معاملات کالا در بازارهای آتی

زعفران، نگین معاملات بازار آتی بورس کالا

در معاملات بازار مشتقه بورس کالا، زعفران نگین با سهم ۹۵ درصدی در حجم و ۹۷ درصدی در ارزش معاملات، صدرنشین این بازار در هفته دوم اسفند بود.

به گزارش بیداربورس به نقل از کالاخبر، معامله گران در بازار مشتقه بورس کالا تعداد ۹۱ هزار و ۶۴۳ قرارداد آتی را به ارزش بیش از ۳ هزار و ۵۲۰ میلیارد و ۸۷۵ میلیون ریال در هفته منتهی به ۱۳ اسفند منعقد کردند.

زعفران نگین با ثبت ۸۹ هزار و ۲۱۳ قرارداد آتی به ارزش ۳ هزار و ۳۳۹ میلیارد و ۱۳۴ میلیون ریال صدرنشین و این تعداد قرارداد برای تحویل در سه سررسید اسفند ۱۴۰۰ و اردیبهشت و تیر ۱۴۰۱ منعقد شد. این دارایی پایه به ترتیب ۹۵ و ۹۷ درصد از حجم و ارزش کل قراردادهای منعقده در این هفته را به خود اختصاص داد.

ثبت انعقاد ۱۹۷۴ قرارداد آتی صندوق طلا برای سه سررسید فروردین، خرداد و مرداد سال آینده نیز ارزش ۱۷۲.۸ میلیارد ریال را در پی داشت. قراردادهای آتی صندوق طلا نیز به ترتیب با ثبت سهم ۵ و ۲ درصدی از حجم و ارزش کل معاملات جایگاه دوم را کسب کرد.

۴۵۶ قرارداد آتی نقره نیز برای دو دوره تحویل فروردین و خرداد سال آینده در حالی منعقد شد که ارزش آن به بیش از ۸.۹ میلیارد ریال رسید و مقام سوم معاملات را از آن خود کرد.

قرارداد آتی زعفران چیست و نحوه معامله در آن به چه صورت است؟

قرارداد آتی زعفران ابزار مالی جدیدی است که به یاری فعالان بازار بورس زعفران ایران آمده است. این بازار مالی به منظور کاهش ریسک نوسانات قیمتی برای تولیدکننده و مصرف‌کننده زعفران ایجاد شده است. در معاملات کالا در بازارهای آتی این بازار شما می‌توانید با پرداخت قسمتی از پول زعفران، تمام آن را تحت مالکیت خود درآورده و از نوسانات قیمتی آن سود برده و یا به عنوان تولید‌کننده زعفران از نوسانات قیمتی در امان بمانید.

تاریخچه قرارداد‌های آتی

قرارداد‌های آتی در اواسط قرن 19 یعنی حدود 150 سال پیش با اصولی مشابه با بازار‌های آتی امروزی انجام می‌شد و هر دو طرف متعهد در قرارداد از این معامله سود می‌بردند. بورس کالای ایران نیز در سال 1386 تشکیل شد. نخستین قرارداد آتی زعفران نیز با سررسید 20 شهریور 1397 در بازار به طور رسمی معامله شد.

از آن پس با وجود قرارداد آتی زعفران کشاورزان می‌توانند با تحویل زعفران خود به انبار‌ها معاملات کالا در بازارهای آتی و گواهی آن، زعفران خود را در بورس عرضه کنند. مصرف‌کنندگان زعفران نیز با قیمت توافقی امروز برای آینده زعفران مورد نیاز خود را خرید می‌کنند و این به معنی بی اثر شدن نوسانات برای تولید کننده و مصرف‌کننده زعفران می‌باشد.

قرارداد آتی زعفران

این قرارداد در بورس کالای ایران به صورت دوطرفه منعقد می‌شود. در این قرارداد یک شخص متعهد می‌شود در تاریخ سررسید مقدار معینی از زعفران را با استاندارد پایه مشخص شده و با قیمتی که امروز دو طرف بر سر آن توافق می‌کنند به فروش برساند و شخص خریدار متعهد مي‌شود زعفران را در تاریخ سررسید با قیمت مشخص خریداری کند.

قیمت زعفران در این بازار تابع عوامل مختلفی است و هرچه به سررسید تحویل زعفران نزدیک‌تر شویم قیمت‌ها واقعی‌تر می‌شوند. اصلی‌ترین عامل قیمت‌گذاری در این بازار قیمت دلار است. قسمت اعظمی از زعفران تولیدی ایران صادر می‌شود و قیمت دلار تاثیر به سزایی در ارزش زعفران در این بازار دارد.

در تصویر زیر استاندارد‌های لازم جهت تحویل زعفران به انبار را مشاهده می‌کنید.

نحوه انجام معامله در بازار قرارداد آتی زعفران

برای درک بهتر از فرایند خرید و فروش در این بازار با یک مثال قضیه را مطرح می‌کنیم:

یک کشاورز پیش‌بینی می‌کند در آینده‌ای نزدیک قیمت زعفران افت خواهد کرد و برای حفظ زعفران و سرمایه خود از این افت قیمتی زعفران خود را در بورس کالا به قیمت امروز و تحویل آینده عرضه می‌کند. او زعفران خود را با توجه پیش‌بینی خود از افت قیمتی با قیمت امروز عرضه کرده می‌کند. او برای این کار باید در بورس یک موقعیت تعهد فروش ایجاد کند.

حال طرف دیگر قضیه مصرف‌کننده زعفران است ( کارخانه صنایع تبدیلی زعفران و یا صادرکننده و…). پیش‌بینی او از قیمت آینده زعفران افزایش قیمت است، اوهم برای جلوگیری از ضرر افزایش قیمت در آینده، زعفران مورد نیاز خود را به قیمت امروز می‌خرد. او این کار را با ایجاد موقعیت تعهد خرید در بازار آتی زعفران انجام می‌دهد.

