قرارداد آتی (Future) چیست؟
یکی از مفاهیم بنیادی در بورس و بازار سرمایه، قرارداد آتی است. قراردادهای آتی در ابتدا در مورد محصولات کشاورزی و فرآورده های نفتی مورد معامله قرار می گرفتند. پس از مدتی قرارداهای آتی بر پایه نرخ بهره، ارز و شاخص بازار سهام انجام گرفت. معامله گران در این بازار نیاز دارند که با قراردادهای آتی و ویژگی های آن آشنایی کامل پیدا کنند. در اینجا سعی شده است مفهوم قرارداد آتی، اهداف و ویژگی های آن، اهرم قراردادهای آتی و همچنین قرارداد آتی در بیت کوین نیز به تفصیل بیان شود.
قرارداد آتی (Future) چیست؟
قرارداد آتی
قرارداد آتی نوعی از قرارداد است که طبق آن طرف فروشنده تعهد می کند که در زمان معینی، مقدار تعیین شده ایی از کالا را با توجه به قیمت تعیین شده به فروش برساند. همچنین طرف دیگر در این قرارداد تعهد می کند که کالای مورد نظر را در زمان معین شده خریداری کند. در این قرارداد معمولا برای پای بندی به تعهدات درون قرارداد، مبلغی به عنوان تضمین گذاشته می شود.
این مبلغ با توجه به تغییرات قیمت آتی به عنوان تضمین تعیین می شود. پس به موجب قرارداد آتی می توان کالایی را خریداریی کرد و در زمان معین شده، قیمت کالا پرداخت شده و کالا تحویل گرفته می شود. قراردادهای آتی معمولا در بورس مورد معامله قرار می گیرند. این نوع قراردادها می توانند سهام، ارز و یا اوراق قرضه را شامل شوند. این نوع قرارداد می تواند در کنترل ریسک نقش بسزایی داشته باشد. این قرارداد بر روی کالا یا دارایی منعقد می شود که تحت عنوان دارایی پایه شناخته می شود. (1)
در بورس کالا این دارایی پایه می تواند محصولات کشاورزی و یا محصولات نفتی باشد که طی قرارداد آتی مورد معامله قرار می گیرد. بر طبق این قرارداد باید حجم دارایی پایه مشخص شود. اندازه این قرارداد توسط بورس تعیین می گردد. علاوه بر این، بورس مشخص می کند که تاریخ سر رسید قرارداد آتی چه موقعی باشد. این قرارداد مولفه های دیگری نیز دارد؛ وجه تضمین اولیه، حد نوسان قیمت روزانه، حداکثر حجم هر سفارش، سقف مجاز موقعیت های باز، تحویل و مهلت گواهی آمادگی تحویل و جرایم و کارمزد از مولفه های دیگر در قراردادهای آتی هستند.
به طور کلی قراردادهای آتی در دو نوع دسته بندی می شوند. نوع اول شامل قراردادهای آتی بر پایه دارایی های فیزیکی است و نوع دوم قراردادهای آتی در حوزه سهام و شاخص است. نوع تسویه در قراردادهای مالی نیز یا به صورت تسویه فیزیکی است یا به صورت تسویه نقدی. در تسویه فیزیکی باید دارایی مورد نظر همان طور که در قرارداد مشخص شده است، به طرف معامله، تحویل داده شود.
در حالی که در روش تسویه نقدی، پولی که با ارزش کنونی دارایی برابری می کند را به طرف معامله پرداخت می کنند و دارایی به طور مستقیم تبادل نخواهد شد. با این دو روش می توان پرداخت ها و تسویه های قرارداد آتی را به سرانجام رسانید. (2)
بعد از این که معامله قرارداد آتی انجام شد، سه اتفاق ممکن است بیفتد. خنثی شدن معامله، بازگرداندن و یا تسویه. در صورتی که معامله آتی با تراکنش مخالفش با ارزش یکسان بسته شود، خنثی شدن اتفاق افتاده است. با این کار معامله گران می توانند قبل از اینکه تاریخ تسویه فرا برسد، از ضرر یا سود خود اطلاع پیدا کنند.
