ارزهای خارجی از معاملات مشتقه و فیوچرز بهره می برند.

پیش‌بینی‌ها درباره بازار گرافن طی سال‌های آتی چیست؟

بازار گرافن تا سال ۲۰۲۱ رشد نزدیک به ۴۰ درصدی را تجربه خواهد کرد. تک‌لایه‌ و دولایه‌های گرافنی بیشترین سهم بازار را به خود اختصاص خواهند داد. از نظر کاربرد نیز ذخیره‌سازی انرژی سریع‌ترین رشد را در این بازه زمانی خواهد داشت.

اخیرا گزارشی درباره وضعیت بازار گرافن از سال ۲۰۱۵ تا ۲۰۲۱ منتشر شده است که در آن به بررسی بازار این ماده در این بازه زمانی پرداخته شده است. براساس اطلاعات این گزارش، بازار گرافن در سال ۲۰۱۵ در حدود ۲۰ میلیون دلار بوده که پیش‌بینی می‌شود این رقم در سال ۲۰۲۱ به ۱۵۱ میلیون دلار برسد. بنابراین رشد مرکب سالانه این بازار در این بازه زمانی نزدیک به ۴۰ درصد است.

از بازار آتی چیست و چه کاربردهایی دارد؟ جمله دلایل رشد بازار گرافن می‌توان به افزایش میزان تولید این ماده، پذیرش گرافن از سوی بخش‌های مختلف صنعت و افزایش تمرکز روی تحقیق و توسعه این ماده اشاره کرد. با این حال فقدان باندگپ، تاثیرپذیری از محیط اکسیدکننده و چالش‌های تولید انبوه را می‌توان به‌عنوان عوامل ممانعت کننده از رشد بازار دانست. البته در حال حاضر صنایع مختلفی وارد همکاری مشترک شده‌اند و سرمایه‌گذاری‌هایی روی تحقیق و توسعه این ماده انجام داده‌اند که این کار موجب خلق فرصت‌های جدید در آینده نزدیک خواهد شد.

از نظر نوع محصول تولیدی در بازار، می‌توان محصولات گرافنی را به گرافن تک لایه، دو لایه، چند لایه، اکسید گرافن و نانوپلاکت‌های گرافنی تقسیم‌بندی کرد. گرافن‌های تک‌لایه و دو لایه براساس پیش‌بینی‌ها بیشترین نرخ رشد را داشته و در این بازه زمانی به رشد ۴۱٫۵ درصدی می‌رسند. نانوپلاکت‌های گرافنی نیز بیشترین سهم بازار را به خود اختصاص خواهند داد و تقریبا دو سوم از سهم بازار را دارند.

از نقطه نظر کاربرد، بازار را می‌توان به بخش‌های مختلفی تقسیم‌بندی کرد. کامپوزیت، حسگری، تحقیق و توسعه، ذخیره‌سازی انرژی، جوهر و افزودنی‌های پلیمر از جمله کاربردهای مهم گرافن در بازار هستند. دو سوم از سهم بازار به تحقیق و توسعه تعلق دارد با این حال به نظر می‌رسد که کاربرد گرافن در بخش ذخیره‌سازی انرژی با ۹۳٫۲ درصد بیشترین سرعت رشد را در میان کاربردها دارد.

آمریکای شمالی بیشتری سهم بازار را داشته اما آسیا و اقیانوسیه به نظر می‌رسد که با ۴۷٫۷ درصد، سریع‌ترین رشد را تجربه کند.

اوراق اختیار فروش تبعی چیست و چه کاربردی دارد؟(ویدئو+مثال کاربردی)

برای بیمه سهم ها در بورس ایران یکی از راه های پیشنهادی استفاده از اوراق اختیار فروش تبعی است. اما آیا خرید این اوراق واقعا سهم های شما را بیمه میکند؟ برای دانستن پاسخ این سوال با ما همراه باشید.

مقدمه

بازار سرمایه همگام با تحولات دنیای جدید به‌پیش می‌رود و متناسب با نیازهای تازه جامعه، اقدام به طراحی ابزارهای نوین جهت پاسخ‌گویی به این نیازها می‌کند. یکی از این ابزارهای نوین، اوراق اختیار فروش تبعی است. برخی افراد پس از بررسی سهمی تمایل دارند نسبت به خرید سهم مربوطه اقدام کنند اما از سویی نگران ریزش قیمت سهم در روزها و ماه‌های آینده در اثر هیجانات و نوسانات بازار هستند. شرکتی که ناشر سهم مربوطه است و ازلحاظ بنیادی قوی است و به سهم خود ا اطمینان دارد، اقدام به انتشار اوراق اختیار فروش تبعی می‌کند.

