فرمول محاسبه دوره برگشت سرمایه

محاسبه نرخ بازگشت سرمایه در شرایط عدم اطمینان

شرکت های بزرگ برای افزایش سرمایه، سود بیشتر و ابقا در بازار رقابتی، یا درپروژه های مختلف سرمایه گذاری می کنند و یا در مناقصات مختلف متناسب با ساختار سازمانی خودشان شرکت می کنند که قطعا انتخاب اقتصادی ترین پروژه چه برای سرمایه گذاری و چه برای شرکت در مناقصه بسیار مهم است. اما سوالی که مطرح می شود این است که کدام یک از این پروژه ها اقتصادی تر و چه قیمتی را بعنوان قیمت بهینه برای بردن مناقصه باید اعلام کرد در واقع رسیدن به یک تصمیم بهتر و انتخاب بهترین پروژه، به عوامل بسیار زیادی از جمله سرمایه فعلی، کوتاه مدت یا بلند مدت بودن پروژه، نرخ بازگشت سرمایه و . بستگی دارد که هرکدام از موارد ذکر شده را میتوان در شرایط اطمینان و عدم اطمینان مورد بررسی و نتایجی را بواسطه آنها در اختیار مدیریت قرار داد. بهترین تصمیم زمانی می تواند اتخاذ گردد که پارامترهای مساله در شرایط عدم اطمینان مورد بررسی قرار گرفته باشند زیرا دربررسی متغیرها در شرایط اطمینان، فرض بر این است که پارامترها با قطعیت معلومند و متدهای آنالیز حساسیت (نمودار هندسی حساسیت، منحنی بی تفاوتی، حدود تخمین و. ) که اثر تغییر در پارامترها را بررسی می کنند، بطور همزمان همه پارامترهای یک فرآیند مالی را نمی توانند تجزیه و تحلیل کنند و صرفا در یک حدود مشخص و با فرض معلوم بودن، متغیرهای فرآیند مالی را تحلیل می کنند. از آنجاییکه یکی از پرکاربردترین تکنیکها در ارزیابی اقتصادی پروژه ها برای تصمیم گیری، روش ارزش فعلی خالص می باشد و پاشنه محاسبات آن نیز وابسته به یک نرخ بازگشت سرمایه است، می بایست نرخ بازگشت سرمایه در شرایط عدم اطمینان مورد تحلیل قرار بگیرد تا نتایج مطمعن تری بر اساس آن در اخذ تصمیمحاصل شود. لذا رویکرد و هدف این مقاله محاسبه نرخ بازگشت سرمایه در شرایط عدم اطمینان با بکارگیری شبیه سازی مونت کارلو می باشد تا با احتمال بالایی، بتوان نرخ بهره ای را به مدیریت ارشد سازمان اعلام نمودکه بهترین تصمیم برای انتخاب پروژه یا برآورد قیمت مناقصه اتخاذ گردد

نحوه محاسبه IRR در اکسل

۱): IRR بدین معنا است که با انجام یک پروژه یا یک سرمایه گذاری، شرکت سالانه و به طور متوسط چقد بازدهی دارد.

۲): IRR در واقع نرخ تنزیلی است که ارزش فعلی خالص (NPV) تمام جریان های نقدی یک پروژه خاص را برابر صفر می کند.

به این نکته توجه شود کهIRR و NPV مشابه اند ولی متغیر های متفاوتی دارند.

با کمک ارزش خالص فعلی، می‌توانید به یک نرخ تنزیل مشخص برای شرکت خود دست پیدا کنید و سپس ارزش فعلی سرمایه‌گذاری را محاسبه کنید.

در نرخ بازده داخلی، باید بازگشت واقعی جریان‌های نقدی پروژه را محاسبه و سپس این نرخ بازگشت را با hurdle rate شرکت مقایسه کنید.

اگر نرخ بازده داخلی بیشتر باشد، سرمایه‌گذاری شما، یک سرمایه‌گذاری ارزشمند خواهد بود.

برای درک بهتر مفهوم IRR، یک پروژه را در نظر بگیرید فرمول محاسبه دوره برگشت سرمایه که امروز ۲۰۰ دلار در آن سرمایه گذاری می کنید و یک سال بعد ۲۲۰ دلار دریافت می کنید.

فرض کنید از شما پرسیده شود که بازده این سرمایه گذاری چقدر است؟

برای هر دلار که سرمایه گذاری کرده ایم ۱٫۱۰ دلار برگشت داشته ایم بنابراین با یک حساب کتاب ساده می توانیم بگوییم بازده ۱۰ درصد است،

در حقیقت۱۰ درصد نرخ بازده داخلی یا IRR در این سرمایه گذاری است.