حداقل اندازه زعفران برای ورود به فرایند تحویل 100 گرم و معادل یک قرارداد می‌باشد.

هر دو طرف معامله نگرانی‌های خود از نوسانات قیمتی را با این قرارداد برطرف کردند.

ویژگی‌های قرارداد آتی زعفران

اهرم مالی

به طور کلی اهرم مالی ضریبی از ارزش کلی قرارداد است که باید آن را بپردازید تا قدرت مالکیت کامل آن قرارداد را داشته باشد. اهرم مالی در قرارداد آتی زعفران مقدار ثابتی نیست و با توجه به ارزش روزانه قرارداد و وجه تضمین مشخص شده از بورس کالا با فرمول زیر محاسبه می‌شود:

اهرم مالی = ارزش هر قرارداد / وجه تضمین اولیه

خب اینجا با طرح یک مثال قضیه را روشن‌تر میکنیم. وجه تضمین به ازای هر قرارداد زعفران پوشال 160000 تومان است و ارزش هر قرارداد امروز 700000 است حال باتقسیم این دو مقدار به عدد 4.375 می‌رسیم که اهرم این قرارداد است. و این یعنی شما با پرداخت 160000 تومان مالکیت قراردادی با ارزش 700000تومان را به دست می‌آورید و می‌توانید از منافع آن سود ببرید.

البته این مشخص است که در زمان تحویل زعفران باید تمام مبلغ را بپردازید.

پوشش ریسک برای طرفین

اصلی‌ترین هدف برای ایجاد این قرارداد‌های آتی کاهش ریسک نوسانات قیمتی برای تولیدکننده و مصرف کننده زعفران است و تولید کننده می‌توانند با ایجاد تعهد فروش زعفرانی که در آینده تولید خواهد کرد را به قیمت امروز بفروشد ومصرف کننده نیز زعفران مورد نیاز خود در آینده را با قیمت امروز خریداری کند.

وجه تضمین اولیه

وجه تضمین اولیه به ازای هر قرارداد 100 گرمی زعفران از سوی بورس کالا مشخص شده می‌شود و فردی که قصد معامله در این بازار را دارد باید این مبلغ را به حسابی تحت اختیار سازمان بورس واریز کند. در صورت عدم اجرای تعهدات هر شخص مبلغ ضمانت به نفع طرف مقابل برداشته می‌شود.

در طی معاملات هر روزه با اعلام قیمت تصفیه روزانه معاملات کالا در بازارهای آتی مبالغ این حساب‌ها و وجوه تضمین کاهش یا افزایش می‌یابند. وبا کاهش آن به 70 درصد وجه تضمین اولیه شخص موظف است حساب خود را شارژ کند.

قیمت تصفیه روزانه

در پایان هر روز قیمت پایانی هر قرارداد با توجه به معاملات آن روز محاسبه و اعلام می‌شود. و سود و زیان هرشخص محاسبه و بر روی حساب وی اعمال می‌شود. این مقدار با توجه به 30 %حجم معاملات انجام شده منتهی به پایان آخرین جلسه معاملاتی هر روز محاسبه می‌شود.

حداکثر نوسانات قیمتی در این بازار 5درصد نسبت به قیمت تصفیه روز قبل می‌باشد.

کارمزد معاملات

کارمزد معاملات قرارداد‌های آتی بسیار کم و ناچیز است. کارمزد هر معامله برای خریدار یا فروشنده 0.00068 از ارزش هر قرارداد می‌باشد.

سود حاصل از معاملات قرارداد آتی زعفران

سود حاصل از این معاملات نیز فرمول محاسباتی خاص خود را دارد. فرض کنیم شخصی به‌نام علی امروز با قیمت 8000تومن 100قرارداد زعفران را خریداری می‌کند و در چند روز آینده این تعهد خرید را با 100قرارداد تعهد فروش با قیمت 9000 تومان می‌بندد. اکنون سود حاصله او طبق فرمول زیر برابر است با 10 میلیون تومان.

اندازه قرارداد * (قیمت فروش-قیمت خرید) = سود حاصل

اندازه هر قرارداد زعفران از سوی بورس کالا 100 گرم اعلام شده است.

ساعات معاملاتی بورس کالا

زمان انجام معاملات در قراردادهای آتی زعفران بورس کالا از شنبه تا چهارشنبه از ساعت 10 الی 17و روز پنج‌شنبه از ساعت 10 الی 16و در آخرین روز معاملاتی 10 الی 15.30 می‌باشد.

نمای بازار معاملاتی

برای مشاهده نمای بازار معاملات آتی زعفران و آشنایی بیشتر با آن می توانید به سایت بورس کالای ایران و نمای بازار مراجعه کنید.

معاملات بورس آتی کالا چیست؟

بازار معاملات آتی کالا یکی از بازارهای مالی است که در آن معامله گران به معامله قرار دادهای آتی کالاهای مشخص شده می‌پردازند. در این مقاله قصد داریم به طور کامل این بازار را معرفی کنیم. اگر شما قبلا در بازار سهام و بورس فعالیت داشته اید، این مقاله میتواند برای شما بسیار جالب باشد و دریچه ای تازه برای سرمایه گذاری را به رو شما باز کند. با ما همراه باشید.