به این معنی: با توجه به اطمینانی که من به سهم خودم دارم، حاضرم سهمم را به‌نوعی بیمه کنم. با انتشار اطلاعیه عرضه اوراق اختیار فروش تبعی، تعهد می‌دهد که در تاریخی در آینده که مشخص کرده، سهم شرکت خودش را به قیمتی معین، بخرد. خریدار با خرید اختیار فروش تبعی، خیالش راحت می‌شود که سهمش پایین تراز قیمتی که ناشر تضمین کرده نخواهد آمد. اگر در آن زمان قیمت سهمش پایین‌تر از قیمتی بود که خود شرکت تعهد کرده، از حق اختیار فروش تبعی‌اش استفاده می‌کند و سهم را به ناشر (که تعهد داده) باقیمتی که از قبل مشخص‌شده، می‌فروشد. خریدار اختیار فروش تبعی، اگر قیمت سهم بالاتر از مبلغی بود که خود ناشر تعهد کرده، چون سود بیشتری می‌برد، از حقش صرف‌نظر می‌کند.

البته استفاده از این اختیار فروش تبعی شرایط خاص خودرا دارد که در ادامه مقاله به آن‌ها اشاره می‌شود.

ازجمله مواردی که در ادامه مقاله اشاره می‌شود:

فرایند انجام اختیار فروش تبعی چیست؟

تفاوت اختیار فروش تبعی با اختیار فروش چیست؟

این‌که اختیار فروش تبعی چه مزایا و چه معایبی دارد؟

به چه نکات مهمی در اختیار فروش تبعی باید توجه کرد؟

برای کسب اطلاعات مهم درزمینه اختیار فروش تبعی، با ادامه مطالعه مقاله همراه ما باشید. همچنین شما عزیزان می توانید جهت تکمیل اطلاعات خود، از ویدئوی این صفحه نیز که از مجموعه آموزش های شخصی دکتر درخشی است نیز دیدن کنید. اگر همچنان به دنبال اطلاعات بیشتر هستید، پیشنهاد می کنیم از دوره آموزش بورس جامع دکتر درخشی نیز دیدن کنید.

اختیار فروش تبعی چیست؟

اختیار فروش تبعی، قراردادی دوطرفه است که بین خریدار و فروشنده منعقد می‌شود. بر اساس این قرارداد خریدار اختیار فروش تبعی حق دارد (البته مجبور نیست و تعهدی ندارد و مختار است.) مقدارمشخصی از دارایی درج‌شده در قرارداد را باقیمت مشخص و در تاریخ مشخصی بفروشد.

در مقابل، فروشنده اختیار فروش تبعی، در مقابل این حق اختیار فروش تبعی که به خریدار اعطا کرده (در هنگام انعقادقراداد) مبلغی دریافت می‌کند.

این مبلغ به ازای هر برگ اختیار فروش تبعی یک ریال است. فروشنده اختیار فروش تبعی، طبق مفاد قرارداد متعهد است که اگر خریدار اختیار فروش تبعی در سررسید قرارداداختیارفروش تبعی، تقاضای اعمال اختیار فروش تبعی را داشته باشد

(به‌شرط رعایت مفاد قرارداد)، نسبت به خرید اختیار فروش تبعی طبق قرارداد اقدام کند و وجه مربوطه را به خریدار اختیار فروش تبعی بپردازد. زمانی افراد، اقدام به خرید اختیار فروش تبعی می‌کنند که پیش‌بینی‌شان از قیمت سهم این است که در آینده کاهشی خواهد بود و به این وسیله خودرادرمقابل کاهش قیمت آتی سهم، بیمه می‌کنند.

اگر در سررسید اختیار فروش تبعی، قیمت سهم مساوی یا بالاتر از قیمت اختیار فروش تبعی باشد، از اعمال اختیار فروش تبعیشان، امتناع می‌کند و تنها چیزی که از دست می‌دهد مقدار وجه اولیه ایست که بابت خرید این اختیار فروش تبعی پرداخته است. (که آن‌هم بسیار ناچیزاست.)

اگر در سررسید اختیار فروش تبعی، قیمت سهم کمتر از قیمت اختیار فروش تبعی بود، درواقع پیش‌بینی شما درست از آب درآمده و شما می‌توانید تقاضای اعمال اختیار فروش تبعی کنید و فروشنده نیز طبق مفاد قرارداد ملزم به خرید اختیار فروش تبعی باقیمت اعمال و واریز وجه به‌حساب شما است.