چرا تحلیل نرخ بازده داخلی (IRR) در سرمایه گذاری اهمیت دارد؟

برای بررسی توجیه اقتصادی یک پروژه یا یک ایده روش های مختلفی وجود دارد که مدیران با استفاده از این روش ها می توانند

امکان سنجی پروژه را بررسی کنند. یکی از این روش ها که سود و زیان یک پروژه را را بررسی می کند، نرخ بازده داخلی (IRR) است.

برای مشاوره رایگان با شماره ۰۵۱۹۱۰۱۰۱۱۷ -داخلی ۱۰۴ تماس حاصل فرمایید.

شرکت‌ها چطور از نرخ بازده داخلی استفاده می‌کنند؟

شرکت‌ها معمولا برای ارزیابی سرمایه‌گذاری‌ها، از هردو فاکتور یعنی irr و npv استفاده می‌کنند.

ارزش خالص فعلی، اطلاعات بیشتری درمورد بازگشت سرمایه‌ مورد انتظار به‌دست می‌دهد.

تحلیل‌گران اقتصادی غالبا برای ارائه‌ی گزارش به افرادی که در مسائل مالی تخصصی ندارند،

آکادمی دیجیتال مارکتینگ گرشا

خانه مقالات آموزشی دیجیتال مارکتینگ ROI یا نرخ بازگشت سرمایه چیست و چگونه محاسبه می شود؟

ROI یا نرخ بازگشت سرمایه چیست و چگونه محاسبه می شود؟

چکیده مقاله : توجیه پذیر بودن کمپین های تبلیغاتی و فعالیتهای دیجیتال مارکتینگ یکی از مهم ترین چالشهای متولیان این بخش می باشد. به همین دلیل استفاده از فرمول ROI یا MROI می تواند با در نظر گرفتن تمام هزینه ها و درآمدهای حاصله، میزان فرمول محاسبه دوره برگشت سرمایه اثربخشی کمپین های تبلیغات اینترنتی را در بازگشت سرمایه محاسبه نماید. در این مقاله به طور کامل به این مبحث پرداخته ایم.

هر کسب و کاری به فروش نیاز دارد و برای تحقق فروش و درآمدزایی، اندازگیری و تحلیل نتایج کمپین های فروش نقشی اساسی ایفا می کنند چرا که در این کمپین ها بسیاری از هزینه های کسب و کارها به صورت مستقیم صرف تبلیغات و بازاریابی خواهد شد.

این یعنی باید بدانیم بودجه کمپین، به چه صورت هزینه شده و آورده های مادی این هزینه ها توجیهی برای ادامه یا تکرار کمپین خواهد داشت یا خیر.

به نقل از آمار سایت cmocouncil.org تخمین زده شده که تا سال ۲۰۱۹ بودجه تبلیغات جهانی به ۲/۱ تریلیون دلار برسد.

مسئله مهم اینجاست که هزینه تبلیغات و بازاریابی با بررسی نرخ بازگشت سرمایه در مارکتینگ به صورت بهینه محاسبه خواهد شد؛ بررسی نرخ بازگشت سرمایه ROI در بازاریابی (Marketing) که به اختصار به آن MROI هم گفته می شود، در بهینه سازی نرخ تبدیل به شما کمک می کند.

در این مقاله مفهوم نرخ بازگشت سرمایه و روش‌هایی را که برای محاسبه آن در کمپین های مختلف دیجیتال مارکتینگ وجود دارد آموزش داده شده است.

نرخ بازگشت سرمایه چیست و چگونه می توان از آن بهره برد؟

نرخ بازگشت سرمایه در واقع سود حاصل از سرمایه گذاری در هر کسب و کاری است. نرخ بازگشت سرمایه (Return of Investmet : ROI) معمولا به صورت درصدی محاسبه می شود و برای تحلیل سرمایه گذاری ها و تصمیم گیری های پیش رو در کسب و کار مورد استفاده قرار می گیرد.

برای میزان تاثیر در کمپین های مختلف بازاریابی نرخ بازگشت سرمایه بازاریابی (Marketing Return of Investment ) یا (ROIM : Return On Marketing Investment) محاسبه می شود.

در ادامه مقاله به تحلیل و بازاریابی چالش ها در MROI می پردازیم:

چرا نرخ بازگشت سرمایه را محاسبه می کنیم؟

مدیران همواره ترجیح می دهند بدانند که نتیجه میزان اثرگذاری و بازدهی تبلیغات تیم بازاریابی شرکت چگونه است چرا که همواره تبلیغات یکی از پرهزینه ترین بخش‌های بازاریابی و فروش به حساب می آید.

با استفاده از محاسبه MROI مدیران می‌توانند از میزان تاثیر انواع تبلیغات بر سودآوری اطلاع پیدا کنند.

هزینه خود را صرف چه نوع تبلیغاتی کنیم؟

برای کمپین ها و برنامه های مختلف می توانیم MROI را به صورت جداگانه اندازه بگیریم و با هم مقایسه کنیم تا کمترین هزینه را محاسبه نماییم. این روش برای تعیین بودجه بازاریابی، تخصیص بودجه برنامه ها و کمپین های مختلف ما را راهنمایی می کند.