بورس کالا چیست؟

بورس کالا یک بازار رسمی است که زیر نظر یک نهاد رسمی به نام سازمان بورس فعالیت میکند که در واقع برای داد و ستد قراردادهای کالا طراحی شده است. بورس کالا یک بازار منسجم است که عرضه‌ کنندگان کالا میتوانند محصولات خود را در آن عرضه کنند و خریداران میتوانند آن را خریداری کنند. در این میان سازمان بورس نقش واسطه را بین آنها بازی میکند. این بازار برای قیمت گذاری سیستماتیک انواع کالا ضروری است.

توجه کنید در بورس کالا به مانند بورس سهام، اوراقی که قرار داد خرید یا فروش کالا میباشد مورد معامله قرار میگیرد (دقیقا مانند اوراق سهام).

در بورس کالا چه محصولاتی مورد معامله قرار میگیرد؟

کالاهایی که در بورس کالا مورد معامله قرار میگیرد معمولاً کالاهای خام و فرآوری نشده است. به صورت کلی دو گروه فلزات و محصولات کشاورزی مثل پنبه، گندم، برنج و غیره در این بازار داد و ستد می‌شود. یکی از مزایای بورس کالا، حضور نهادهای نظارتی و تنظیم‌کننده بازار است که تمامی تولیدکنندگان، مصرف‌کنندگان و تجار کالا با حضور این نهادها، از مزایای قوانین و مقررات حاکم بر بورس برخوردار می‌شوند و میتوانند با خیالی آسوده به تجارت خود بپردازند. این بازار معایب بازار سنتی را که عدم شفافیت در قیمت کالا می باشد را بر طرف کرده است.

بورس آتی کالا چیست؟

اما بورس آتی کالا چیست؟ حال که با بورس کالا تا حدی آشنا شدیم اجازه بدهید به اصل موضوع این مقاله که همان بورس آتی کالا است بپردازیم.

قبل از معرفی این بازار اجازه دهید به فلسفه شکل گیری آن اشاره کنیم. فکر کنید یک کشاور که محصول خود را در چند ماه آینده برداشت خواهد کرد میخواهد از الآن محصولش را پیش فروش کند. در پیش از شکل گیری بازار آتی کالا، تجار محصولات را بر اساس نرخ روز از کشاورزان می‌خریدند. حال فرض کنید زمان برداشت رسیده است اما قیمت آن محصول نسبت به چند ماه قبل به شدت افزایش پیدا کرده است و در این بین کشاورز متحمل ضرر زیادی شده است. این ریسک برای تجار و خریداران هم وجود دارد. البته با توجه به تورم معمول، ریسک بیشتر برای کشاورزان بوده است. به هر حال این مشکل با وجود بازار آتی کالا تا حد زیادی مرتفع شده است.

در بورس آتی کالا، قرار دادهای کالاهایی برای ماه های آتی مورد معامله قرار میگیرد و بدین روش تجار و کشاورزان میتوانند دید بهتری از آینده قیمتی محصولات بدست آورند.

بورس آتی کالا در ایران

وجود بازار آتی در همه جهان از زمان شکل ‌گیری به دلیل ویژگی‌ های ممتاز خود موفق به جذب سرمایه‌ گذاران زیادی شده است. در ایران از سال 1387 بورس آتی در سکه کار خود را آغاز کرد. اما بورس آتی سکه بدلیل ورود دلال های سفته باز که باعث افزایش قیمت سکه می‌شدند در سال 1397 بسته شد تا اصلاحاتی در ساختار آن صورت بگیرد. همزمان بورس آتی کالا با قرارداد های آتی زعفران کار خود را آغاز کرد.

بورس قرارداد آتی به زبان ساده

در بورس کالا چه چیزی مورد دادوستد قرار میگیرد؟ به زبان خیلی ساده یک سری قرارداد خرید و فروش کالا در بورس کالا مورد معامله قرار میگیرد. قرارداد آتی قراردادی است که فروشنده براساس آن متعهد می ‌شود در سررسید معین (مثلا 30 فروردین ماه)، مقدار معینی از کالایی مشخص (پسته یا زعفران) را به قیمتی که الان تعیین می‌‌کنند بفروشد و در مقابل، طرف دیگر قرارداد یعنی خریدار متعهد می‌شود آن کالا را در آن زمان با آن مشخصات خریداری کند.

آموزش گام به گام تحلیل بنیادی برای انتخاب سهم مناسب

برای دانلود کتاب آموزش گام به گام تحلیل بنیادی روی لینک زیر کلیک کنید.

آیا میخواهید در بورس به موفقیت برسید؟ آیا نمیدانید چگونه یک سهم را از منظر بنیادی تحلیل کنید؟ نبود منبع آموزشی مناسب در زمینه تحلیل بنیادی انگیزه ای شد تا در یک کتاب آموزشی به زبانی کاملا ساده و کاربردی، به کمک تصاویر گویا و آموزش گام به گام، روش انتخاب یک سهم را بر اساس نکات بنیادی آموزش داده ایم. قطعا این روش آموزشی را در هیچ کجا پیدا نخواهید کرد! این کتاب الکترونیکی را به تمام کسانی که می خواهند در بازار بورس به موفقیت مستمر برسند توصیه میکنیم .

چه کالاهایی در بورس آتی کالا مورد دادوستد قرار می‌گیرند؟

به طور کلی هر کالایی را که نیاز به تعیین نرخ آینده آن وجود داشته باشد میتواند در بورس آتی کالا مورد معامله قرار بگیرد. از کالاهایی که این نیاز بیشتر در آنها احساس میشود میتوان به محصولات صادراتی یا محصولات خامی که وابسته به قیمت های جهانی هستند یاد کرد. در حال حاضر سه محصول صادراتی محور کشاورزی زیر در بورس آتی کالا مورد دادوستد قرار دارند:

قراردادهای این سه محصول استراتژیک و صادراتی محور هم اکنون (در زمان نوشتن این مقاله در دی معاملات کالا در بازارهای آتی ماه 98) در بورس آتی کالا مورد معامله قرار میگیرند. اما قرار است شمار این محصولات افزایش پیدا کند و در آینده به تعداد آنها افزوده خواهد شد.

