حد ضرر چیست و چگونه تعیین و اعمال میشود؟
فعالیت در بازارهای مالی همواره تابع مؤلفه‌های مختلفی است. یک فرد زمانی میتواند به معامله‌گر حرفه‌ای تبدیل شود که نه‌تنها به‌خوبی این مؤلفه‌ها را بشناسد؛ بلکه بتواند در بزنگاه‌های حساس تصمیم‌گیری‌های درستی به کمک آنها داشته باشد. بسیاری از فعالان بورس، فارکس یا بازار ارزهای دیجیتال با اصول معامله‌گری آشنایی کافی دارند؛ اما نمی‌توانند در مواقع حساس بر احساسات خود غلبه کنند و تصمیم درست را اتخاذ کنند. یکی از این موضوعات که اهمیت بالایی دارد، تعیین حد ضرر در معاملات است. در ادامه بررسی میکنیم که حد ضرر چیست و چگونه باید از آن در معامله‌گری استفاده نمود. با ما همراه باشید.
حد ضرر چیست؟
اساساً هیچ‌کس برای ضرر کردن وارد یک معامله نمی‌شود. اما باید توجه داشت که بازارهای مالی تحت تأثیر فاکتورهای متعددی هستند که تنها تعداد معدودی از آنها در کنترل معامله‌گر قرار دارد. بسیاری از این فاکتورها در مناسبات مختلف حاکم بر بازار رقم میخوردند و به همین دلیل از عهده معامله‌گر خارج است. در نتیجه همواره احتمال ضرر کردن در معاملات بازارهای مختلف مالی وجود دارد. در همین راستا باید یک نکته مهم را در نظر گرفت؛ فرض کنید در یک معامله وارد ضرر شوید. به نظر شما تا چه میزان ضرر را باید تحمل کرد و از معامله خارج نشد؟
این سؤال بسیار اساسی است که باید قبل از ورود به هر معامله‌ای به آن پاسخ دهید. به‌عنوان مثال شما یک سهم را در قیمت 1000 تومان می‌خرید. باتوجه‌به شرایط بازار تصمیم می‌گیرید که حد ضرر خود را روی 800 تومان قرار دهید. در واقع اگر قیمت این سهم وارد فاز نزولی شود و به 800 تومان برسد، حد ضرر شما فعال شده و باید بلافاصله نسبت به فروش آن اقدام کنید. به این ترتیب از ضرر بیشتر جلوگیری می‌کنید. این یک تعریف ساده و عملیاتی از مفهوم حد ضرر بود.
مزیت تعیین حد ضرر چیست؟
این موضوع کاملاً طبیعی است که تا زمانی که یک دارایی را نفروشید، نه سود کرده‌اید و نه ضرر. میزان سود و زیاد وقتی مشخص میشود که از یک معامله خارج شوید. اما مبتنی بر این دیدگاه نباید اجازه به خواب رفتن سرمایه را بدهید. سرمایه زمانی میتواند سودآور باشد که حرکت داشته باشد. شما نمیتوانید از رشدهای منطقی که در بازار جاری است، جا بمانید و فرصت‌ها را از دست بدهید؛ بنابراین حد ضرر در معامله به شما کمک میکند تا از به خواب رفتن سرمایه و همچنین زیان‌های بیشتر جلوگیری کنید. به عبارت دیگر، پایبندی به حد ضرر فضا را برای جبران ضرر متحمل شده در معاملات دیگر مهیا میکند.
چگونه می‌توان حد ضرر را در معاملات خود تعیین کرد؟
تعیین حد ضرر از مجموعه اصول ثابت و معین پیروی نمی‌کند و هر معامله‌گر باید مبتنی بر استراتژی معاملاتی خود و همچنین میزان ریسک‌پذیری‌اش حد ضرر خود را در معاملات تعیین کند. اما در حالت کلی سه راه‌حل اساسی برای تعیین حد ضرر در معاملات وجود دارد که عبارت‌اند از:
1- تعیین حد ضرر به روش ثابت
در این روش معامله‌گر فارغ از ابزارهای تحلیل تکنیکال، باتوجه‌به شناختی که از دارایی و روحیات شخصی خود دارد، یک عدد مشخصی را به‌عنوان حد ضرر در معاملات تعیین میکند. هر زمان قیمت دارایی افت کرد و حد ضرر معامله‌گر فعال شد، تصمیم به فروش دارایی می‌گیرد.
2- تعیین حد ضرر به کمک اندیکاتورها
اندیکاتورها به‌عنوان ابزارهای کارآمدی برای تعیین حد ضرر در معاملات مختلف به شمار می‌روند. اندیکاتورها مجموعه توابع و الگوریتم‌های ریاضی هستند که به کمک آنها می‌توان پیش‌بینی‌های نسبتاً خوبی از روند حرکت قیمت یک دارایی ارائه داد. تعیین حد ضرر به کمک اندیکاتورها معمولاً به کمک نرم‌افزارهای تحلیلی که برای این منظور تولید شده‌اند، صورت می‌گیرد.
3- تعیین حد ضرر به کمک نمودارهای تحلیل تکنیکال
کارکردن با نمودارهای قیمت دارایی‌ها در تحلیل تکنیکال برای تعیین حد ضرر بسیار کاربردی و مفید است. البته کسانی می‌توانند از این ابزارها استفاده کنند که آموزش‌های لازم برای استفاده از ابزارهای تحلیل تکنیکال را به‌خوبی فراگرفته باشند. الگوهای سر و شانه، کف دوقلو، امواج الیوت، فیبوناچی و … از جمله ابزارهای مهمی در تحلیل تکنیکال هستند که با بررسی نمودار قیمت دارایی اطلاعات متنوعی را در اختیار معامله‌گران قرار می‌دهند.
مهم‌ترین نکات در تعیین حد ضرر
در اینجا لازم است تا چند نکته مهم در خصوص حد ضرر را مورد بررسی قرار دهیم.
– حد ضرر در معاملات همواره یک مقدار ثابت و غیرقابل‌تغییر نیست. معمولاً با افزایش قیمت یک دارایی، معامله‌گر باید با بازنگری در شرایط موجود، حد چگونه حد ضرر را تعیین کنیم؟ چگونه حد ضرر را تعیین کنیم؟ ضرر خود را نقطه معینی بالا بیاورد.