معمولاً هدف هزینه های تبلیغاتی افزایش سود در دوره کوتاه مدت نیست بلکه آگاه سازی از برند و یا افزایش لید یا سرنخ های فروش است.

این شاخص ها فرمول محاسبه دوره برگشت سرمایه باعث سود کسب و کار در کوتاه مدت نمی شود ولی در دوره بلندمدت تاثیر بسیاری در افزایش فروش و سود خواهد داشت.

برای همین موضوع تنها با محاسبه عددی ROI شاخص نرخ بازگشت سرمایه نمی توان در مورد هر کمپین نظر داد و باید با توجه به نوع تبلیغات و شاخص های دیگر اظهار نظر کرد.

نرخ بازگشت سرمایه (ROI) در بازاریابی چیست؟

یک گفته بسیار معروف در جهان تجارت وجود دارد که "شما نصف پول بازاریابی خود را حرام می‌کنید، اما متاسفانه، هیچوقت نمی‌فهمید کدام نصفه را." طبیعی است که شرکت‌های بزرگی همچون پارس‌آنلاین، بامیلو و . مشکل چندانی با این موضوع نداشته باشند. آنها به راحتی میلیون‌ها تومان خرج تبلیغات خود می‌کنند تا به تدریج بهترین رسانه‌ها را بشناسند و بازگشت سرمایه شرکت خود را در طولانی‌مدت میسنجند.

اما هر هزار تومانی که یک کسب و کار کوچک خرج تبلیغات خود می‌کند، باید تبدیل به سود شود و در غیر این صورت، بقای این کسب و کار در خطر خواهد بود. بنابراین، چنین کسب و کاری باید بتواند در سریع‌ترین حالت ممکن، فرمول محاسبه دوره برگشت سرمایه میزان موفقیّت تبلیغات خود را اندازه بگیرند. که یعنی لازم است با یکی از داده‌های آماری مهم به اسم نرخ بازگشت سرمایه و طریقۀ محاسبه آن آشنا باشد.

بازگشت سرمایه یا ROI چیست؟

برای اینکه دقیقاً بفهمید که بازاریابی شما چقدر موثر است، می‌بایست مقدار بازگشت سرمایه (که به انگلیسی Return on Investment یا به اختصار ROI خوانده می‌شود) در تبلیغات خود را اندازه بگیرید. همانطور که احتمالاً تا الان دیگر فهمیده‌اید، ROI به معنی نرخ پول به دست آمده نسبت به پول سرمایه‌گذاری شده است.

بگذارید با ذکر یک مثال به موضوع نگاه کنیم: شرکت شما در زمینه تعمیرات قطعات سخت‌افزار فعالیّت دارد و میانگین سود خالص کسب و کارتان بابت هر مشتری، 50 هزار تومان است. اما در حال حاضر مشتریان زیادی ندارید. بنابراین برای اینکه بتوانید مشتری جذب کنید، یک تبلیغ 250 هزار تومانی در روزنامه چاپ می‌کنید. با این حساب، اگر بخواهید سر به سر هزینه‌ها را رد کنید، به چند مشتری نیاز دارید؟ پنج تا. اما مشخصاً همینکه بتوانید هزینه و سود را سر به سر کنید، کافی نیست. چون به معنی آن است که بازگشت سرمایه شما 0% بوده است. پس برای اینکه بازگشت سرمایه داشته باشید، باید بیشتر از پنج مشتری بدست آورید.

بدست آوردن نرخ بازگشت سرمایه یا ROI

یک فرمول ساده برای بدست آوردن ROI را می‌توانید در تصویر زیر ببینید:

پس در مثالی که آوردیم، اگر شما بتوانید با تبلیغ خود 6 کار تعمیر بگیرید و در نتیجه 300 هزار تومان سود کنید، فرمول شما این شکلی خواهد بود:

(300 - 250) / 250 = 0.2

درست است. با گرفتن شش کار،شما سود کرده‌اید و بازگشت سرمایه شما معادل 20% بوده است. اما اگر فقط 4 کار بگیرید:

(200 - 250) / 250 = - 0.2

این یعنی تبلیغ شما (حداقل به صورت مستقیم) بازگشت سرمایه نداشته و به ضررتان تمام شده است.

با همین فرمول ساده می‌توان ارزیابی خوبی از نتیجۀ روش‌های بازاریابی مختلف داشت و آنها را برای یافتن بهترین راهکارهای تبلیغاتی با هم مقایسه کرد.