تفاوت اختیار فروش تبعی و اختیار فروش چیست؟

بین اختیار فروش تبعی و اختیار فروش سه تفاوت وجود دارد:

تفاوت اول: در خرید اختیار فروش تبعی شما در تعداد خرید، محدودیت دارید، درحالی‌که در اختیار فروش، شما محدودیتی در تعداد خرید ندارید.

تفاوت دوم: برای خرید اختیار فروش تبعی، شما حتماً باید سهم پایه را به همان تعداد بخرید ولی در اختیار فروش شما الزامی به خرید سهم پایه ندارید.

تفاوت سوم: از الزامات خرید اختیار فروش تبعی، این است که تازمان سررسیداختیارفروش تبعی، شما حق فروش آن را ندارید درواقع بازار ثانویه ندارد ولی اختیار خرید دارای بازار ثانویه است و شما می‌توانید درهرزمانی اقدام به فروش آن کنید.

نحوه خرید اختیار فروش تبعی چگونه است؟

روند کار به این شیوه است که ابتدا اطلاعیه عرضه اوراق اختیار فروش تبعی توسط ناشر اعلام عمومی می‌شود.

شرایطی که در این اطلاعیه باید موردتوجه قرار گیرد مواردزیرهستند:

1-حداکثر مقدار هر سفارش

2-قیمت هر سفارش که یک ریال است.

3-قیمت اعمال اختیار فروش تبعی

4-سررسید اختیار فروش تبعی

در اطلاعیه عرضه اوراق اختیار فروش تبعی سهام فملی موارد زیر وجود دارد: حداکثر میزان هر سفارش 100 هزار ورقه است قیمت هر سفارش یک ریال تعیین‌شده است. قیمت اعمال 14400 ریال است. سررسید اختیار فروش تبعی 06/11/1400 است. دوره معاملاتی هم از 07/11/1399 تا 6/11/1400 است.

اگر شما قصد خرید 10 هزار اختیار فروش تبعی فملی را داشته باشید، شما باید در همان مدت دوره معاملاتی (7/11/1399) ابتدا اقدام به خرید تعداد 10 هزار سهم پایه -که همان فملی است – کنید. (به قیمت تابلو روزانه) سپس اقدام به خرید 10 هزار اختیار فروش تبعی فملی با نماد هفملی 011 کنید و بابت آن 10 هزارریال می‌پردازید. (به ازای هر اختیار فروش خرید یک ریال می‌پردازید.)

شما با این خرید تا تاریخ سررسید اختیار فروش تبعی فملی (که 06/11/1400 است.) حق فروش 10 هزارسهم فملی و همچنین اختیار فروش تبعی آن را ندارید. (البته اگربخواهید از این حق استفاده کنید.) باید در روز سررسید اختیار فروش تبعی، معادل اختیار فروش تبعی سهم پایه داشته باشد تا بتوانید حق اعمال را داشته باشید.

نحوه اعمال اختیار فروش تبعی چطور است؟

در زمان سررسید اختیار فروش تبعی با سه احتمال مواجه می‌شویم:

1 و 2: قیمت سهم پایه، مساوی یا بالاتر از قیمت اعمال اختیار فروش تبعی است.

3: قیمت سهم پایه، کمتر از قیمت اعمال اختیار فروش تبعی است.

در حالتی که در سررسید، قیمت سهم پایه مساوی یا بیشتر از قیمت اعمال باشد، بنابراین اعمال اختیار فروش تبعی منطقی نیست. شما از اختیار فروش تبعی خود صرف‌نظر می‌کنید و تنها چیزی که از دست می‌دهید هزینه ایست که موقع خرید این حق پرداختید. (بسیار ناچیزاست.)

در حالت بعدی، اگر در سررسید، قیمت سهم پایه، پایین‌تر از قیمت اعمال فروش تبعی باشد؛ شما می‌توانید از این حق خود استفاده کنید و با تقاضای اعمال اختیار فروش تبعی از کارگزاری، شرکت فروشنده (شرکت ناشر) اختیار فروش تبعی، طبق مفاد قرارداد اقدام به خرید اختیار فروش تبعی شما باقیمت اعمال کرده و درنهایت مبلغ مربوطه را به‌حساب شما واریز می‌کند.

مزایای اختیار فروش تبعی چیست؟

اختیار فروش تبعی دارای مزایایی است که برای برخی افراد می‌تواند مهم باشد. ازجمله مزایای اختیار فروش تبعی:

1-تضمین اصل و سود سرمایه است.

2-کاهش یافتن ریسک سرمایه‌گذاری و همچنین حمایت سهامدار عمده از سهم است.

3-افزایش اعتماد بیشتر سهامداران به سهامی که اختیار فروش تبعی دارند.