– معمولاً توصیه میشود که بیشتر از 10 درصد قیمت خرید را به‌عنوان حد ضرر قرار ندهید. البته تعیین این عدد وابسته به میزان ریسک‌پذیری شما است.
– زمان در هر معامله‌ای حکم پول و سرمایه را دارد. شما نمیتوانید سالها صبر کنید تا اهداف قیمتی که برای یک معامله در نظر گرفته‌اید، محقق شود مگر اینکه ارزش آن را داشته باشد. منظور این است که حد ضرر صرفاً مفهوم مالی نیست؛ بلکه باید زمان را نیز به‌عنوان معیاری برای ورود و خروج در معاملات در نظر گرفت و در صورت محقق نشدن اهداف در بازه زمانی مورد انتظار از آن خارج شد.
– تعیین حد ضرر با شناسایی محدوده حمایتی یک سهم رابطه تنگاتنگی دارد. به‌عنوان مثال ممکن است یک سهم در محدوده حمایتی با موجی از خریداران مواجه شود و روند صعودی به خود بگیرد. در این راستا باید درک درستی از محدود حمایتی قیمت دارایی‌ها داشته باشید.
– اگر یک دارایی در مسیر صعودی موفق به شکستن مقاومت مهمی شد، حتماً سعی کنید در بازنگری خود حد ضرر را در محدوده مقاومت شکسته شده قرار دهید.
– در معاملات خود تعصب بی‌جا به خرج ندهید و در صورتی که حد ضرر شما فعال شد، فوراً اقدام به فروش دارایی کنید.
کلام پایانی
در این مقاله بررسی کردیم که مفهوم حد ضرر چیست و چگونه می‌توان آن را در معاملات خود به کار گرفت. هیجانات در بورس به‌عنوان یک سم برای معامله‌گر به شمار می‌رود و در صورتی که احساسات کنترل نشود، معامله‌گر نمی‌تواند تصمیم درستی در بزنگاه‌های حساس اتخاذ کند. حتماً جایگاه ویژه‌ای برای حد ضرر در تدوین استراتژی معاملاتی خود در نظر بگیرید.
فینوتیپس محیطی دوستانه برای یادگیری معامله‌گری در بازارهای مالی مختلف است. مونولوگ در سیاست‌های تیم فینوتیپس جایگاهی ندارد و به دنبال برقراری دیالوگ و تعامل دو طرفه با مخاطبان عزیز هستیم. در این راستا کلاب‌هاوس فینوتیپس بستری بسیار خوب برای ارتباط گیری با شما عزیزان است. در این بستر با هم بحث میکنیم تا راه‌های مختلف تبدیل‌شدن به یک معامله‌گر موفق را یاد بگیریم.
حد ضرر چیست و چگونه ریسک معاملات را کاهش میدهد؟
آیا از ضرر کردن در بازار پرنوسان ارزهای دیجیتال خسته‌اید؟ نگران نباشید، چراکه در بیشتر اوقات به دلیل اطلاع نداشتن از امکانات صرافی‌های ارز دیجیتال، پول‌تان را از دست میدهید. زمان آن رسیده تا شما را با قابلیت حد ضرر یا Stop Loss آشنا کنیم. این ویژگی در اغلب صرافی‌ها وجود دارد و با استفاده از آن، سرمایه‌گذاری برای شما راحت‌تر خواهد شد. شما در این مطلب متوجه می‌شوید که اهمیت حد ضرر چیست.
ممکن است با شنیدن حد ضرر، این احساس را داشته باشید که باید زمان زیادی را صرف یادگیری کنید، اما چنین خبری نیست. به شما می‌گوییم که یادگیری و استفاده از این امکان معاملاتی آن‌طور که به نظر میرسد، سخت نیست و به همین دلیل است که تصمیم گرفتیم تا در یک مطلب خلاصه اما مفید، شما را با حد ضرر آشنا کنیم.
پس اگر می‌خواهید بدانید که حد ضرر چگونه میتواند ضررهای شما را در بازار ارزهای دیجیتال به حداقل برساند، این مطلب را بخوانید.
استاپ لاس یا حد ضرر چیست؟
حد ضرر یک قابلیت معاملاتی است که در صرافی‌های ارز دیجیتال وجود دارد تا افراد بتوانند احتمال ضرر معامله خود را به حداقل کاهش دهند. به هر حال همه ما یک معامله را برای سود آن انجام میدهیم نه ضرر!
حد ضرر یک نوع از سفارش معاملاتی است که شما میتوانید برای آن شرایط مشخصی را تنظیم کنید تا زمانی که شرایط مورد نظرتان وجود داشت، معامله به‌صورت خودکار انجام شود.
بهتر است با یک مثال ساده، بهتر درک کنیم که حد ضرر چیست . فرض کنید مقداری بیت کوین خریده‌اید و قیمت هر بیت کوین، 50 میلیون تومان است. اگر قیمت بیت کوین افزایش یابد، یعنی شما سود می‌کنید و اگر روند قیمت آن کاهشی باشد، شما وارد ضرر می‌شوید. به همین سادگی! قرار نیست از معادلات پیچیده ریاضی برای فهم بازار استفاده کنید.
تصور کنید قیمت بیت کوین پس از خرید شما، روند کاهشی را آغاز کرده است. اکنون بهتر است با استفاده از قابلیت حد ضرر، از ضررهای بیشتر جلوگیری کنید. در این حالت، میتوانید یک سفارش فروش را در قیمتی تنظیم کنید که کمی پایین‌تر از قیمت واقعی خرید شماست.
مثلا اگر در زمان خریدتان، بیت کوین 50 میلیون تومان بوده، قیمت سفارش را روی 48 میلیون تومان قرار دهید. حالا، با رسیدن قیمت به 48 میلیون تومان، سفارش فروش شما به صورت خودکار انجام میشود و اینگونه میتوانید از ضررهای بیشتر جلوگیری کنید.
ممکن است بگویید که با این کار، همچنان 2 میلیون تومان ضرر می‌کنید، بله! اما باید بدانید که ایده حد ضرر این است که ضرر شما را در شرایطی که قیمت بیت کوین میتواند کاهش قابل توجهی داشته باشد، محدود کند.