البته لازم است به این نکته دقت داشته باشید که در این فرمول، فرض ما بر آن است که شما هزینه‌های تولید و عرضه محصول یا خدمات خود را از کل سود کم کرده‌اید و در نتیجه سود خالص از تبلیغ را بدست آورده‌اید. ولی اگر قرار باشد، این هزینه‌ها را هم در فرمول خود در نظر بگیریم، آنوقت معادله ما به شکل زیر در خواهد آمد:

مقایسه روش‌های تبلیغاتی مختلف با نرخ بازگشت سرمایه

بیایید به داستان خودمان برگردیم. خب، شما در یک روزنامه تبلیغ دادید و توانستید 100 هزار تومان درآمد داشته باشید. اما بد نیست قبل از آنکه به طور جدی‌تر بر روی تبلیغات در روزنامه‌ تمرکز کنید، یک روش دیگر را هم امتحان کنید: مثلاً تبلیغات گوگل را. شما 400 هزار تومان بر روی تبلیغات گوگل سرمایه‌گذاری کردید و در نهایت توانستید 12 مشتری پیدا کنید. پس:

(600 - 400) / 400 = 0.50

این یعنی، بازگشت سرمایه تبلیغ گوگل فرمول محاسبه دوره برگشت سرمایه برای شما 50% بوده است و تبلیغات گوگل دو برابر موثرتر از تبلیغات روزنامه‌ای عمل کرده است. به این ترتیب شما متوجه می‌شوید که بهتر است بیشتر هزینه بازاریابی خود را صرف این روش کنید.

تا به حال آمار وب سایت خودتون رو تحلیل کردید؟!

با تحلیل و بررسی آمار وب سایت خودتون به خیلی اطلاعات دست پیدا می‌کنید و درک بهتری از وضعیت خود خواهید داشت.
برای مشاوره رایگان، همین الان با ما تماس بگیرید.

پس به هیچ‌وجه نباید تاثیر تحلیل نرخ بازگشت سرمایه در کاهش هزینه‌ها و افزایش بازدهی تبلیغات خود را دست کم بگیرید و حتماً این متغیر را اندازه‌گیری کنید.

سختی‌های اندازه‌گیری دقیق بازگشت سرمایه

البته، اندازه‌گیری نرخ بازگشت سرمایه هم پیچیدگی‌های خودش را دارد که باعث می‌شود هیچوقت نتوانیم دقیقاً ROI بازاریابی خود را مشخص کنیم. در ادامه به چند مورد از آنها اشاره خواهیم کرد:

• وقتی یک مشتری از طریق تبلیغ شما جذب می‌شود، ممکن است خدمات شما را به دوست خود معرفی کند (که یعنی بازاریابی دهان به دهان). اما لحاظ کردن سود حاصل از این مشتری در نرخ بازگشت سرمایه، کار را کمی دشوار می‌کند.
• تاثیر برخی روش‌های تبلیغاتی را نمی‌توان به راحتی اندازه‌گیری کرد. یعنی هدف برخی از تبلیغات شما اصلاً این نیست که مشتری مستقیماً تماس بگیرد و در نتیجه، باید راهی دیگر برای اندازه‌گیری آنها پیدا کنید.
• اگر بخواهیم سخت‌گیرانه به موضوع نگاه کنیم، لازم است هزینۀ وقت صرف شده توسط کارمندان را نیز در محاسبه خود لحاظ کنیم.
• و اما مهمترین مساله در اندازه‌گیری بازگشت سرمایه این است که در بسیاری موارد، این فقط یک شیوه بازاریابی نیست که مخاطب را جذب می‌کند. بلکه مجموعه‌ای از شیوه‌های بازاریابی مختلف است.

نقش مسیر تبدیل کاربر به مشتری در ROI

در تحلیل تخصصی ROI، شما باید بتوانید نقاط مواجهه مشتری را به درستی شناسایی و آنها را اندازه بگیرید. بیایید مساله را با یک مثال بررسی کنیم:

تبلیغات روزنامه شما توانست 6 مشتری جدید برای کسب و کارتان به وجود آورد. یکی از این مشتری‌ها، خدمات شما را به دوست خود معرفی می‌کند. این دوست در گوگل جستجو می‌کند، بر روی تبلیغ گوگل شما کلیک کرده و به سراغ وب‌سایت کسب و کارتان می‌آید، اما خرید خود را انجام نمی‌دهد. با اینحال، فردای همان روز، تبلیغ شما را در یک سایت دیگر می‌بیند و اینبار تصمیم می‌گیرد فرآیند خرید را کامل کند. حالا به من بگویید که دقیقاً کدام روش بازاریابی باعث جذب این مشتری شده است؟

خب، در چنین شرایطی، یک نگاه خوب برای تقسیم اعتبار این است که: اولین مواجهه و آخرین مواجهه از اعتبار بالایی در تبدیل کاربر برخوردار باشند، اما قدم‌های میانی نیز عوامل موثری در نظر گرفته شوند.