4-عدم فروش سهام در بازار ریزشی و کم شدن هیجانات بازار

به علت بلوکه شدن سهم تا سررسیداختیارفروش تبعی (البته درصورتی‌که فرد بخواهد تا سررسید اختیار فروش تبعی با سهم بماند و از این حق استفاده کند.)

معایب اختیار فروش تبعی چیست؟

اختیار فروش تبعی در کنار مزایایش، دارای معایبی نیز هست.

برخی معایب اختیار فروش تبعی به شرح زیر است:

1-بعد از تاریخ اعمال، تعهد عرضه‌کننده عملاً تمام می‌شود.

2-نبود بازار ثانویه برای معامله و این‌که تا پایان سررسید نمی‌توانید نسبت به فروش اختیار فروش تبعی اقدام کنید. (به قولی صاحب اول و آخرش خودتان هستید!)

3-وجود محدودیت در تعدادخریدبرای هر فرد (کد عملیاتی)

4-حتماً برای داشتن و خریدن حق اختیار فروش تبعی، باید سهم پایه راهم به همان تعداد بخرید.

در تاریخ 27/7/1400، اطلاعیه عرضه بازار آتی چیست و چه کاربردهایی دارد؟ اوراق اختیار فروش تبعی شرکت مخابرات ایران با نماد (اخابر) توسط ناظر اعلام عمومی گردید.

شرایطش به شرح زیر بود:

ا-حداکثر هر سفارش، 100 هزار سهم است.

2-قیمت اختیار فروش تبعی یک ریال است.

3-قیمت اعمال: 10834 ریال

4-سررسید اختیار فروش تبعی:27/01/1402

5-دوره معاملاتی:27/7/1400 تا 27/1/1402

تصمیم شما خرید تعداد 10 هزار اختیار فروش تبعی سهام شرکت مخابرات ایران است.

در روز 27 مهر 1400 که اختیار فروش تبعی توسط ناشر عرضه‌شده، قیمت سهم اخابر در بازه 7800 تا 8170 ریال نوسان داشته است. شما برای خرید تعداد 10 هزار اختیار فروش تبعی، مجبورید معادل آن (10 هزار) سهم پایه که همان سهام شرکت مخابرات ایران با نماد اخابر هست، بخرید. فرض کنید قیمت خرید شما 8000 ریال باشد. شما 10 هزار سهم اخابر به قیمت هر سهم 8000 ریال می‌خرید و حدود 80 میلیون ریال می‌پردازید. برای خرید اختیار فروش تبعی هم باید 10 هزاریال دیگر پرداخت کنید.

درواقع: پرداختی شما یکی بابت خرید خود سهم پایه است (8 میلیون تومان) و دیگری هم بابت خرید اختیار فروش تبعی است. (هزار تومان)

تصور بفرمایید امروز 27/1/1402 است وشمامی‌توانید تقاضای اعمال اختیار فروش تبعی را به کارگزاری ارسال کنید. قیمت سهم در این تاریخ می‌تواند یکی از سه حالت زیر باشد:

1-قیمت سهم اخابر:9000 ریال است.

2-قیمت سهم اخابر: 10834 ریال است.

3-قیمت سهم اخابر: 15000 ریال است.

در حالت دوم و سوم شما از انجام اختیار فروش تبعی صرف‌نظر می‌کنید.

در حالت اول که قیمت اخابر به 9000 ریال رسیده و قیمت اعمال شما رقم 10834 ریال است، اقدام به اعمال اختیار فروش تبعی می‌کنید و شرکت ناشر مجبور و متعهد است که 10 هزار سهم شمارا در قیمت 10834 ریال بخرد اگرچه که قیمت تابلوی سهم اخابر 9000 ریال باشد و شما از این معامله سود کرده‌اید.

(توجه شود: از 27/7/1400 تا 27/1/1402 سرمایه شما در سهم اخابر بلوکه‌شده است وشماسهمتان را نگه‌داشته‌اید.)

نکات مهم اختیار فروش تبعی:

1-تقسیم سود در مجمع عمومی عادی سالیانه شرکت پایه و همچنین افزایش سرمایه شرکت پایه، باعث تعدیل قیمت اعمال و تعداد اوراق اختیار فروش می‌شود.

نمونه تعدیل بعدازتعیین سودنقدی بعدازمجمع عمومی عادی سالیانه سهم فملی

نمونه تعدیل اختیار فروش تبعی شرکت فملی بعد از افزایش سرمایه

2-توقف و بازگشایی نماد معاملاتی اوراق اختیار فروش تبعی به‌طور هم‌زمان با توقف و بازگشایی دارایی پایه در بازار انجام می‌شود.