حد ضرر کامل چیست؟
برای درک بهتر اینکه اهمیت حد ضرر چیست ، فرض کنید یک شب خوابیده‌اید و حد ضرری را برای معامله خود تعیین نکرده‌اید. در لحظاتی که احتمالا خواب‌های رنگی می‌بینید، قیمت بیت کوین به هر دلیلی شروع به ریزش میکند و حتی ممکن است در طول یک ساعت، 30 درصد از ارزش خود را از دست بدهد.
حالا متوجه می‌شوید که میتوانید با تنظیم یک حد ضرر برای معامله، نگران اوقاتی که پای سیستم خود نیستید، نباشید و ضررتان را به حداقل برسانید. به این نوع از حد ضرر، حد ضرر کامل گفته میشود، یعنی اگر قیمت به بازه‌ای که تعیین کرده‌اید کاهش یابد، همه دارایی شما به‌طور کامل فروخته خواهد شد. نوع دیگری از حد ضرر هم وجود دارد که در ادامه آن را معرفی میکنیم.
حد ضرر ناقص چیست؟
منظور از نوع ناقص حد ضرر چیست؟ حد ضرر ناقص (partial stop-loss) درست مثل همان حد ضرر کامل کار میکند با این تفاوت که در روش حد ضرر ناقص، قادر هستید با کاهش قیمت به بازه انتخابی شما، بخش یا نیمی از دارایی خودتان را بفروشید.
اما مشکل حد ضرر کامل چیست؟ فرض کنید که 100 کوین اتریوم به قیمت هر کدام 15 میلیون تومان خریده‌اید و حد ضرر عادی (کامل) را روی قیمت 14 میلیون تنظیم کرده‌اید. حالا قیمت اتریوم کاهش و به 14 میلیون تومان رسیده که باعث فعال شدن سفارش فروش میشود و همه اتریوم شما به فروش می‌رود. با این حساب، شما 100 میلیون تومان ضرر کرده‌اید!
این در حالی است که اگر حد ضرر ناقص را انتخاب کرده بودید، بخش از 100 اتریوم شما به فروش می‌رفت و ضرر شما هم محدودتر می‌شد.
استاپ لاس یا استاپ لیمیت؟
بسیاری از مردم ممکن است حتی با شنیدن این اصطلاحات سردرگم میشوند، اما از همین ابتدا به شما می‌گوییم که استاپ لاس (حد ضرر) و استاپ لیمیت، یکسان هستند.
استاپ لیمیت در یک قیمت دقیق‌تر، یا احتمالا بهتر، نسبت به قیمت تعیین‌شده برای فعال شدن سفارش فروش انجام میشود. این یعنی چه؟ در استاپ لیمیت شما یک قیمت توقف (stop price) تعیین می‌کنید. زمانی که قیمت دارایی دیجیتال شما به این قیمت کاهش یابد، قیمت توقف به عنوان کف قیمت فروش شما انتخاب میشود و دارایی شما کمی بیشتر از این قیمت به فروش میرسد.
حد ضرر چگونه میتواند به فاجعه تبدیل شود؟
زمانی که بازار ارزهای دیجیتال نوسان بالایی دارد، کاملا محتمل است که قیمت یک دارایی با سرعت زیادی، بالا و پایین شود. در مورد بیت کوین هم اوضاع به این شکل است. بارها دیده‌ایم که قیمت بیت کوین 5 درصد کاهش یافته و در طول چند ثانیه، قیمت دوباره افزایش یافته و این 5 درصد جبران شده است.
این موضوع در مورد رمز ارزهای دیگر هم صادق است. کل بازار ارزهای دیجیتال در مقایسه با بازارهای سنتی مثل بازار سهام، از ارزش کمتری برخوردار است. به همین دلیل افرادی که حجم بالایی از یک رمز ارز را در اختیار دارند، می‌توانند آن بازار را مورد نفوذ یا دستکاری قرار دهند.
کسانی که تعداد بالایی بیت کوین دارند (نهنگ‌ها)، ممکن است تصمیم بگیرند از نفوذ خود در این بازار استفاده کنند، تا بتوانند به سود بیشتری دست یابند. بهتر است قبل از پرداختن به اینکه فاجعه احتمالی در تعیین حد ضرر چیست، درک کنیم که نهنگ‌ها دقیقا چه کسانی هستند و چگونه می‌توانند روی بازار تاثیر بگذارند؟
نهنگ‌های بیت کوین چه تاثیری بر بازار دارند؟
نهنگ، اصطلاحی است برای اشاره به سرمایه‌گذارانی که مقدار بسیار بالایی از یک ارز دیجیتال را در اختیار دارند. به زبان ساده، زمانی یک فرد را نهنگ می‌دانند که توانایی لازم برای تغییر قابل توجه در ارزش یک کوین را داشته باشد. زمانی که رشد ناگهانی در نمودار قیمتی یک کوین رخ میدهد، به احتمال بسیار قوی، یک یا چند نهنگ تصمیم گرفته‌اند ارزش آن کوین را افزایش دهند!
نهنگ‌ها معمولا از طریق خرید یا فروش حجم بالایی از یک ارز دیجیتال، این کار را انجام می‌دهند. برای نمونه، کسانی به‌عنوان نهنگ بیت کوین شناخته میشوند که حداقل هزار بیت کوین را در اختیار داشته باشند.
تصمیم اینکه چه زمانی قیمت یک کوین افزایش یا کاهش یابد، توسط نهنگ‌ها اتخاذ میشود. تصور کنید که پنج نهنگ بیت کوین دور هم جمع شوند و تصمیم بگیرند همه کوین‌های خود را به‌طور همزمان بفروشند. پس از این فروش گسترده، ابتدا بازار بیت کوین واکنش نشان میدهد و قیمت این کوین با کاهش قابل توجهی روبه‌رو میشود.
حالا نهنگ‌ها با پولی که از فروش بیت کوین به دست آورده‌اند، تعداد بیت کوین‌های بیشتری را در قیمت‌های پایین‌تر خریداری میکنند. این شرایط، موجب میشود تا در یک چشم برهم زدن، ثروت آنها بیشتر شود. اگر نهنگ‌ها بخواهند این روند را تکرار کنند، ممکن است کل ارزش بیت کوین به خطر بیفتد.