در صورتی که معامله گر تصمیم بگیرد که یک قرارداد آتی جدید بعد از خنثی شدن ترید اول، باز کند و زمان انقضای قرارداد را افزایش دهد، عمل بازگرداندن اتفاق می افتد.
همچنین در صورتی که معامله گر، ترید خود را خنثی نکند و یا بازنگرداند، بدیهی است که قرارداد در تاریخ انقضای خودش تسویه می گردد. در این حالت طبق قرارداد، مبلادله کالا و یا پول نقد انجام خواهد گرفت و قرارداد آتی به پایان می رسد. در ادامه در مورد هدف از انعقاد قراردادهای آتی بحث می کنیم. (2)
هدف از قرارداد آتی چیست؟
در قراردادهای آتی، هزینه های ریسک های سرمایه گذاری کاهش می یابد. این نوع قراردادها می توانند از نوسانات شدید بازار جلوگیری کنند؛ روند اصلاح قیمت ها را سرعت ببخشند و موجب تعادل قیمت ها در بازار شوند. علاوه بر این، قراردادهایی آتی می توانند کارایی بازار سرمایه را موجب شوند. در واقع با وجود قراردادهای آتی می توان مبادلات را آسان تر کرد و این موضوع برای کاهش پیچیدگی ها مبادلاتی بسیار مهم است. بنابراین برای تحقق این اهداف می توان به سراغ قراردادهای آتی رفت.
سپرده در قراردادهای آتی چیست؟
در مبحث قراردادهای آتی، سپرده نیز نقش مهمی دارد. به همین منظور یک سپرده اولیه برای خرید و یا فروش قرارداد آتی در نظر گرفته می شود که متناسب با ارزش کل دارایی است. بنابراین برای تعیین سپرده اولیه ارزش کل دارایی هم حائز اهمیت است. برای محاسبه این ارزش از یک فرمول استفاده می شود.
با استفاده از این فرمول باید حجم قرارداد در قیمت قرارداد آتی ضرب شود و حاصل ضرب این دو مقدار می تواند ارزش قرارداد آتی را به دست بیاورد؛ این کار توسط بورس کالا انجام می گیرد. همچنین این مبلغ با توجه به شرایط نوسان قیمتی، متغیر است. مبلغ سپرده اولیه به عنوان تضمین در نظر گرفته می شود.
در زمینه سپرده در قراردادهای آتی، سپرده حداقل و سپرده متغیر نیز وجود دارد. سپرده حداقل در واقع درصدی از همان سپرده اولیه است که طرفین می توانند تا سطح همان درصد در جریان روزآمد سازی معامله قرار داده شوند. سپرده متغیر هم مقداری از دارایی است که از هرکدام از اعضا برای تامین ریسک نوسان قیمتی در قبال قراردادهای آتی گرفته می شود که این کار از طرف بورس انجام می گیرد. (3)
مفهوم قرارداد آتی در بیت کوین چیست؟
قرارداد آتی در بیت کوین نیز وجود دارد و به این صورت است که مشترک با پیش بینی آینده قیمت ارز دیجیتال بدون در اختیار داشتن بیت کوین، قرارداد می بندد. این کار با سفته بازی انجام می گیرد و با افزایش یافتن قیمت بیت کوین، سود حاصل می شود. نکته حائز اهمیت این است که قراردادهای آتی بیت کوین به صورت قانون گذاری شده انجام می شوند.
بنابراین افراد می توانند از مسائل و مشکلات مصون بمانند. در قراردادهای آتی بیت کوین، اصول قرارداد آتی سنتی حفظ می شود. معامله گران در این بازار می توانند قرارداد آتی خرید که به لانگ معروف است و همچنین قراردادهای آتی فروش که به شورت معروف است را کسب کنند؛ این قراردادها موجب کسب سود می شوند. در این نوع قراردادها افراد فروشنده هم می توانند با پیش بینی از این بازار وارد معامله شوند، با این تفاوت که فروشندگان معمولا پیش بینی ثابت ماندن یا کاهش قیمت را ارائه می دهند.