مزایای اندازه‌گیری دقیق بازگشت سرمایه

اما این بررسی دقیق‌تر ROI چرا به سود شماست؟ ساده است. چون با بررسی دقیق‌تر نرخ بازگشت سرمایه، شما می‌توانید جوابی برای تمام سوالات زیر پیدا کنید:

• کدام فعالیت‌های بازاریابی بیشترین پتانسیل را برای بازگشت سرمایه کوتاه‌مدت و کدام برای بلند‌مدت داشته‌اند؟
• تاثیر بازاریابی دهان به دهان در رشد کسب و کار شما تا چه حد است؟
• ارزش طولانی‌مدت یک مشتری چقدر است؟
• مشتریان شما بیشتر با روش‌های بازاریابی مستقیم (مثل ارسال نامه، برگزاری سمینار و . ) ارتباط برقرار می‌کنند یا روش‌های بازاریابی نرم و تصویری (مثل بروشور، وب‌سایت و . )؟
• و .

اندازه‌گیری دقیق‌تر ROI به لطف گوگل آنالیز

همانطور که دیدید، اگر نرخ بازگشت سرمایه را به طور دقیق‌تری مشخص کنیم، می‌توانیم اطلاعات بسیار بیشتری را در مورد مشتری و ارزش او برای شرکتمان بدست آوریم. اما برای اینکار لازم است مسیر مشتری را با دقت بیشتری زیر نظر بگیریم و به علاوه، هزینۀ زمان مصرف شده توسط کارمندان شرکت را هم تا جای ممکن حساب کنیم.

البته شاید بررسی مسیر مشتری در بازاریابی آفلاین کار سختی باشد، چون معمولاً به صورت دستی است. اما در بازاریابی آنلاین، به لطف نرم‌افزارهای تحلیل‌گر آنلاین (از جمله و به خصوص گوگل آنالیز) ما می‌توانیم نرخ بازگشت سرمایه را با دقتی واقعاً بالا بررسی نماییم.

هنگام استفاده از این نرم‌افزارهای تحلیلگر، معمولاً شما می‌توانید یک مدل برای اندازه‌گیری تاثیر هر قدم مشتری انتخاب کنید. این یعنی می‌توانید اعتبار فروش را به اولین یا آخرین مواجهه او با شرکت نسبت دهید یا این اعتبار را در بین قدم‌های مختلف تقسیم کنید.

حتما بخوانید: ریبرندینگ چیست و چه اصولی دارد؟

نتیجه‌گیری

اینکه همیشه حواستان به بازگشت سرمایه یک تبلیغ باشد و آن را اندازه بگیرید، به شما کمک می‌کند که در طولانی‌مدت بهترین روش‌های تبلیغاتی را بشناسید و از هزینه‌های بازاریابی خود تا جای ممکن بکاهید. بنابراین لازم است هر چه زودتر راهکاری برای شناسایی روش جذب مشتریان پیدا کنید و نرخ بازگشت سرمایه یا ROI تبلیغات خود را اندازه بگیرید. در مطالب بعدی خود سعی می‌کنیم بیشتر مبحث تحلیل بازاریابی را باز کنیم.

سرمایه در گردش چیست؟ (مفهوم و فرمول)

سرمایه در گردش یا (Working Capital) از موضوعات مهم در تحلیل بنیادی سهام در بورس و دانش مالی است.

در هر شغل یا کسب‌وکاری که باشید، یا هر شرکتی را که بخواهید تحلیل کنید باید از مفهوم سرمایه در گردش اطلاع داشته باشید.

برای مثال، با افزایش دغدغه‌های زندگی، افراد کمتر فرصت خرید حضوری پیدا می‌کنند و میزان خرید اینترنتی افزایش چشمگیری پیدا کرده است. در سایت‌های مختلف گاهی دیده می‌شود که حراج‌ها و تخفیف‌های جذابی برای کالا یا گروهی از کالاها در نظر گرفته می‌شود. فرض کنید کالایی که قبلا 30 میلیون تومان قیمت داشته را اکنون با تخفیفی استثنایی 25 میلیون تومان می‌فروشند. آیا می‌توانید در یک بازه زمانی کوتاه این مبلغ را فراهم آورید؟ اگر به این میزان وجه نقد ندارید، آیا دارایی دارید که بتوانید آن را به‌سرعت به وجه نقد تبدیل کنید؟ برای پیدا کردن پاسخ این پرسش‌ها باید از مفهوم سرمایه در گردش اطلاع داشته باشید.

در این مقاله قصد داریم در ارتباط با سرمایه در گردش صحبت کنیم.