حالا که درک درستی از نهنگ‌های بیت کوین پیدا کردیم، می‌توانیم به بحث خودمان برگردیم.
نهنگ‌های بیت کوین چه تاثیری بر حد ضرر دارند؟
تا اینجا متوجه شدیم که اگر کاهش قیمت بیت کوین به دلیل دستکاری نهنگ‌ها باشد، این ریزش قیمت موقتی بوده و ممکن است به‌سرعت قیمت افزایش یابد. در این شرایط اگر یک استاپ لاس یا حد ضرر مشخص کرده باشید، احتمال دارد در نهایت با یک فاجعه تمام‌عیار مواجه شوید. وقتی در این شرایط حد ضرر داشته باشید، زمانی که قیمت بیت کوین با دستکاری نهنگ‌ها کاهش می‌یابد، احتمالا همه بیت کوین خودتان را از دست میدهید و به فاصله کمی، قیمت آن دوباره افزایش خواهد یافت.
برخی می‌گویند که بهتر است به جای ثبت سفارش حد ضرر در صرافی‌ها، این حد ضرر را در ذهن خودتان داشته باشید. در این حالت، با کاهش قیمت بیت کوین، این شما هستید که تصمیم می‌گیرید آیا همچنان بیت کوین خود را نگه دارید یا باید آن را بفروشید. با این حال، فراموش نکنید که داشتن یک حد ضرر در ذهنتان، نیازمند این است که به‌طور مرتب بازار را زیر نظر بگیرید.
سخن پایانی
اگر این مطلب را مطالعه کرده‌اید، حالا حتما می‌دانید که حد ضرر چیست و چه مزایایی برای معاملات ما در بازار ارزهای دیجیتال دارد. به هر حال، حد ضرر نوعی از سفارش است که میتوانید با استفاده از آن ضرر احتمالی خود را در معاملات رمز ارزها کاهش دهید.
پس از تنظیم کردن حد ضرر یا همان استاپ لاس (stop loss) در یک صرافی ارز دیجیتال، اگر قیمت ارزی که دارید به قیمتی که برای سفارش حد ضرر تعیین کرده‌اید کاهش یابد، دارایی شما به طور خودکار فروخته میشود تا در صورت ادامه روند کاهش قیمت، شما بیش از حدی که تعیین کرده‌اید، ضرر نکنید. البته نوع دیگری از حد ضرر هم وجود دارد که یک مزیت مهم نسبت به سفارش حد ضرر عادی دارد. در حد ضرر ناقص، شما میتوانید علاوه بر قیمتی که برای فروش دارایی خود تعیین می‌کنید، مقدار آن را هم مشخص کنید.
کاربران عزیز کیوسک، شما میتوانید نظرات و پیشنهادات خود را با ما در میان بگذارید.
حد ضرر در بازارهای مالی چیست و چگونه آن را تعیین کنیم
اگر در بازارهای مالی کوچکترین فعالیتی هم دارید باید از ضرر بیش از حد معامله خود جلوگیری نمایید و این عمل فقط به واسطه تعیین حد ضرر قابل انجام است.
حد ضرر یا استاپ لاس (STOP LOOS) از آن مطالبی هست که به نظر کوچک و بی اهمیت میرسد ولی اگر توسط معامله گر جدی گرفته نشود و در معاملاتی که انجام میدهید نسبت به آن بی توجهی کنید ، میتواند باعث ضرر ها و اتفاقات بسیار بدی شود.
در این سالها تجربه ای که در بازارهای مالی داریم بسیار افرادی دیده ایم که تمامی موجودی خود را سر رعایت نکردن قوانین بازار از دست داده اند ، این رفتار ها بسیار در بین معامله گران تازه کار و مبتدی شایع هست و متاسفانه زمانی به اشتباه خود پی میبرند که ضرر کرده اند ، بازارهای مالی قوانین مختص به خودش را دارد که معامله گر ملزم به رعایت آنهاست ، دقیقا همانند مسابقات رالی که اگر راننده تنظیم باد مناسبی برای لاستیک های خودرو اش انجام ندهد در سرعت های بالا باعث ترکیدگی لاستیک و اتفاقات ناگوار میشود .
درآمد از بازارهای مالی بشدت پتانسیل بالایی دارد و یادگیری علم بازارها نیز بسیار ساده میباشد ، صرفا کافیست چهار چوب و قوانین بازار را رعایت کنید.
این جمله معروف را شاید شنیده باشید که : بهتر است قبل از خرید سهم یا باز کردن معامله حد ضرر آن را ارزیابی کنید.
حد ضرر چیست ؟
به زبانی ساده باید عرض کنیم که پس از تحلیل کردن سهام یا یک جفت ارز هنگامی که آن را خرید یا معامله کردیم باید حد ضرر آن را نیز مشخص کنیم ، (یعنی معامله ای که باز کرده ایم چه مقدار ضرر کند تا آن را بفروشیم و از ضرر بیش از حد جلوگیری نماییم)
یکی از قوانین مدیریت ریسک و سرمایه نیز تعیین کردن حد ضرر میباشد .
در بازار بورس ایران حد ضرر اتوماتیک نداریم ، یعنی نمیتوانید برای سیستم تعریف کنید که اگر قیمت سهام به این حد رسید سهام را بفروش و حتما باید بصورت دستی اینکار را انجام دهید .
اما در بازار فارکس شما براحتی میتوانید حد ضرر خود را تعیین کرده تا در هنگامی که پشت چارت نبودید و قیمت جهش بزرگی بر خلاف تحلیل شما انجام داد متحمل ضرر بزرگی نشوید .
چگونه حد ضرر را تعیین کنیم ؟
هیچ قانون خاصی برای تعیین حد ضرر تعریف نشده و هر معامله گری باید طبق استراتژی و سیستم معاملاتی که برای خودش تعریف میکند حد ضرر ترید هایش را تعیین کند ، برخی از معامله گران با استفاده از ناحیه های حمایت و مقاومتی ، برخی ها با استفاده از الگو های کندل استیک و موارد دیگر حدضررشان را تعیین میکنند یا برخی دیگر از افراد که با حجم بیشتری معامله میکنند بر اساس درصد تعیین میکنند به طور مثال برای کوتاه مدت 5 درصد و برای بلند مدت 15 درصد موجودی که وارد معامله کرده اند را حد ضرر تعیین میکنند.