مزایا و معایب قرارداد آتی چیست؟
از مزایای قرارداد آتی این است که می تواند به خوبی ریسک را در برابر تغییرات قیمتی در آینده پوشش دهد و موجب کسب سود شود. در واقع با استفاده از قرارداد آتی، قیمت فروش برای زمان آینده تثبیت می شود. این موضوع سبب می شود که قیمت در برابر نوسانات قیمتی حفظ گردد و جلوی ریسک نوسانات قیمتی گرفته شود.
علاوه بر این، مصرف کننده کالا می تواند حجم کالای خود را با قیمتی که تثبیت شده است، دریافت کند. با وجود اهرم قرارداد آتی هم معامله گران می توانند از خرید و یا فروش قرارداد آتی، سود به دست بیاورد. از مزایای ویژه این نوع قرارداد هم می توان به انعطاف پذیری آن اشاره کرد؛ به طوری طرفین معامله بتوانند راحت تر فرایند معامله را طی کنند. (4)
در مورد معایب قرارداد آتی می توان گفت این قرارداد می تواند بسته به شرایط، برای معامله گران زیان نیز به همراه داشته باشد. در صورتی که قیمت سهام شرکت مورد نظر در هنگام بازگشایی نماد، افزایش زیادی داشته باشد، خریدار یا فروشنده قرارداد آتی دچار ضرر و زیان می شود. (4)
اهرم در قرارداد آتی به چه معناست؟
اهرم در قرارداد آتی می تواند با مبلغ معینی سرمایه، موجب سود و یا زیان سرمایه گذار شود. برای محاسبه اهرم مالی در بازار آتی باید میزان ارزش قرار داد مورد نظر را بر میزان وجی که به عنوان تضمین اولیه در نظر گرفته شده است، تقسیم کرد تا اهرم بازار آتی تعیین گردد. بنابراین اگر معامله در وضعیت سود باشد، اهرم قرارداد آتی می تواند موجب سود بیشتر بشود و در صورتی که معامله در وضعیت زیان قرار گیرد، با وجود اهرم قرارداد آتی موجب زیان معامله گر می شود.
نکته ایی که در اینجا مشخص می شود این است که اهرم مالی ممکن است دچار تغییر شود و مبلغ آن ثابت نیست. در واقع با وجود اهرم در قراردادهای آتی، معامله گر می تواند با وجود سپرده اولیه خود، با توجه به کل ارزش دارایی، سود یا زیان به دست بیاورد. (5)
بازیگران بازار آتی چه کسانی هستند؟
در قراردادهای آتی دو موضع یا پوزیشن وجود دارد. موضع خرید که به Long Position معروف است و موضع فروش که به Short Position معروف است.
موضع خرید مربوط به موقعی است که معامله گر شروع به انجام معامله می کند و اوراق بهادار یا کالا یا ارز خریداری می کند. این گونه افراد اقدام به خرید قرارداد آتی می کنند و در تاریخ انقضای قرارداد بر طبق تعهد، دارایی پایه خود را تحویل می گیرند؛ در این حالت معامله گر در حالت Long قرار می گیرد.
موضع فروش مربوط به موقعی است که معامله گر در موقعیت فروش اقدام به فروش اوراق بهادار یا کالا و یا ارز می کند. بر طبق قرارداد آتی مورد نظر این شخص ملزم به تحویل دارایی پایه در تاریخ مشخص شده است؛ در این حالت معامله گر در حالت Short قرار می گیرد.
ویژگی های قرارداد آتی چیست؟
یکی از ویژگی ها بارز قراردادهای آتی، هزینه کم معامله است؛ به طوری که در مقایسه با معامله نقدی هزینه کمتر است. یکی دیگر از از ویژگی های قرارداد آتی که می توان به آن اشاره کرد، معامله آن در بورس است. این موضوع باعث می شود که بازار منسجم تری به وجود بیاید و شفافیت بیشتری برای قیمت ها ایجاد شود.
همچنین وجود اتاق پایاپای باعث می شود که پشتوانه خوبی برای هر دو طرف معامله ایجاد شود و ریسک اعتباری کاهش پیدا کند. در صورتی که اگر اتاق پایاپای وجود نداشت، امکان این که هر یک از طرفین معامله پشیمان شود و یا قرارداد را به هم بزند بیشتر می شد.