تعریف سرمایه در گردش چیست؟

تعریف رسمی سرمایه گردش در علم مالی به این صورت است:

تمام دارایی‌های جاری (شامل پول نقد، حساب‌های دریافتنی و موجودی کالا و انبار) منهای تمام بدهی‌های جاری (مثل دست‌مزد، اجاره‌بها، مالیات و غیره)

فرمول سرمایه در گردش

برای همین می‌توانیم فرمول سرمایه در گردش را به این صورت بنویسیم:

بدهی‌های جاری - دارایی‌های جاری = سرمایه‌ درگردش

مثال از محاسبه سرمایه در گردش

در صورت وضعیت مالی تلفیقی شرکت ملی صنايع مس ايران، منتهی به 1398/12/29 میزان بدهی و دارایی شرکت از این قرار است:

جمع دارایی جاری: ۱۹۱,۵۷۱,۶۲۵ (میلیون ریال)

جمع بدهی جاری: ۸۳,۸۱۰,۹۴۱ (میلیون ریال)

سرمایه در گردش برابر می‌شود با: 107,760,684 (میلیون ریال)

پس فملی در پایان سال 98، معادل 10.7 هزار میلیارد تومان سرمایه در گردش دارد.

مفهوم سرمایه در گردش

این که یک فرد در زمان کوتاه‌مدت بتواند نیازهای مالی خود را برطرف کند، بستگی به سرمایه در گردش آن شخص دارد. در واقع سرمایه در گردش امکان نقدپذیری دارایی‌های یک فرد یا یک کسب‌وکار را نشان می‌دهد. از این اصطلاح می‌شود هم در حسابداری شخصی و هم در حسابداری کسب‌وکارها استفاده کرد.

با فهمیدن مفاهیم اساسی می‌توانید بفهمید که آیا از سلامت مالی برخوردارید؟ آیا در مواقع ضروری، مثل درگیر شدن به یک بیماری، می‌توانید از پس هزینه‌ها بربیایید؟ یا زمانی که فرصت‌های سرمایه‌گذاری یا خرید مناسب پیش بیاید می‌توانید نقدشوندگی لازم برای استفاده از این موقعیت را تامین کنید؟

برای سرمایه‌گذاری در یک شرکت نیز می‌توان میزان سرمایه در گردش آن را بررسی کرد. سرمایه در گردش دارایی است که یک فرد یا شرکت برای تامین مالی، جهت ایفای تعهدات فعلی و کوتاه‌مدت خود در دسترس دارد. به سرمایه در گردش، دارایی‌های جاری هم می‌گویند. در مقاله آشنایی با ترازنامه، در رابطه با دارایی‌ها و بدهی‌های جاری صحبت کردیم.

دارایی جاری چیست؟

گفتیم دارایی‌های جاری، دارایی‌هایی هستند که انتظار می‌رود طی یک دوره یک ساله یا یک چرخه عملیات به وجه نقد تبدیل شوند و یا در دوره عملیات از آن‌ها استفاده شود. در واقع دارایی‌های جاری به راحتی و در مدت‌زمان کم به وجه نقد تبدیل می‌شوند، یعنی نقدشوندگی بالایی دارند.

برای مثال وجه نقد، حساب‌های جاری، سرمایه‌گذاری کوتاه‌مدت، موجودی مواد و کالا به‌راحتی به وجه نقد تبدیل می‌شوند. فرض کنید شما مقدار زیادی از پول خود فرمول محاسبه دوره برگشت سرمایه را به خرید سهام تخصیص می‌دهید. اوراق بهاداری مثل سهام از نقدشوندگی بالایی برخوردارند، بنابراین در مواقع ضروری می‌توان آن‌ها را به‌سرعت (در صورتی که بازار شرایط عادی داشته باشد) به وجه نقد تبدیل کرد. طلا نیز می‌تواند جزئی از دارایی‌های جاری باشد، زیرا همیشه تقاضا برای آن وجود دارد.

موجودی مواد و کالا هم برای شرکت‌ها، دارایی جاری به‌حساب می‌آید. چون شرکت می‌تواند از طریق فروش آن‌ها را به وجه نقد تبدیل کند. پس اگر بخواهیم از میزان نقدشوندگی دارایی‌های یک شرکت باخبر بشویم باید به ترازنامه آن توجه کنیم.

بدهی جاری چیست؟

اما تنها توجه به دارایی‌های جاری نمی‌تواند دید روشنی از توانایی شرکت در تامین مالی در شرایط بحرانی به ما بدهد. بنابراین باید به بدهی‌های جاری هم توجه کرد. بدهی‌ها تعهدات یک شرکت یا واحد تجاری هستند که به‌خاطر فرمول محاسبه دوره برگشت سرمایه مبادلات گذشته ایجاد شده‌اند. به بدهی‌هایی که انتظار می‌رود طی یک چرخه عملیات و یا یک سال از تاریخ ترازنامه (هرکدام که طولانی‌تر است) تسویه شوند، بدهی جاری گفته می‌شود. همچنین به بدهی‌هایی که از طریق دارایی جاری و یا از طریق ایجاد بدهی‌های فرمول محاسبه دوره برگشت سرمایه جاری جدید تسویه می‌شوند نیز بدهی جاری می‌گویند. به‌خاطر همین موضوع خالص سرمایه در گردش مطرح شده است.