3-درصورتی‌که در " تاریخ اعمال" نماد معاملاتی سهم پایه، بسته باشد، بورس تاریخ اعمال اوراق اختیار فروش تبعی را تا روز بازگشایی نماد معاملاتی سهم پایه به تعویق خواهد انداخت مشروط به این‌که مدت تعویق حداکثر 7 روز کاری گردد.

درصورتی‌که تا پایان روز هفتم کاری بعد از تاریخ اعمال، کماکان نماد معاملاتی سهم پایه بسته باشد اوراق اعتبار فروش تبعی بر اساس آخرین قیمت پایانی سهم پایه تسویه می‌شود.

خلاصه و نتیجه‌گیری:

وقتی‌که بازار منفی می‌شود و در دل سهامداران ترس می‌افتد، سهامدار عمده که قصد دارد از سهامش حمایت کند، اقدام به انتشار اوراق اختیار فروش تبعی می‌کند. اوراق اختیار فروش تبعی بااختیارفروش متفاوت است.

سهامدار عمده با انتشار اوراق اختیار فروش تبعی، اعلام می‌کند من سهمم را ضمانت می‌کنم. من سهمم را بیمه می‌کنم.

شرکت ناشر (سهامدار عمده شرکت) می‌گوید:

شما سهم شرکت من را بخر اگر قیمتش پایین آمد، من در این قیمتی که مشخص می‌کنم و باهم توافق می‌کنیم (که به آن قیمت اعمال می‌گویند) سهم را از شما می‌خرم و شما نگران پایین آمدن قیمت سهم از این مبلغ نباشید.

در اوراق اختیار فروش تبعی، همانگونه که دکتر درخشی بازار آتی چیست و چه کاربردهایی دارد؟ در ویدئو اشاره کردند، دو پارامتر خیلی مهم است.

یک مورد قیمت اعمال است.

مورد دیگر تاریخ اعمال است.

شرکت ناشر می‌گوید قیمت سهام بانک صادرات الآن 390 تومان است اگر در اسفندماه امسال، قیمت سهم به 300 تومان رسید، من ضمانت می‌کنم در قیمت 375 در آن زمان از شما خرید کنم.

به این قیمت 375 تومان قیمت اعمال گفته می‌شود.

تاریخی هم که در آن تاریخ می‌خواهد در قیمت اعمال بخرد، سررسید تاریخ اعمال گفته می‌شود. درسایت: TSETMC.COM در قسمت ابزارهای مشتقه و اوراق بدهی، اختیار فروش تبعی قابل‌مشاهده است.

برخی از اختیار فروش تبعی در بورس ایران:

همصادر 108-هامید 104-هکشو 208-هکویر 109-هبساز 103-هفارس 014-هفجر 102-همبین 102

اختیارف ت ثامید-2050-20/04/01(هامید 104) یعنی چه؟

جوابش این‌چنین است:

سهم شرکت توسعه و عمران امید طی اطلاعیه عرضه اوراق اختیار فروش تبعی ثامید در تاریخ 5/4/1400 اعلام کرده است، درصورتی‌که شما اختیار فروش تبعی را بخرید، در تاریخ 20/4/1401 سهم ثامید (توسعه و عمران امید) را به قیمت 2050 ریال از شما می‌خرد. (توجه: قیمت سهم در روز اطلاعیه عرضه: بین 1645 و 1738 ریال بود)

ازجمله مزایای اختیار فروش تبعی: کاهش فشار فروش سهم است. از معایبش هم این است که تا سررسید اختیار فروش تبعی امکان فروش ندارید. (یادتان باشد که قیمت خرید اختیار فروش تبعی یک ریال است.)

اوراق اختیار فروش تبعی، توسط سهامدار عمده و حقوقی‌ها منتشر می‌شود و سهامداران خرد می‌توانند بخرند. ازجمله شرایط خرید آن است که:

باید معادل اختیار فروش تبعی سهم شرکت مورداشاره را بخرید.

هر تعداد بخواهید نمی‌توانید بخرید بلکه محدودیت دارد به‌نحوی‌که برخی شرکت‌ها محدودیت 50 هزار دارد برخی دیگرمحدویت خرید 100 هزار دارد.

به دلیل نبودن بازار ثانویه قابل‌فروش نیستند و شما برای این‌که بتوانید از حق اختیار فروش تبعی خود استفاده کنید باید تا سررسید با سهم بمانید و حق فروش ندارید.

در سررسید هم اگر قیمت پایین بیاید شما می‌توانید قیمت اعمال را انجام دهید و به پولتان برسید.

برخی به‌جای این‌که اختیار فروش تبعی را بخرند، این عرضه اختیار فروش تبعی را نشانه‌ای و علامتی تلقی می‌کنند از این‌که سهم پایین تراز این قیمت نخواهد آمد و اگر دیدند که قیمت سهم از قیمت اعمال پایین‌تر آمده است، سهم را می فروشند ونمی گذارند پولشان در اختیارفروش تبعی بلوکه شود.