ولی طی 9 سال تجربه ای که در بازارهای مالی داریم به شما عزیزان پیشنهاد میکنیم که حد سود و حد ضرر خود را در نواحی با اعتبار حمایتی و مقاومتی قرار دهیم ، چرا که در این نواحی است که قیمت از خود واکنش نشان میدهد و تمامی معامله گران حرفه ای و موسسات مالی در این نواحی از معامله خود وارد یا خارج میشوند.
هر چقدر تجربه شما در بازارهای مالی بیشتر شود به طبع بسیار راحت تر میتوانید به درک انجام صحیح این مبحث برسید به همین منظور در ادامه این مطلب به شما نکاتی را برای تعیین صحیح حد ضرر ارائه میدهیم.
حد ضرر یا استاپ لاس در بورس چیست؟
معامله‌گران حرفه‌ای وقتی وارد سهمی میشوند دو محدوده را برای خروج از سهم در نظر می‌گیرند: حد سود و حد ضرر. وقتی قیمت به هر کدام از این محدوده‌ها برسد، معامله‌گر اقدام به فروش و خروج از سهم میکند. حد سود در واقع محدوده‌ای است که معامله‌گر برای شناسایی سود در نظر گرفته و حد ضرر در بورس (یا همان استاپ لاس) هم محدوده‌ای است که برای جلوگیری از ضرر بیشتر مشخص کرده است.
برای مثال، معامله‌گر با ابزارهای تحلیلی خود به این نتیجه میرسد که سهمی را در قیمت ۱۰۰۰ تومان خریداری کند. با استفاده از همین ابزارهای تحلیلی، این معامله‌گر محدوده ۱۵۰۰ تومان را به عنوان حد سود در نظر می‌گیرد و اگر قیمت سهم رشد کند و به این محدوده برسد، سهم را با همین قیمت می‌فروشد و به یک سود ۵۰ درصدی میرسد. ولی اگر به هر دلیلی قیمت سهم پایین برود و مثلا به محدوده ۸۰۰ تومان (حد ضرری که معامله‌گر تعیین کرده است) برسد، در اینجا هم معامله‌گر اقدام به فروش سهامش میکند و با پذیرش ضرر ۲۰ درصدی، اجازه نمی‌دهد که سرمایه‌اش بیشتر از این مقدار کاهش پیدا کند.
تعیین حد ضرر، پایبندی به این محدوده و خروج از سهم در صورت رسیدن قیمت به محدوده حد ضرر، یکی از مهم‌ترین رفتارها برای ماندگار بودن در بازارهای مالی است. مولفه‌های بسیار زیادی وجود دارند که بر قیمت سهم و بازارهای مالی تاثیر می‌گذارند و پیش‌بینی همه این مولفه‌ها عملا امکان‌پذیر نیست. در نظر گرفتن حد ضرر در واقع ابزاری احتیاطی است که معامله‌گر باید در معاملاتش در نظر بگیرد تا بتواند ریسک مولفه‌های پیش‌بینی‌ناپذیر (از قبیل تغییرات سیاسی، تغییر قیمت جهانی کالاهایی از قبیل نفت و فولاد، تغییرات بهره بانکی و غیره) را تا حد زیادی کنترل کند.
حد ضرر در بورس را چگونه تعیین کنیم؟
تعیین حد ضرر قاعده و قانون مشخص و ثابتی ندارد که بشود آن را برای همه معامله‌گران تجویز کرد. تعیین حد ضرر به عواملی از قبیل درجه ریسک‌پذیری، مدت‌زمان معامله، شرایط بازار، وضعیت بنیادی سهم، وضعیت تکنیکالی نمودار قیمت و غیره بستگی دارد.
برای نمونه، شخصی ممکن است روحیه ریسک‌پذیری بالایی داشته باشد و بتواند به‌راحتی ضررهای ۳۰ درصدی را هم تحمل کند. اما شخص دیگری چنین روحیه‌ای نداشته باشد و اگر قیمت سهامش بیشتر از ۱۰ درصد افت کند، آرامش خودش را از دست بدهد و دچار اضطراب شود. معامله‌گران موفق برای تعیین حد ضرر، پیش از هر چیز روحیات خودشان را در نظر می‌گیرند و مقدار مشخصی برای حد ضررشان دارند. این معامله‌گران حد ضررشان را طوری در نظر می‌گیرند که آرامش و تمرکزشان را از دست ندهند و در صورت افت قیمت بتوانند ضرری را که متحمل میشوند به‌راحتی بپذیرند. معامله‌گران موفق می‌دانند که اگر در معامله‌ای ضرر کنند، می‌توانند به‌راحتی در معامله‌ای دیگر این ضرر را جبران کنند و در مجموع به سود برسند.
نکته: متداول‌ترین محدوده برای تعیین حد ضرر ۵ تا ۱۵ درصد پایین‌تر از قیمت ورود به سهم است. علاوه بر این، معامله‌گران محتاط، سرمایه‌شان را طوری مدیریت میکنند که اگر در یک سهم به حد ضرر رسیدند، حداکثر ۲ تا ۳ درصد از سرمایه‌شان را از دست بدهند. مثلا اگر کل سرمایه‌شان ۱۰۰ میلیون تومان است و ۱۰ میلیون تومان از این مبلغ را برای خرید سهام شرکت الف در نظر گرفته‌اند، حد ضررشان را طوری در نظر می‌گیرند که اگر قیمت سهم به حد ضرر رسید، حد اکثر ۲ تا ۳ میلیون تومان ضرر کنند.