خالص سرمایه در گردش

در واقع خالص سرمایه در گردش که به آن(Net Working Capital) هم گفته می‌شود، مابه‌التفاوت دارایی‌ها و بدهی‌های جاری را نشان می‌دهد. این محاسبه به ما می‌گوید که شرکت برای تامین هزینه‌های جاری چقدر وجه نقد و یا دارایی که به راحتی نقد می‌شود، دارد. آیا این پول کفاف هزینه‌هایش را می‌دهد یا مجبور است وام بگیرد؟

علت عدم دخالت دارایی‌ها و بدهی‌های غیرجاری در این فرمول، نقدشوندگی اندک آن‌ها است. فرض کنید شما برای پرداخت بدهی‌های کوتاه‌مدت خود، بخواهید یک خانه یا زمین را به‌فروش برسانید. چه مدت طول می‌کشد تا این زمین فروش برود؟ ممکن است فروش زمین زمان زیادی را به خود اختصاص دهد و شما نتوانید تا تاریخ مورد نظرتان آن را بفروشید. بنابراین دارایی‌هایی مانند زمین، املاک و سایر دارایی‌های غیرجاری را در این محاسبه در نظر نمی‌گیرند. فرمول محاسبه خالص سرمایه در گردش به صورت زیر است:

برای محاسبه خالص سرمایه در گردش شرکت‌ها، می‌توانید به سایت کدال مراجعه کرده و با جستجوی نام یا نماد شرکت به ترازنامه آن دسترسی پیدا کنید.

با کسر بدهی‌های جاری یک شرکت از دارایی‌های جاری آن می‌توان خالص سرمایه در گردش آن شرکت را محاسبه کرد.

به‌طور کلی سرمایه در گردش معیاری برای سنجش نقدینگی و نقدشوندگی، بهره‌وری عملیاتی و سلامت مالی شرکت است. اگر تفاوت بین دارایی‌ها و بدهی‌های جاری رقمی مثبت باشد، می‌توان انتظار داشت علاوه‌بر پرداخت بدهی‌ها، مبلغی برای سایر مخارج و هزینه‌های احتمالی وجود دارد. همچنین می‌توان انتظار داشت که شرکت از فرصت‌های سرمایه‌گذاری برای رشد و سودآوری خود استفاده کند.

اما اگر دارایی‌های جاری کمتر از بدهی‌های جاری باشد، ممکن است شرکت در بازپرداخت بدهی‌هایش به مشکل بخورد حتی می‌تواند تا مرز ورشکستگی پیش برود.

چرا خالص سرمایه در گردش بهتر است مثبت باشد؟

فرض کنید صاحب شرکتی هستید و مقدار زیادی از موجودی کالای خود را به‌طور نسیه فروخته‌اید. اما پولی که قرار بود بابت فروش دریافت کنید در تاریخ سررسید به دست شما نرسیده است. اگر در این بازه زمانی شرایطی مثل پرداخت حقوق به کارکنان به‌وجود بیاید که مجبور به پرداخت وجه نقد باشید، باید وجه نقد اضافی برای استفاده وجود داشته باشد. شاید بتوان حقوق کارمندان یک شرکت را به تعویق انداخت اما نمی‌توان به تعهداتی که شرکت به تامین‌کنندگان مواد اولیه خود داده است، عمل نکرد.

برخی از شرکت‌ها وجود دارند که در بعضی از فصل‌ها میزان فروششان افزایش پیدا می‌کند اما در برخی از ماه‌ها جریان نقد ورودی به شرکت کاهش پیدا می‌کند. وجود خالص سرمایه در گردش مثبت، می‌تواند به سهامداران و سرمایه‌گذاران این اطمینان را بدهد که در سایر ماه‌ها عملکرد عادی شرکت دچار اختلال نخواهد شد.

وجود سرمایه در گردش اضافی می‌تواند به شرکت، در استفاده از فرصت‌های سرمایه‌گذاری کمک می‌کند. حتی در زندگی شخصی افراد هم، وجود مبلغی اضافی بر مصارف شخصی و هزینه‌ها، می‌تواند به شما در استفاده از فرصت‌های سرمایه‌گذاری کمک کند. به مثال اول مقاله برگردید. اگر شما سرمایه‌ای مازاد بر هزینه‌هایتان داشته باشید، در مواردی که تخفیف اعمال شود و یا بازاری برای ورود جذاب باشد، می‌توانید از آن استفاده کنید.

بالا بودن میزان سرمایه در گردش همیشه هم خوب نیست و می‌تواند نشانگر عدم مدیریت صحیح وجوه نقد و استفاده نکردن از فرصت‌های سرمایه‌گذاری باشد.