در این مقاله سعی شد، اختیار فروش تبعی با مثال کاربردی تشریح شود و ابعاد مهم آن تشریح شود. بسیار خوشحال خواهیم شد که نظرات ارزشمندتان را با ما در میان بگذارید.

بازارهای مالی و انواع آن (Financial Markets)

انواع بازارهای مالی ایران و جهان را می‌توان اینگونه تعریف کرد

بازار مالی بازاری است که در آن اشخاص حقیقی و حقوقی، قادر به معامله اوراق بهادار، کالا و دیگر دارایی‌های قابل تعویض در سطح قیمتی هستند، که توسط اصول عرضه و تقاضای خالص تعیین می‌شود. بازارهای مالی، مسئول قراردادن دو همتای معاملاتی، یعنی خریدار و فروشنده، در یک مکان هستند تا بتوانند یکدیگر را به راحتی پیدا کرده و معامله بین آن‌ها را تسهیل کنند. در این مقاله شرحی مختصر و جامع از انواع بازارهای مالی به شما ارائه خواهیم کرد.

بازارهای مالی را می‌توان به عنوان کانالی در نظر گرفت که در آن‌ها، وجوه قابل استقراض مستقیما از طرف تامین کننده‌ای که دارایی بیشتری دارد، به سوی تقاضا کننده‌ای که با کمبود وجه مواجه است، جریان می‌یابد.

بازارهای مالی -Financial Markets

بازارهای مالی در دنیا انواع مختلفی دارند و ویژگی‌های آن‌ها، به دارایی مالی مورد معامله و نیاز همتایان معاملاتی مختلف در بازار بستگی دارد. در این مقاله، چندین نوع بازار رایج‌تر را معرفی می‌کنیم که بسته به نوع ابزارهای مورد معامله و بلوغ آن‌ها، متفاوت هستند. رایج‌ترین انواع بازارهای مالی به شرح زیر است:

بازار سرمایه (Capital Market)

بازار سرمایه، به تامین سرمایه در بلند مدت، عموما بیش از ۱ سال، کمک می‌کند. این نوع بازار مالی، شامل دو بازار اولیه (Primary) و ثانویه (Secondary) است و می‌توان آن را به دو زیرگروه اصلی تقسیم کرد: بازار اوراق قرضه (Bond) و بازار سهام (Stock).

بازار اوراق قرضه

بازار سهام

بازار سرمایه – Capital Market

بازار اولیه (Primary Market)

عموما «بازار دست اول» نیز نامیده می‌شود، بازاری است که در آن اوراق بهادار نظیر سهام و اوراق قرضه صادر شده و برای اولین بار بدون نیاز به یک واسط مانند صرافی، معامله می‌شوند. زمانی که یک شرکت خصوصی تصمیم می‌گیرد به یک شرکت سهامی عام تبدیل شود، سهام خود را طی فرایندی به نام عرضه اولیه عمومی (IPO: Initial Public Offering) صادر و به فروش می‌رساند. عرضه اولیه ها یا IPOها یک فرایند فوق نظارت‌شده هستند، که توسط بانک‌های سرمایه گذاری یا سندیکاهای مالی متشکل از کارگزاران اوراق بهاداری تسهیل می‌شوند، که با ایجاد یک محدوده قیمت اولیه، فروش مستقیم آن به سرمایه‌گذاران را نظارت می‌کنند.

بازار ثانویه (Secondary Market)

«افترمارکت» یا همان «بازار دست دوم» نیز نام دارد، جایی است که سرمایه‌گذاران، اوراق بهادار دست دوم شامل سهام، قرضه، آتی (فیوچرز – Futures) و اختیار معامله (آپشن – Options) را بجای خود شرکت‌های صادر کننده، از دیگر سرمایه‌گذارن خریداری می‌کنند. بازار ثانویه جایی است که انبوهی از معاملات در آن رخ می‌دهد و عامه مردم آن را «بازار بورس» می‌نامند. از جمله بازارهای ثانویه می‌توان بورس اوراق بهادار نیویورک (NYSE)، نزدک (Nasdaq) ، بورس اوراق بهادار تهران (TSE) و و تمامی صرافی های بزرگ را نام برد.