تعیین حد ضرر با استفاده از ابزارهای تحلیل تکنیکال
تحلیلگران تکنیکال که بیش از هر چیز نمودار قیمت سهم را بررسی میکنند، اولین کارشان این است که سطوح مقاومت و حمایت قیمت سهام را مشخص کنند. معمولا انتظار می‌رود که قیمت سهم بعد از رسیدن به سطوح حمایتی واکنش مثبت نشان بدهد و شروع به رشد کند. معامله‌گرانی که از تحلیل تکنیکال استفاده میکنند، سعی میکنند سهامی را بخرند که قیمت‌شان نزدیک به محدوده حمایتی باشد و حد ضررشان را کمی پایین‌تر از این محدوده در نظر می‌گیرند. به این ترتیب محدوده حمایتی مانند نوعی سپر عمل میکند و اجازه نمی‌دهد که قیمت سهام به‌راحتی به محدوده حد ضرر برسد.
در تصویر زیر نمونه‌ای از حد ضرری را مشاهده می‌کنید که به کمک تحلیل تکنیکال مشخص شده است.
تحلیلگر در این مثال به این نتیجه رسیده است که محدوده ۹۰۰ تا ۹۵۰ تومان محدوده حمایتی سهم شستا است. این تحلیلگر میتواند طبق این تحلیل در این محدوده اقدام به خرید سهم کند و حد ضررش را محدوده ۸۵۰ تومان در نظر بگیرد. اگر قیمت زیر این محدوده تثبیت شود، در واقع حمایت ۹۰۰ تومانی از دست رفته است و انتظار نمی‌رود که در آینده نزدیک قیمت سهم بالاتر از این محدوده برود. پس معامله‌گر باید سهم را بفروشد و از آن خارج شود.
البته در این نمودار همان‌طور که مشخص است قیمت سهم به این محدوده واکنش مثبت نشان داده و تا محدوده ۱۴۰۰ تومان هم رشد کرده است. باید دقت کرد که وقتی قیمت سهم به محدوده حمایتی واکنش مثبت نشان میدهد و از این محدوده فاصله می‌گیرد، فرصت خرید سهم از دست رفته است. زیرا اگر مثلا در قیمت ۱۲۰۰ تومان خریدار سهم باشید و حد ضرر را با استفاده از این تحلیل ۸۵۰ تومان در نظر بگیرید، متحمل ریسک بسیار زیادی خواهید بود. به‌طور کلی در این روش هرچه قیمت خریدتان هرچه به حمایت نزدیک‌تر باشد، ریسک کمتری متحمل خواهید شد و پاداش بیشتری در انتظارتان خواهد بود.
حد ضرر متحرک چیست؟
یکی دیگر از مفاهیمی که خوب چگونه حد ضرر را تعیین کنیم؟ است در زمینه حد ضرر بدانیم، مفهوم حد ضرر متحرک است. حد ضرر متحرک یا Trailing Stop Loss در واقع ابزاری برای محافظت از سود است و زمانی به کار می‌رود که معامله ما وارد سود شده باشد و به حد سود رسیده باشد. شیوه استفاده از این نوع حد ضرر به این صورت است که مثلا معامله‌گر در محدوده ۱۰۰۰ تومان وارد سهم شده است و حد سود را ۱۵۰۰ تومان در نظر گرفته است.
بعد از مدتی قیمت سهم رشد میکند و به ۱۵۰۰ تومان میرسد، اما تحلیلگر با ارزیابی شرایط به این نتیجه میرسد که احتمال دارد قیمت سهم از این هم بالاتر برود. در این حالت حد ضرر را بالاتر می‌آورد و در محدوده ۱۴۰۰ تومان قرار میدهد. به این ترتیب اگر قیمت سهم به رشد خودش ادامه بدهد، همچنان این امکان وجود خواهد داشت که سود بیشتری از این معامله کسب شود، ولی اگر قیمت سهم کاهشی شود، معامله‌گر در محدوده ۱۴۰۰ تومان اقدام به فروش میکند و اجازه نمی‌دهد سودی که به دست آورده، از بین برود.
اهمیت رعایت حد ضرر
این مطلب را با مقایسه حد ضرر و کمبربند ایمنی آغاز کردیم، ولی هرچه درباره رعایت حد ضرر بگوییم کم گفته‌ایم. رعایت حد ضرر این امکان را برای معامله‌گر فراهم میکند که اگر شرایط طبق انتظارش پیش نرود، با ضرر حداقلی از معامله خارج شود و سرمایه‌اش برای معامله بعدی آزاد باشد و بتواند در معاملات آینده این ضرر کوچک را جبران کند و به سود برسد.
گاهی پیش می‌آید که بعضی از معامله‌گران تازه‌کار وارد محدوده حد ضرر میشوند و از سهم خارج میشوند، اما درست بعد از خروج آنها، روند صعودی سهم آغاز میشود و حسرت کسب سود با این معامله‌گران می‌ماند. بسیاری از افراد تازه‌کار به‌راحتی تحت تاثیر چنین موقعیت‌هایی قرار می‌گیرند و حد ضرر را به‌کلی کنار می‌گذارند، نکته اینجاست که چنین کاری میتواند آغاز مسیری باشد که به‌راحتی به ناکامی معامله‌گران منتهی میشود.
رعایت حد ضرر از ضروریات معامله‌گری است و اگر حد ضررتان به‌راحتی فعال میشود و تعداد زیادی از معاملات‌تان به حد ضرر میرسد، معنایش این نیست که نباید حد ضرر در نظر گرفت، بلکه مفهومش این است که شیوه تحلیل و معامله‌تان ایراد دارد و باید به دنبال رفع این ایرادها باشید. متداول‌ترین مشکل هم چگونه حد ضرر را تعیین کنیم؟ این است که معامله‌گران تازه‌وارد محدوده مناسبی برای خرید سهم در نظر نمی‌گیرند و با هر قیمتی که شد اقدام به خرید میکنند.
بهترین محدوده‌ها برای خرید سهم محدوده‌های حمایتی است و معامله‌گر باید پیش از آنکه قیمت به این محدوده برسد، آماده خرید باشد و هر وقت قیمت به این محدوده رسید اقدام به خرید کند و نه قبل یا بعد از آن. در این صورت اگر محدوده‌های حمایتی به‌درستی تشخیص داده شود، حد ضررهای کمتری در معاملات‌مان فعال خواهد شد و تعداد بیشتری از معاملات‌مان با موفقیت همراه خواهد بود.