دلایل جذابیت بازار آتی کالا

افرادی که با بازار بورس سهام آشنا هستند بهتر میتوانند جذابیت های بازار بورس آتی کالا را درک کنند. اگر شما با بورس سهام آشنا نیستید ابتدا مقاله سرمایه گذاری در بورس چگونه است را مطالعه کنید.

اول از همه اینکه زمان فعالیت این بازار از ساعت 10 صبح تا 5 بعد از ظهر است که در مقایسه با بورس سهام (9 صبح الی 12 ونیم ظهر) زمان بیشتری برای ترید کردن در اختیار معامله گران قرار دارد. همچنین این بازار بر خلاف بورس سهام در روزهای پنجشنبه نیز باز است.

از طرفی کارمزدی که باید به کارگزاری پرداخت کنید چیزی حدود 0.0068 درصد برای خرید یا فروش هر قرار داد است.

اما دلیل اصلی جذابیت این بازار دو طرفه بودن آن و همچنین داشتن اهرم است. این دو مورد را در یک مقاله جداگانه بررسی کرده ایم که میتوانید به طور کامل آن را مطالعه کنید.

برای ورود به بازار بورس آتی کالا از کجا باید شروع کنیم؟

اگر شما از قبل کد بورسی دارید و با بازار سهام آشنا هستید کار چندان سختی ندارید. باید به یک کارگزاری که خدمات بازار آتی کالا را ارائه میدهند مراجعه کنید و کد معاملاتی آتی خود را دریافت کنید. بورس کالا در حال حاضر به صورت آنلاین قابلیت دادوستد دارد.

اما اگر شما تاکنون فعالیتی در بورس نداشته اید و کد بورسی ندارید، ابتدا باید به یک کارگزاری مراجعه کرده و کد بورسی معمولی خود را دریافت کنید. بعد از گذراندن آموزش های لازم و یادگیری روش های تحلیلی و کسب تجربه در بورس، آن زمان میتوانید به بازار آتی ورود کنید. البته این یک پیشنهاد است و شما بدون فعالیت در بورس سهام نیز میتوانید به این بازار وارد شوید ولی پیشنهاد ما این است که تا زمانی که در بورس سهام تجربه کسب نکرده اید وارد بازار بورس آتی کالا نشوید. دلیل آن ریسک بیشتر بازار آتی کالا است.

نتیجه گیری

در این مقاله سعی کردیم که معاملات بورس آتی کالا را به شما معرفی کرده و مزایا و معایب آن را ذکر کنیم. همان طور که ذکر شد این بازار جذابیت های زیادی دارد. اما بدیهی است استفاده از مزیت‌‌های استثنایی این بازار نیازمند کسب دانش و تجربه کافی است. با توجه به ماهیت رقابتی این بازار، آگاهی از قوانین و دستورالعمل‌ ها، شناخت روش ها و ابزارهای تحلیلی، توانایی تدوین استراتژی صحیح معاملاتی و مطلع بودن از خطرات و ریسک‌ های بالقوه موجود در آن بسیار اهمیت دارد.

آموزش گام به گام تابلوخوانی پیشرفته در بورس

برای دانلود کتاب آموزش گام به گام تابلوخوانی پیشرفته روی لینک زیر کلیک کنید.

تابلوخوانی در کنار تحلیل بنیادی و تکنیکال، بعد سوم بورس است. همه چیز در تابلوی معاملات سهم وجود دارد، اطلاعاتی که شاید در نگاه اول کسی متوجه آنها نشود اما با یادگیری تکنیک های تابلو خوانی و بازار خوانی می توانید به اطلاعات زیادی دست پیدا کنید و بر این اساس معاملات پر سودتری داشته باشید. در کتاب آموزش تابلو خوانی پیشرفته به مطالبی خواهیم پرداخت که در هیچ کلاس یا کتابی به شما آموزش نمی دهند. تکنیک هایی که حاصل سالها تجربه در بازار سرمایه است.

۱۰پیشنهاد برای تازه واردان بازار معاملات آتی

زمانی که در تیرماه سال 1387 باحضور اندک مدیران و مسئولان در یک مراسم بسیار ساده قراردادهای آتی در بورس کالای ایران رسماً افتتاح شد، کمتر کسی در آن زمان بر این باور بود که این بازار طی سه سال بعد به یکی از مهم‌ترین بخش‌های بازار سرمایه ایران تبدیل خواهد شد، به گونه‌ای که ارزش معاملات آن در بعضی از روزها از تمامی بازارها بیشتر شود.