البته برخی از سهام‌های دست دوم در لیست معاملاتی صرافی‌ها حضور ندارند و مستقیما پشت تلفن یا کامپیوتر بین کارگزاران معامله می‌شوند. به این نوع سهام، «فرابورس (Over The Counter)» یا «سهام لیست نشده» می‌گویند. در کل، سهام شرکت‌هایی که بدین روش معامله می‌شوند، عموما الزامات مورد نیاز برای قرارگیری در لیست معاملاتی صرافی‌ها را پاس نمی‌کنند. چنین سهام‌هایی یا از طریق صفحه اعلانات پیشخوان (Counter Bulletin Board) معامله می‌شوند، یا از طریق پینک شیت‌ها (pink sheets) – سرویس‌های معاملاتی سهام در فرابورس – و عموما نشانی از اعتبار پایین شرکت ارائه‌دهنده یا ارزش بسیار پایین سهام مورد نظر هستند.

بازار پول (Money Market)

بازار پول به واحدهای اقتصادی کمک می‌کند تا موقعیت (پوزیشن) نقدینگی یا همان لیکوئیدیتی (liquidity) خود را از طریق وام دهی و وام گیری کوتاه مدت، عموما زیر یک سال، مدیریت کنند. این بازار مالی، ارتباط بین افراد خرد و موسساتی که دارای وجوه مازاد موقتی هستند و شرکایی که دچار کمبود موقتی وجه شده‌اند را تسهیل می‌کند.

افراد می‌توانند از طریق یک ابزار استاندارد به نام «وام عندالمطالبه یا Call Money»، برای مدت کوتاهی مقداری پول قرض بگیرند. این پول‌ها، وجوه مقروض به مدت یک روز، از ساعت ۱۲ ظهر امروز تا ۱۲ ظهر روز بعد هستند و پس از اینکه به صورت «وام عندالمطالبه» درآمدند، در بازار آتی چیست و چه کاربردهایی دارد؟ هر زمانی قابلیت بازخرید دارند. در برخی موارد، وجوه عندالمطالبه را می‌تواند تا حداکثر یک هفته نیز وام گرفت.

سوای بازار «وام عندالمطالبه»، بانک‌ها و دیگر موسسات مالی از بازاری به نام «بازار بین بانکی» برای وام گیری طولانی مدت وجوه از یک شب گرفته تا چند هفته و بیشتر تا حتی یک سال، استفاده می‌کنند. سرمایه گذاران خرد و گروه‌های کوچک‌تر معاملاتی، در بازار بین بانکی مشارکتی ندارند. با اینکه برخی از معاملات توسط بانک‌ها از طرف مشتریان‌شان صورت می‌گیرد، اما اکثر تراکنش‌ها تنها در صورتی که یک بانک شاهد نقدینگی مضاعف، یعنی وجوه مازاد باشد انجام می‌شود و ممکن است بانک دیگر، دچار کمبود نقدینگی باشد.

چنین وام‌هایی با استفاده از نرخ بین بانکی، یعنی همان نرخ سود دریافتی از وام‌های کوتاه مدت بین بانک‌ها، ایجاد می‌شوند. واسط بین همتایان بانکی که کارگزار نام دارد، یک بید (پیشنهاد فروش) و یک پیشنهاد خرید را با تفاوتی به نام اسپرد (Spread) که در واقع همان درآمد کارگزار است، ارائه می‌دهد. نرخ سود بین بانکی در شهر لندن، به LIBOR و LIBID معروف است. این نرخ در شهر پاریس PIBOR، در فرانکفورت FIBOR، در آمستردام AIBOR و در مادرید MIBOR نام دارد.

بازار تبادل ارز خارجی و طلا- فارکس (Foreign Exchange Market)

بازار فارکس (بازار تبادل ارز خارجی) تسهیل کننده معاملات ارزی خارجی است. این بازار، با دارا بودن میانگین معاملات روزانه به ارزش بیش از ۵ هزار میلیارد دلار، بزرگ‌ترین و لیکوئیدترین بازار در جهان است. بازار تبادل ارز خارجی شامل تمامی ارزهای جهان است و هر شخص حقیقی، حقوقی یا کشوری می‌تواند در آن شرکت کند. در این بازار طلا و برخی فلزات ارزشمند دیگر هم مبادله می‌شوند. جهت مشاهده نمای بازار ارز و طلا (تبادل فارکس) می‌توانید از نمای لحظه ای بازار فارکس اکسلایت استفاده کنید.