نحوه محاسبه حد ضرر در بورس
شیوه‌های مختلفی برای محاسبه و تعیین حد ضرر در بورس وجود دارد. در بعضی از این روش‌ها از ابزارهای تحلیل تکنیکال استفاده میشود و در بعضی دیگر حد ضرر را صرفا بر مبنای قیمت تعیین میشود. در ادامه چند روش برای تعیین حد ضرر را با هم مرور میکنیم.
تعیین حد ضرر ثابت
حد ضرر ثابت معمولا به دو صورت تعیین میشود. در روش اول معامله‌گر مقدار مشخصی از قیمت را به عنوان حد ضرر در نظر می‌گیرد. مثلا معامله‌گر حد ضررش را ۵۰ تومان کمتر از قیمت خرید در نظر می‌گیرد. در این روش، اگر قیمت خرید سهمی ۹۰۰ تومان بوده باشد، حد ضرر مقدار ۸۵۰ تومان خواهد بود.
در روش دوم درصد مشخصی به عنوان حد ضرر در نظر گرفته میشود. در این حالت معامله‌گر حد ضررش را مثلا ۱۰ درصد زیر قیمت خرید در نظر می‌گیرد. به عنوان مثال، اگر قیمت خرید سهم ۲۰۰۰ تومان باشد و معامله‌گر حد ضرر ۱۰ درصدی در نظر داشته باشد، حد ضرر سهم ۱۰ درصد پایین‌تر از ۲۰۰۰ تومان، یعنی ۱۸۰۰ تومان، خواهد بود.
نکته: در این روش حد ضرر معمولا بین ۵ تا ۱۵ درصد در نظر گرفته میشود.
تعیین حد ضرر به کمک میانگین‌های متحرک
بعضی از معامله‌گران برای اینکه انعطاف‌پذیری بیشتری در معاملات‌شان داشته باشند، از حد ضررهای دینامیک استفاده میکنند. در این روش معمولا از اندیکاتورهای تحلیل تکنیکال برای تعیین حد ضرر استفاده میشود. یکی از متداول‌ترین اندیکاتورها برای این کار، میانگین‌های متحرک هستند.
در این روش، معامله‌گر یک اندیکاتور میانگین متحرک (مثلا میانگین متحرک ۵۰ روزه) را در نظر می‌گیرد و وقتی قیمت سهم زیر این میانگین تثبیت میشود، اقدام به فروش سهم میکند. میانگین متحرک ۵۰ روزه در واقع نشان میدهد که میانگین قیمت سهم طی ۵۰ روز معاملاتی اخیر چه مقدار بوده است. اگر قرار به رشد سهم باشد، قیمت باید بالای این میانگین حرکت کند و اگر قیمت سهم کمتر از این میانگین شود، نشانه آن است که کاهش قیمت سهم ادامه خواهد داشت.
تعیین حد ضرر به کمک محدوده حمایتی
یکی از مهم‌ترین مواردی که در تحلیل تکنیکال مطرح میشود، بررسی و تشخیص سطوح حمایتی است. در این روش، معامله‌گر به کمک تحلیل تکنیکال سطوح حمایتی مهم سهم را تعیین میکند و حد ضرر را ۵ الی ۱۰ درصد زیر این محدوده در نظر می‌گیرد. برای نمونه، اگر معامله‌گر به این نتیجه برسد که سهمی در محدوده ۳۵۰ تومان حمایت تکنیکالی دارد، حد ضررش را ۱۰ درصد پایین‌تر از این محدوده (یعنی محدوده ۳۱۵ تومان) در نظر می‌گیرد.
معایب و مزایای رعایت حد ضرر در بورس
در قسمت‌های قبلی این مطلب به مزایای رعایت حد ضرر در بورس اشاره کرده‌ایم. اما به طور خلاصه، مهم‌ترین مزیت رعایت حد ضرر این است که سرمایه شما از آسیب در امان می‌ماند و در ازای از دست رفتن بخش کوچکی از سرمایه، این امکان را خواهید داشت که وارد معامله دیگری شوید و زیان معامله قبلی را جبران کنید.
مزیت مهم دیگر رعایت حد ضرر این است که اعصاب و روان‌تان آرام می‌ماند و هر روز نگران این نخواهید بود که ضررتان بیشتر خواهد شد یا نه و اینکه چه زمانی روند سهم تغییر خواهد کرد و از ضرر خارج خواهید شد.
رعایت حد ضرر، اگر درست و اصولی و بر مبنای روحیات معامله‌گر تعیین شده باشد، معایب خاصی ندارد. ولی اگر حد ضررتان را طوری در نظر بگیرید که به سرعت فعال شود، تعداد معاملات ناموفق‌تان زیاد خواهد شد و در نتیجه بخش مهمی از سرمایه‌تان را از دست خواهید داد.
مثلا اگر حد ضررتان را ۵۰ درصد در نظر بگیرید، با رسیدن به این حد ضرر نیمی از سرمایه‌تان را از دست خواهید داد. یا اگر هنگام خرید سهم و تعیین حد ضرر، به محدوده‌های حمایتی سهم توجه کافی نداشته باشید و قیمت خریدتان فاصله زیادی با محدوده حمایتی داشته باشد، این امکان که حد ضررتان به‌راحتی فعال شود وجود خواهد داشت. در این حالت هم شناسایی ضرر و خروج از معامله باعث خواهد شد بخشی از سرمایه‌تان از دست برود، در حالی که اگر محدوده ورودتان مناسب می‌بود و حد ضررتان را زیر محدوده حمایتی قرار می‌دادید، در این معامله به سود مناسبی می‌رسیدید.
نکته مهم: پیش از اینکه به فکر خرید سهمی باشیم، باید حد ضرر مناسبی برای این سهم در نظر بگیریم و سپس اقدام به خرید کنیم. در این حالت محدوده خریدمان را باید طوری انتخاب کنیم که اگر معامله وارد ضرر شد و به حد ضرر رسید، زیان‌مان بیشتر از مقداری که از قبل مشخص کرده‌ایم نباشد.