بررسی موردی سرمایه در گردش

در ادامه روند تغییرات سرمایه در گردش خالص یکی از شرکت‌های صنعت فولاد را طی پنج ساله گذشته بررسی کرده‌ایم. همان‌طور که در تصویر زیر می‌بینید، سرمایه در گردش شرکت‌ها همواره رقمی ثابت نیست و در گذر زمان تغییر می‌کند. این تغییرات به دلایل مختلفی رخ می‌دهد.

برای مثال ممکن است یک ملک یا ساختمان مربوط به شرکت به‌فروش برود. بنابراین این دارایی از لیست دارایی‌های غیرجاری خارج خواهد شد و به صورت وجه نقد در لیست دارایی‌های جاری قرار می‌گیرد.

این موضوع در رابطه با بدهی‌ها هم صدق می‌کند. برای مثال برخی از بدهی‌های بلند‌مدت در سال آخر، زمانی که مهلت پرداخت کمتر از یک سال است به‌عنوان بدهی‌های جاری شناسایی می‌شوند.

بهتر است که سرمایه در گردش را برای چند دوره بررسی کنیم تا علاوه‌بر آشنایی با روند تغییرات مالی شرکت، از توانایی شرکت برای تامین مالی و بازپرداخت بدهی‌هایش اطمینان حاصل کنیم.

برای این کار به سایت کدال مراجعه کردیم. بعد از بررسی صورت‌ وضعیت مالی شرکت (ترازنامه) میزان دارایی‌ها و بدهی‌های جاری شرکت را به‌دست آوردیم. با کسر بدهی‌های جاری از دارایی‌های جاری خالص سرمایه در گردش را برای هر سال محاسبه کردیم.

در سال 1394 خالص سرمایه در گردش شرکت منفی بوده است. یعنی میزان دارایی جاری آن از بدهی‌هایش کمتر بوده. سپس نسبت جاری را از طریق تقسیم دارایی جاری به بدهی جاری محاسبه کردیم. که این نسبت در سال 94 از یک کمتر بوده، یعنی در آن سال شرکت می‌توانست در بازپرداخت بدهی‌های کوتاه مدتش با مشکل برخورد کند.

خالص سرمایه در گردش در سال 1394 24,025,012- =۵۱,۴۵۳,۹۹۸ - ۲۷,۴۲۸,۹۸۶

نسبت جاری سال 1394 0/53 =۲۷,۴۲۸,۹۸6/۵۱,۴۵۳,۹۹۸

اما به مرور در چند سال گذشته وضعیت نقدشوندگی شرکت بهبود یافته و این نسبت بیش از عدد یک شده است. یعنی در گذر زمان شرکت با مدیریت صحیح توانسته از یک وضعیت نه چندان خوب نقدینگی به وضعیت مناسب برسد. در این حالت شرکت علاوه‌بر بازپرداخت بدهی‌های کوتاه‌مدت خود می‌تواند از پس هزینه‌های احتمالی پیش‌بینی نشده برآید و حتی از فرصت‌های سرمایه‌گذاری هم استفاده کند.

بررسی روند تغییرات خالص سرمایه در گردش و نسبت جاری شرکت فولاد خوزستان

نسبت جاری

علاوه‌بر بررسی خالص سرمایه در گردش شرکت، می‌توان نسبت‌های مالی آن، مثل نسبت‌های نقدشوندگی را هم بررسی کرد. قبلا در مقاله‌ای جدا به توضیح این نسبت‌ها پرداختیم و گفتیم که این نسبت‌ها ما را از ریسک نقدینگی شرکت باخبر می‌کنند. مرتبط‌ترینِ نسبت‌ها به سرمایه در گردش خالص، نسبت‌های جاری و آنی هستند. هر چه این نسبت‌ها بیشتر باشند، ریسک نقدشوندگی شرکت پایین‌تر می‌آید.

معمولا شرکت‌هایی با نسبت جاری کمتر از یک، برای سرمایه‌گذاران، بدهکاران و اعتباردهندگان پرریسک دیده می‌شوند.

بررسی خالص سرمایه در گردش و نسبت‌های نقدشوندگی به ما کمک می‌کند تا بفهمیم، شرکت در شرایط بحرانی چگونه عمل می‌کند، آیا از پس هزینه‌های احتمالی برمی‌آید یا خیر.

موارد ذکر شده تحت عنوان سرمایه در گردش چیست؟ تنها قسمت کوچکی از دنیای بزرگ و پیچیده تحلیل بنیادی است. با یاد گرفتن این موارد می‌توان با خیال راحت‌تری اقدام به سرمایه‌گذاری کرد.

می‌توانید ویدیوهای بیشتری از تالاربورس را در آپارات (شبکه اشتراک ویدیو) و همچنین کانال یوتیوب تالاربورس مشاهده کنید.