فارس: با توجه به رونق معاملات آتی سکه با گذشت سه سال از راه اندازی و اعتماد سرمایه‌گذاران به این بازار، مهمترین مسئله در این معاملات رفتار آگاهانه مشتریان در این بازار پر ریسک است که 10 راهکار و پیشنهاد به افردای که تازه وارد این بازار شده‌اند، وجود دارد. زمانی که در تیرماه سال 1387 باحضور اندک مدیران و مسئولان در یک مراسم بسیار ساده قراردادهای آتی در بورس کالای ایران رسماً افتتاح شد، کمتر کسی در آن زمان بر این باور بود که این بازار طی سه سال بعد به یکی از مهم‌ترین بخش‌های بازار سرمایه ایران تبدیل خواهد شد، به گونه‌ای که ارزش معاملات آن در بعضی از روزها از تمامی بازارها بیشتر شود. این رشد میسر نبود، مگر به تلاش و همت کلیه ارکان بازار سرمایه و مهم‌تر از آن اعتماد سرمایه‌گذاران به این بازار، اما به جرئت می‌توان گفت که هیچ یک از بازیگران بازار اعم از سازمان بورس، شرکت بورس، کارگزاران، مشتریان و شرکت‌های توسعه دهنده نرم افزاری به اندازه بازار رشد و پیشرفت نداشته‌اند و این بازار علی رغم همه تلاش‌ها از عقب‌ماندگی ارکان آسیب می‌بیند. موضوع مهم و قابل توجه در این زمینه، رفتار آگاهانه مشتریان است، زیرا قراردادهای آتی یکی از پرریسک‌ترین نوع معاملات بورس است که ورود به آن مستلزم آگاهی و دانش ویژه‌ای است. در ادامه مطلب چند پیشنهاد برای آگاهی سرمایه گذارانی که به تازگی قصد ورود به بازار آتی را دارند ذکر شده است. 1- شرکت در کلاسهای آموزشی: هم اکنون در طول هفته جلسات آموزشی بسیاری توسط مؤسسات آموزشی، بورس‌ها و کارگزاران در حال برگزاری است که بعضاً این آموزش‌ها را با استفاده از استادان مجرب در اختیار مخاطب قرار می‌دهند که بسیار مفید خواهد بود. این ابزار مالی در عین سادگی، دارای زوایای مهمی است که در صورت عدم آگاهی از آن سرمایه گذار را در ریسک‌های غیرقابل کنترلی قرار خواهد داد. لازم است بدون دانش کافی از قوانین، مقررات و ضوابط این بازار از ورود به آن اجتناب شود. 2- باحجم کم وارد شوید: برای شروع، حداقل به مدت یک ماه تعداد موقعیت‌هایی که اخذ می‌کنید، محدود باشد. این زمان برای «دوره آموزش» لازم است. با توجه به اینکه ذات معاملات در این بازار دارای اهرم است ، بنابراین سود و زیان هر معامله چندین برابر بازار نقد است ، پس بهتر است برای جلوگیری از زیان بیشتر با حجم کم معامله کنید و پس از آشنایی بیشتر با این بازار حجم را به آرامی افزایش دهید، زیرا زمانی طول خواهد کشید، تا شما از یک تحلیل گر به یک معامله گر تبدیل شوید. 3- بازار قرارداد آتی جای پس انداز نیست. توصیه می‌شود از ورود پس انداز خود به این بازار خودداری کنید و پس انداز خود را در بازار سهام و یا صندوق‌های مشترک سهام سرمایه‌گذاری کنید. این بازار نیاز به تحلیل و حرکت‌های به موقع است که به تبع آن زمان زیادی از شما خواهد برد. 4- اهرم را خودتان کنترل کنید. کسانی که «اقرار نامه و بیانیه ریسک معاملات آتی» را امضا می‌کنند، اقرار به آشنایی با ریسک سیستماتیک این بازار دارند. از این رو مشتریان تازه وارد، باید با آگاهی بالا، اقدام به سرمایه‌گذاری کنند، تا ریسک به حداقل برسد. بدین منظور سرمایه‌گذار می‌تواند از فرصت‌های آربیتراژی(تفاوت قیمت) موجود در بازار استفاده کند. به عنوان مثال در بازار اسفند ماه موقعیت خرید و در بازار اردیبهشت ماه موقعیت فروش بگیرد، بدین وسیله با داشتن موقعیت‌های متفاوت در ماه‌های مختلف معاملات کالا در بازارهای آتی اهرم خود را کنترل می‌کند. بازار آتی‌ به واسطه اهرم (leverage) که می‌تواند قابلیت سود‌دهی را افزایش دهد، در صورت سهل انگاری نیز به همان میزان یا حتی بیشتر می‌تواند ضرر ده باشد. در معاملات مالی اهرمی شاید بیشتر از تسلط فنی و تحلیلی، تسلط روانی حائز اهمیت باشد. 5- در محاسبات آربیتراژ به مخرج کسر و تغییرات وجه تضمین اولیه دقت کنید. از آنجا که اهرم مالی و امکان فروش استقراضی بازار معاملات آتی سکه طلا جذابیت بسیار بالایی برای سرمایه گذاران فراهم کرده است، در پاره‌ای مواقع فرصت‌های بسیار مناسب کسب سود بدون ریسک (آربیتراژ) نیز به وجود می‌آید، در صورتی که قیمت‌های قراردادهای آتی بیش از حد با قیمت دارایی پایه در بازار نقدی فاصله بگیرد می‌توان با خرید دارایی پایه و اتخاذ موقعیت فروش در بازار آتی از این فرصت کسب سود بدون ریسک استفاده کرد. بدین ترتیب با حفظ وضعیت تا زمان سررسید و جدا از تمام تغییرات قیمتی در بازه‌ زمانی اتخاذ موقعیت، می‌توان سود قطعی بدون ریسک کسب نمود. اما از نکات مهم و قابل توجه وجود وجه تضمین اولیه در مخرج فرمول است. ازآنجا که تضامین طی زمان ثابت نبوده و به صورت پویا در حال تغییر خواهد بود، این تغییرات موجودی سرمایه‌گذار را دچار نوسان می‌کند. از دیگر سو ممکن است، در طول زمان در نظر گرفته شده در فرمول، رشد قیمتی نیز می‌تواند خطر صدور «اعلامیه افزایش وجه تضمین» را تقویت کند. در این صورت عاقلانه است که سرمایه‌گذار همه‌ سرمایه‌ خود را درگیر بازار نکند و با نگهداری بخشی از سرمایه به عنوان پشتیبان خطرات موجود را پوشش دهد. 6- نقاط ورود و خروج و حد زیان را تعیین کنید. با