فارکس و ارزهای دیجیتال (رمزارزها یا Cryptocurrency)

بازار ارزهای دیجیتال (یا اگر دقیق‌تر بگوییم، بازار رمزارزها) به نسبت باقی بازارهای مالی جدیدتر است و نسبت به بازاری مثل فارکس حجم معاملاتی کمتری دارد اما حجم معاملات و ارزش جاری بازار (Market Cap) آن به سرعت رو بازار آتی چیست و چه کاربردهایی دارد؟ به افزایش است و به طور مستقل هم بازار قابل توجهی دارد. اما ارزهای دیجیتال در بازار فارکس به دو طریق استفاده می‌شوند:
– به عنوان روشی برای پرداخت و تسویه حساب طرفین معامله
– و هم به عنوان ابزار معاملاتی (Trading Istrument)؛ به صورت جفت‌شده با باقی ارزهای بازار فارکس مثل دلار و یورو. برای مثال این جفت بیت کوین و دلار در بازار فارکس است: BTC/USD

جهت مشاهده نمای بازار ارزهای دیجیتال می‌توانید از نمای لحظه ای بازار ارزهای دیجیتال اکسلایت استفاده کنید.

بازار بورس کالا (Commodity Market)

بازار کالا، معاملات محصولات اولیه‌ صورت گرفته در حدود ۵۰ بازار عمده کالا را مدیریت می‌کند. در این بازارهای مالی ، تعداد تراکنش‌های مالی ، به طور فزاینده‌ای از خرید فیزیکی کالاهای مورد تحویل پیشی می‌گیرد. کالاها عموما به دو زیرگروه طبقه‌بندی می‌شوند:

کالای سخت (Hard Commodity)

کالای نرم (Soft Commodity)

بازار ابزار مشتقه (Derivative Market)

بازار مشتقه،از انواع بازارهای مالی است که معاملات ابزارهای مالی نظیر قراردادهای آتی (فیوچرز) و اختیار معامله (آپشن) را که برای کنترل ریسک مالی استفاده می‌شود، تسهیل می‌کند. ارزش این ابزارها، از ارزش دارایی مورد معامله که به شکل‌های مختلفی مانند سهام، اوراق قرضه، کالا، ارز یا وثیقه وجود دارد، گرفته می‌شود. بازار مشتقه را می‌توان به دو قسمت کاملا مجزا از نظر قانونی و ابزار معاملاتی تقسیم‌بندی کرد:

معاملات مشتقه بورس (Exchange-traded derivatives)

این نوع معاملات، قراردادهای استاندارد شده‌ای هستند که در یک صرافی فیوچرز سازمان‌دهی شده معامله می‌شوند. این معاملات، شامل قرارداد آتی (Futures)، اختیار خرید (Call Option) و اختیار فروش (Put Option) هستند. ترید با استفاده از چنین ابزارهای یکنواختی، نیازمند پرداخت وجه اولیه‌ای است که توسط یک اتاق پردازش (Clearing House) تعیین شده و هدف آن، حذف هر گونه ریسک عدم عمل به تعهدات همتایان معاملاتی است.

معاملات مشتقه فرابورس (Over-the-counter derivatives)

این نوع قراردادها بدون استفاده از واسطه‌هایی نظیر صرافی، به صورت خصوصی و مستقیم بین دو همتای معاملاتی صورت می‌گیرند. اوراق بهاداری همچون قراردادهای پیشرو (Forwards)، قراردادهای معاوضه یا همان سواپ‌ها (Swaps)، توافق‌نامه‌های نرخ پیشرو (Forward Rate Agreements)، مشتقات بازار آتی چیست و چه کاربردهایی دارد؟ اعتباری (Credit Derivatives)، اختیار معامله های اگزاتیک (Exotic Options) و غیره عموما بدین صورت معامله می‌شوند. این نوع معاملات، قراردادهای دست‌سازی هستند که عمدتا قانون خاصی نداشته و انعطاف بیشتری را برای خریدار و فروشنده در جهت ارضای نیازهایشان فراهم می‌کنند.

بازار بیمه (Insurance Market)

بازار بیمه، از دیگر بازارهای مالی است که به تغییر مکان ریسک‌های مختلف کمک می‌کند. از بیمه عموما برای انتقال ریسک ضرر از یک شخص به شخص دیگر در ازای پرداخت مبلغی استفاده می‌شود. بازار بیمه جایی است که دو همتا، یعنی بیمه‌گر و بیمه‌گذار یا به عبارتی «صاحب سیاست»، درصدد بستن قراردادی هستند که در درجه اول برای کاهش ریسک ضررهای نامعلوم مورد استفاده بازار آتی چیست و چه کاربردهایی دارد؟ قرار می‌گیرد.

در این متن ما به این سعی داشتیم که انواع بازارهای مالی را به طور خلاصه شرح داده و برای شما دیدی کلی نسبت آن ایجاد کنیم.

در صورت داشتن هر نوع سوالی، از طریق چت سایت یا باقی راه‌های ارتباطی، با ما در ارتباط باشید. از دیدن و شنیدن نظرات ارزشمند شما خوشحال می‌شویم.