مثال برای تعیین استاپ لاس یا حد ضرر
یک روش ساده برای تعیین حد ضرر طی کردن مراحل زیر است:
- تعیین محدوده حمایت تکنیکال
- اقدام به خرید نزدیک به حمایت
- قرار دادن حد ضرر ۵ تا ۱۵ درصد پایین‌تر از حمایت
فرض کنید نمودار سهم فولاد مبارکه را تحلیل کرده‌ایم و به این نتیجه رسیده‌ایم که سهم در محدوده ۱۰۰۰ تومان حمایت خوبی دارد. سپس در این محدوده اقدام به خرید کرده‌ایم و حد ضررمان را ۱۰ درصد پایین‌تر از این محدوده قرار داده‌ایم. در تصویر زیر این حالت را می‌بینید.
همان‌طور که در این تصویر می‌بینید، قیمت سهم بعد از خرید ما افت کرده است و زیر محدوده حد ضرر رفته است. در این حالت باید سهم را بفروشیم و از سهم خارج شویم. چون این احتمال را میدهیم که روند نزولی سهم ادامه پیدا کند و ضرر ما بیشتر شود. البته در این مثال سهم وارد یک روند خنثی شده است و اصطلاحا درجا زده است.
اما اگر چگونه حد ضرر را تعیین کنیم؟ همین حد ضرر را رعایت کرده باشیم، با ضرر حداقلی از سهم خارج شده‌ایم و خودمان را درگیر درجا زدن‌های فرساینده سهم نکرده‌ایم. به این ترتیب، بعد از شناسایی ضرر سرمایه‌مان آزاد شده است و این امکان را یافته‌ایم که بدون از دست دادن زمان خرید دیگری انجام بدهیم و در معاملات بعدی به سود برسیم.
حد ضرر به چه معناست و چگونه حد ضرر را تعیین کنیم؟
حدضرر چیست و چگونه حد ضرر را تعیین کنیم و نحوه تعیین حد ضرر در سرمایه‌گذاری
هنگامی که فعالیت خود را در عرصه بورس شروع می کنید باید حواستان باشد تا ضرر نکنید و این امری طبیعی است. پس باید برای سهام خود حد سود و حد ضرر مشخص کنید. اما حد ضرر در بورس یعنی چه و نحوه محاسبه حد ضرر چگونه است؟
حد ضرر در بورس چیست؟
حد ضرر یا حد توقف که به آن استاپ لاس (Stop Loss) یا به اختصار SL نیز می گویند به این معناست که اگر قیمت سهام به حد ضرر یا حد توقف مشخص شده رسید باید سهام مورد نظر را بفروشید تا از ضرر بیشتر جلوگیری کنید در اصل هدفتان باید کاهش زیان و افزایش سود باشد. البته به این موضوع هم توجه داشته باشید که حتی کم شدن سود هم میتواند نوعی ضرر باشد. برای مشخص کردن حد ضرر باید عواملی را در نظر بگیرید که در ذیل به آنها اشاره می شود.
تعریف حد ضرر به زبان ساده
حد ضرر در بورس را به زبان ساده می توانیم مقدار پولی که بابت افت قیمت از دست می دهیم در نظر بگیریم و در همین زمان است که برای جلوگیری از ضرر بیشتر حد ضرر را تعیین می کنیم به عبارتی مقدار درصدی که از قیمت خرید کم میشود تا بیشتر از آن ضرر اتفاق نیوفتد همان درصد حدضرر است.
چه عواملی در تعیین حد ضرر تاثیر گذار هستند؟
- خط روند حمایت مهم یا کف قیمتی سهم
- فیبوناچی
- امواج الیوت
- الگوهای نموداری
- کف دوقلو
- الگوی سروشانه
- جابه‌جایی حد ضرر
تعیین حد شناور یا متغیر چیست؟ زمانی که موقعیت حد ضرر در بورس تغیر می کند و به نقطه ای بالاتر یا پایین تر پیش روی می کند را حد شناور یا متغیر می گویند.
نکاتی که در تعیین حد ضرر میتواند مفید باشد:
هیچ قانون کلی برای تعیین حد ضرر در معاملات بورسی وجود ندارد. اما برای تعیین این حد، نکته‌های قابل توجهی وجود دارند که باید آنها را در نظر گرفت. مثلا می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- زمانی که قیمت سهام بالا رفت حد ضرر را نیز باید متناسب با قیمت افزایش داد.
- یکی از اشتباهات رایج اشخاص این است که بدون دلیل فنی و منظقی حد ضرر را تغیر می دهند
- برای تعیین حد ضرر در بورس باید به این نکته توجه داشته باشید که حد ضرر نباید بیشتر از ۱۰ درصد مبلغ خرید باشد به این معنی که بیش از ۱۰ درصد مبلغ خریدتان را نباید از دست دهید.
- تعیین حد برای معامله‌های کوتاه مدت با تعیین حد برای معامله‌های بلند مدت متفاوت است.
- البته باید گفت که هیچ قانون کلی برای تعیین حد ضرر وجود ندارد و تعیین نقطه توقف یا حدضرر احتیاج به کمی تجربه و داشتن اطلاعات کافی از تحلیل تکنیکال دارد
امکان دارد شخصی که هدفش نوسان گیری باشد حد ضرر خود را 5 درصد زیر قیمت خرید بگذارد این در صورتی است که، شخی که هدفش سرمایه گذاری بلند مدت است 15 درصد زیر قیمت خرید حد ضرر را قرار می دهد.
پرکاربردترین روش‌های محاسبه حد ضرر
- تعیین حد ضرر ثابت
- حد ضرر مکانیکال
- حدضرر تکنیکال و ترسیمی
روش محاسبه حد ضرر چگونه است؟ تعیین حد ضرر ثابت به دو روش زیر است:
تعیین مقدار ثابت عددی که شخص عددی ثابت و مشخص را برای حد ضرر خود مشخص می کند.
تعیین مقدار ثابت درصدی مانند مقدار ثابت عددی عمل می کند با این تفاوت که شخص درصد مشخصی را برای حد ضرر مشخص کرده و زمانی که قیمت سهم مد نظر به همان درصد و یا همان عدد ثابت حد ضرر رسید اقدام به فروش آن سهام می کند.
تعیین حد ضرر مکانیکال هم به انواع مختلفی تقسیم میشود که عبارت اند از:
دیدگاه شما