توجه به اینکه برای معامله در بازار آتی باید به تمام عوامل موثر توجه کرد و در تحلیل بازار از روش‌های بنیادی و تکنیکال بهره برد باید نقطه ورود به بازار و خروج از بازار همچنین باید حد زیان و نقطه تحمل میزان آن را مشخص کرد تا به محض رسیدن به آن حد از زیان از بازار خارج شد. باید حتماً چارچوب زمانی مورد نظر و روندها را در نظر بگیریم و با توجه به نوع فعالیت خود که آیا نوسان گیر روزانه هستیم یا برای کوتاه مدت یا برای بلندمدت سرمایه گذاری می‌کنیم نقاط ورود خود را در زمان مورد نظر تعیین کنیم. 7- لزوماً در بازار نباشید. گاهی اوقات به دلیل وجود عوامل مختلف و اثر گذار معاملات کالا در بازارهای آتی دربازار، ممکن است داشتن هر گونه موقعیت برای معامله گر ریسک زیادی داشته باشد و هر گونه معامله‌ای خلاف روند باشد یا بازار در حالی باشد که نتوان مثبت یا منفی شدن آن را پیش بینی کرد در این شرایط بهتر است این معامله گر به جای حضور در بازار و ضرر بیشتر از بیرون به تماشای بازار بنشیند. 8- در انتخاب کارگزار دقت کنید. با توجه به حجم معاملات و میزان تجربه‌ خود سعی کنید بهترین کارگزار را انتخاب کنید. کارگزاری‌هایی که حجم معاملات بالایی دارند، به علت کندی در سرعت «سامانه معاملات آتی» گاهی قادر نیستند درخواست مشتریان را به موقع انجام دهند. اما از سوی دیگر باید به رتبه کارگزار توجه کنید و اگر رتبه‌ای بالا در بین کارگزاران داشته باشد، حتماً به دلیل ارائه خدمات خوب به مشتریان بوده است پس رتبه خوب می‌تواند یک دلیل انتخاب کارگزار باشد. همچنین باید به سرعت انجام سفارشات خود توسط کارگزاری دقت نمود که در زمان لازم معامله مورد نظرتان را انجام دهد. می‌توانید برای اطمینان از معاملات انجام شده خود در روز چندین بار با کارگزاری خود تماس داشته باشید و از معاملات خود اطمینان حاصل نمایید. اگر موقعیت باز دارید و اصطلاحا ًMargin call شده‌اید، عجله نکنید و در صورت امکان موقعیت خود را نبندید. در این صورت اگر موقعیت معکوس بگیرید و موقعیت را ببندید، زیان شناسایی می‌کنید. ولی می‌توانید با رساندن موجودی به حداقل وجه ضمانت، بازی را ادامه دهید. حتی کارگزار خوب قبل از اینکه موجودی فرد به کمتر از وجه تضمین اولیه برسد به او اطلاع می‌دهد تا موجودی خود را افزایش دهد. توجه داشته باشید بازار همیشه صعودی یا نزولی نیست. با کمی ‌حوصله با نوسانات بازار زیان جبران خواهد شد. همچنین اگر پیش‌بینی می‌کنید که روز بعد، Margin Call خواهید شد، امروز مقداری حساب خود را شارژ کنید تا فردا از هشدار Margin Call رهایی یابید. 9- همه عوامل تأثیرگذار بر قیمت را درنظر داشته باشید. عوامل موثر بر قیمت‌ها عبارتند از قیمت طلا، ارزش دلار، ارزش سکه. جهت اطلاع از قیمت‌های روز و لحظه‌ای طلا، سکه، نقره، مس و ارز در بازار ایران و جهان به سایت‌های مربوطه مراجعه کنید. همچنین قیمت‌های جهانی کالا را در سایت‌های دست اول ببینید. قیمت طلا نیز مانند هر کالای دیگری تحت تأثیر نیروهای عرضه و تقاضا در بازار است. لیکن با توجه به اینکه طلا یک کالای بسیار حساس و استراتژیک است، عوامل زیادی بر میزان عرضه و تقاضا و بالطبع قیمت آن تأثیر می‌گذارد. مهم‌ترین عوامل اثرگذار(علاوه بر عوامل دخیل در بهای تمام‌شده تولید)، شامل تغییرات ارزش دلار و ذخایر ارزی، تغییرات نرخ بهره بانکی، تورم جهانی، تغییرات قیمت جهانی نفت و وقایع جغرافیایی- سیاسی است. در زیر به طور جداگانه به توضیح هر مورد می‌پردازیم: الف- ارزش دلار: با توجه به اینکه قیمت‌گذاری طلا در بازارهای جهانی برمبنای ارز جهانی؛ یعنی دلار صورت می‌پذیرد، تغییرات ارزش دلار مهم‌ترین عامل تأثیرگذار بر قیمت طلا است. ب- نرخ بهره بانکی: نرخ بهره بانکی در واقع بیانگر میزان سود بدون ریسک قابل پرداخت به سپرده‌های بانکی افراد است. این کاهش نرخ به خصوص در آمریکا که ارز آن به عنوان ارز جهانی مطرح است به شدت قیمت طلا را حمایت خواهد کرد. ج - تورم : مقایسه روند تاریخی قیمت طلا نشان دهنده وجود ارتباط مستقیم میان این دو است. باید گفت که طلا به عنوان یک کالای Save Heaven محسوب می‌شوند و رابطه نزدیکی با تورم جهانی دارند. د - وقایع جغرافیایی- سیاسی: طلا همواره کالای منتخب در زمان وجود تشنجات سیاسی است. در زمان افزایش تشنج سیاسی و نظامی بین کشورها مردم و سرمایه‌گذاران به سمت خرید طلا و دیگر فلزات گرانبها حرکت می‌کنند، تا مانع از دست رفتن سرمایه خود شوند. قیمت‌های جهانی را به کمک یک نرم‌افزار توانمند دنبال کنید. برخی نرم‌افزارها امکان بررسی قیمت‌های حال و گذشته و انس جهانی طلا و نسبت ارزهای جهانی به یکدیگر را فراهم کرده است. 10- تقویم معاملاتی را تحت نظر داشته باشید. با توجه به وجود چندین قرارداد در ماه‌های مختلف معامله‌گر در هر زمان باید برای معاملات خود تاریخ تقویمی را در نظر بگیرد، طی دوره قرارداد بعضاً روزهای مهمی وجود معاملات کالا در بازارهای آتی دارند از جمله «آخرین روز معاملاتی» و «مهلت ارائه گواهی آمادگی تحویل». در صورتی که آگاهی کامل از این زمان را نداشته باشید، ممکن است با زیان‌های قابل توجهی مواجه شد.

بازار آتی چیست ؟ (آشنایی با قرارداد و معاملات آتی)

در این مقاله به معرفی و بررسی بازار آتی ، قرارداد آتی و معاملات بازار آتی می پردازیم. قراردادهای آتی یکی از انواع معاملات در بازارهای مالی است که این ابزار مشتقه بر روی سهام، کالاها اجرا می‌شود و از پیچیدگی خاصی برخوردار است.

قرارداد آتی (Future market) چیست؟

قرارداد آتی قراردادی است که فروشنده بر اساس آن متعهد می‌شود در سررسید معین، مقدار معینی از کالای مشخص (سکه طلا، زعفران) را معاملات کالا در بازارهای آتی به قیمتی که الان تعیین می‌کنند بفروشد و در مقابل طرف دیگر قرارداد متعهد می‌شود آن کالا را با آن مشخصات خریداری کند.

تاریخچه شروع معاملات آتی

در سال 1848 میلادی در شیکاگو تولیدکنندگان گندم برای فروش محصولات خود نیاز به بازاری داشتند تا معاملات نقدی را انجام دهند یعنی گندم بدهند و پول آن را بستانند. به تدریج کشاورزان (فروشندگان) و دلالان (خریداران) شروع به نوعی تعهد جهت دریافت وجه نقد خود در آینده گرفتند و زمینه معاملات آتی (Futures) را پایه ‌ریزی کردند بدین معنی که: تولیدکننده موافقت نماید که محصول خود را به خریدار در تاریخ آینده (تاریخ تحویل کالا) با قیمت توافق شده بفروشد.

در این راستا، کشاورز از قبل می‌داند که وجه خود را دریافت می‌نماید و خریدار نیز از قیمت کالا باخبر می‌شود. این معامله برای هر دو طرف معامله سودمند است این نوع قراردادها به سرعت رایج گردید و قراردادها را قبل از تاریخ تحویل دست‌به‌دست چرخاند.

اگر دلالی احساس می‌کرد، نیازی به گندم ندارد، قرارداد خود را به فردی که گندم را نیاز داشت می‌فروخت، مشابه آن نیز، تولیدکننده که قصد عدم تحویل گندم را داشت مسئولیت تحویل واقعی گندم را به دیگری منتقل می‌کرد.

قیمت قرارداد وابستگی به وضعیت و حرکت قیمت گندم و سیستم عرضه و تقاضا در بازار داشت.

امروزه با پیشرفت این قراردادها و اضافه شدن آپشن های جدید شاهد محبوبیت این قراردادها هستیم.

مزیت‌های مهم بازار آتی وجود اهرم در معاملات (یعنی می‌توانیم با چندین برابر پول خود معامله کنیم) و دو طرفه بودن بازار (هم از بالا رفتن قیمت می‌توان سود کرد و هم از افت قیمت‌ها) هستند.

اهرم مالی بازار آتی چیست؟

چنانچه می‌دانید از اهرم در مواقعی استفاده می‌شود که می‌خواهیم با وارد کردن نیرویی کوچک، نتیجه‌ای بسیار بزرگ‌تر به دست ‌آوریم. افراد با هوش مالی بالا همواره به دنبال یافتن فرصت‌های سرمایه گذاری با قابلیت اهرمی هستند، اهرم می‌تواند با تغییر در زمان، نتیجه نهایی، مواد اولیه و یا سرمایه اولیه، به سرمایه‌گذاران فرصت ثروتمند شدن دهد. همچنین استفاده اشتباه از وضعیت‌های اهرمی می‌تواند منجر به شکست‌های سنگین مالی شود، لذا افرادی با درجه ریسک پذیری بالاتر و هوش و ذکاوت بالا همواره به دنبال سرمایه گذاری ‌های با اهرم بالاتر هستند.

بازار آتی این اهرم را از طریق سرمایه اولیه برای معامله گران ایجاد کرده است. یعنی با در اختیار داشتن مبلغ یک دهم قرارداد می‌توانند بر روی کل قرارداد سرمایه‌گذاری کنند و سود ۱۰ برابری و یا زیان ۱۰۰ برابری به حساب آن‌ها منظور گردد.

در معاملات آتی مشتری با واریز مبلغی به عنوان ضمانت نزد بورس کالا اقدام به خرید و یا فروش می‌نماید، در صورت پیش‌بینی درست قیمت، سود مشتری به حسابش واریز و در صورت زیان از مبلغ ضمانت مشتری برداشت و به حساب طرف مقابل واریز می‌گردد.

دو طرفه بودن بازار آتی به چه معناست؟

در بازار فیزیکی (نقدی) افراد وقتی محصولی را خریداری می‌کنند این انتظار را دارند که قیمت افزایش یابد تا آن‌ها با فروش در قیمت بالاتر سود کسب کنند. یعنی معامله گران فقط زمانی می‌توانند از بازار سود کسب کنند که قیمت‌ها رشد کند. ولی زمانی که قیمت در حال معاملات کالا در بازارهای آتی کاهش است عملاً نمی‌توانند انتظار سود داشته باشند.

برخلاف بازار نقدی در معاملات آتی، افراد می‌توانند هم در جهت افزایش قیمت و هم در جهت کاهش قیمت سود کسب کنند. یعنی وقتی قیمت افزایش می‌یابد افراد در قیمت پایین خرید خود را انجام داده و در قیمت بالاتر آن را به فروش می‌رسانند. از طرفی وقتی سرمایه گذاران پیش‌بینی می‌کنند که قیمت‌ها کاهش خواهد یافت، در قیمت بالاتر اقدام به ‌پیش‌فروش سکه کرده و پس از کاهش قیمت‌ها اقدام به خرید همان تعداد سکه می‌کنند و از اختلاف بین فروش و خرید منفعت کسب می‌کنند. این سبب می‌شود که بدون توجه به شرایط اقتصادی شما بتوانید با تشخیص درست جهت بازار از حرکت قیمت‌ها در هر طرف کسب سود کنید.

وجه تضمین قرارداد آتی چیست؟

در قرارداد آتی به منظور اطمینان از انجام تعهدات، هر یک از طرفین معامله درصدی از ارزش قرارداد را به عنوان “وجه تضمین اولیه” نزد کارگزار سپرده‌گذاری می‌کنند که متناسب با تغییر ارزش قراردادهای آتی، حساب هر یک از طرفین تعدیل می‌شود. بر همین اساس مبلغ وجه تضمین اولیه متغیری است که بر اساس فرمول تسویه روزانه قراردادهای آتی در بورس کالا تعیین و اعلام می‌شود، بنابراین با کاهش قیمت‌ها، این مبلغ از حساب سپرده خریدار کسر و به حساب سپرده فروشنده افزوده می‌شود و بالعکس.

اساس تعیین قیمت معاملات بازار آتی چگونه است؟

قیمت قرارداد آتی یک کالا در بورس از طریق تعامل نیروهای عرضه و تقاضا در بازار طی یک جلسه معاملاتی به طور شفاف و آزاد تعیین می‌گردد. لازم به ذکر است که انتظارات مشتریان نسبت به شرایط کسب ‌و کار در بازار، تغییرات قیمتی، تعدیلات فصلی و … نیز علاوه بر عوامل عرضه و تقاضای بازار نقش مهمی را در تعیین قیمت ایفا می‌کنند.

همچنین عوامل دیگری مثل شرایط تولید، عرضه محصولات جانبی، وجود محصول نهایی در بازار، در دسترس بودن نیروی کار، میزان موارد مصرف کالای مورد نظر، حمل ‌و نقل، نرخ بهره و هزینه فرصت و سرمایه مشتریان بازار نیز نقش مهمی را در تعیین قیمت‌های آتی ایفاء می‌کنند.

ویژگی کالاهای پذیرفته‌شده در بورس چیست؟

در بورس کالا اقلام مختلف کالایی نظیر فلزات، کالاهای کشاورزی، محصولات صنعتی و معدنی قابل معامله و پذیرش هستند به شرط اینکه استانداردها و شرایط مورد نظر بورس را کسب نمایند. لذا ویژگی اصلی کالاهای بورسی احراز شرایط استاندارد بورس جهت معامله می‌باشد که این شرایط شامل کیفیت کالا، نحوه تحویل، اندازه قراردادها، کارمزدها، جریمه‌ها و … است.

بازار معاملات آتی مکانی معین برای خریداران و فروشندگان است و از طریق سامانه الکترونیکی دارای استاندارد بورس، معاملات آتی صورت می‌گیرد و این معاملات برای همه شرکت‌کنندگان در بازار به یک مفهوم عادلانه عرضه می‌شود.

مسئولیت بورس‌ها ایجاد بازاری عادلانه، با نظم و امنیت معاملاتی است. تمام بورس‌های دنیا توسط مقام ناظر کنترل و اداره می‌شوند. معاملات در بورس‌ها در اتاق پایاپای تسویه و تضمین می‌شوند؛ اتاق پایاپای در برابر خریدار نقش فروشنده و در برابر فروشنده نقش خریدار را ایفا می‌کند.

بازار آتی طرفداران زیادی دارد و این محبوبیت و استقبال به خاطر وجود مزیت‌های آن است ازجمله:

• معافیت مالیاتی
• تخصیص سود بانکی به مبلغی که در حساب در اختیار مشتری موجود است
• امکان برداشت یک ‌روزه موجودی از حساب،
• کارمزدهای بسیار پایین
• امکان خرید و فروش نامحدود در هرروز معاملاتی
• واریز روزانه سود و زیان به حساب مشتری
• و …

معاملات طلای سرخ در تالار نقره‌ای

نخستین قرارداد آتی در دنیا به صورت سنتی روی محصولات کشاورزی صورت پذیرفت. در بورس کالای ایران نیز مطالعات گسترده‌ای روی معاملات کالا در بازارهای آتی دارایی‌های مختلف جهت پذیرش در قراردادهای آتی انجام ‌شده که یکی از این دارایی‌ها در حوزه محصولات کشاورزی، زعفران است. معاملات زعفران در بورس کالای ایران هم به صورت گواهی سپرده کالایی و هم در بازار فیزیکی به صورت نقد، سلف و نسیه انجام می‌شود. از دیگر مثال‌های قراردادهای آتی قرارداد آتی سکه یا سهام است.