همچنین وجود سپرده اولیه در این نوع قرارداد هم می تواند به عنوان تضمین خوبی برای دو طرف معامله باشد تا هر دو طرف به قرارداد خود متعهد بمانند. بنابراین قراردادهای آتی پوشش ریسک خوبی دارند و با پوشش ریسک ها، خطرات ناشی از نوسانات قیمتی به حداقل می رسد. (5)
نتیجه گیری و جمع بندی
با بررسی مطالب ذکر شده می توانید با مفاهیم قرارداد آتی و زیر شاخه های آن آشنایی کامل پیدا کنید. هر چه بیشتر در این حوزه اطلاعات به دست بیاورید و دانش خود را بالاتر ببرید، از پیچیدگی ها این نوع قراردادها کاسته می شود. در نتیجه می توانید قراردادهای مناسب تری را منعقد نمایید و سودآوری خود را در انجام معاملات، تضمین کنید.
«آپشن» به کمک بازار میآید
مدیر ابزارهای نوین مالی شرکت فرابورس ایران معتقد است: با توجه به شرایط اقتصادی کشور و نوسانات موجود در انواع متغیرهای کلان اقتصادی و بالطبع تاثیر آن بر روی قیمت انواع اوراق بهادار و افزایش ریسک سرمایهگذاران، وجود ابزارهای مشتقه میتواند گزینه خوبی برای پوششدهی ریسک، افزایش اطمینان و در نتیجه جذب سرمایهگذاران به سوی بازار سرمایه باشد.
«آپشن» اوراق بهاداری است که به موجب آن فروشنده متعهد میشود در صورت درخواست خریدار، تعداد مشخصی از دارایی موضوع قرارداد را به قیمت اعمال، معامله کند. یکشنبه هفته گذشته معاملات آپشن به عنوان ابزار جدید مشتقهای در بورس تهران رونمایی شد. اما این اختیار خرید چه کاربردها و منافعی متناسب با شرایط بازار سرمایه ما خواهد داشت؟ آیا فقدان اختیار فروش، کارایی اختیار خرید را تحت تاثیر قرار نمیدهد؟ علیرضا توکلیکاشی، مدیر ابزارهای نوین مالی شرکت فرابورس ایران معتقد است: «با توجه به شرایط اقتصادی کشور و نوسانات موجود در انواع متغیرهای کلان اقتصادی و بالطبع تاثیر آن بر روی قیمت انواع اوراق بهادار و افزایش ریسک سرمایهگذاران، وجود ابزارهای مشتقه میتواند گزینه خوبی برای پوششدهی ریسک، افزایش اطمینان و در نتیجه جذب سرمایهگذاران به سوی بازار سرمایه باشد.» او میگوید: «در دنیا عموماً اختیار خرید همزمان با فروش استقراضی و سایر مشتقات دارایی پایه انجام میشود. لذا به نظر میرسد تا اجرایی شدن فرآیند فروش استقراضی سهام، اختیار خرید کارایی لازم را نداشته باشد.»
اختیار خرید به عنوان ابزار جدید مشتقه در بازار سرمایه ایران چه کاربردها و منافعی متناسب با شرایط بازار سرمایه ما خواهد داشت؟
اختیار معامله یکی از انواع اوراق بهادار مشتقه است. این اوراق، اوراقی هستند که ارزش آنها بستگی به ارزش یک دارایی دیگر دارد و به اینجهت حائز اهمیت هستند که میتوانند بهعنوان یک ابزار مدیریت ریسک مورد استفاده قرار گیرند. فعالان بازارهای اقتصادی و سرمایهگذاری به دلیل شرایط حاکم بر بازارها، نوسانات و عدم اطمینان از وضعیت آتی بازار همواره با ریسکهایی مواجه هستند که ممکن است آنها را در معرض زیان قرار دهد. با توجه به شرایط اقتصادی کشور و نوسانات موجود در انواع متغیرهای کلان اقتصادی و بالطبع تاثیر آن بر روی قیمت انواع اوراق بهادار و افزایش ریسک سرمایهگذاران، وجود ابزارهای مشتقه میتواند گزینه خوبی برای پوششدهی ریسک، افزایش اطمینان و در نتیجه جذب سرمایهگذاران به سوی بازار سرمایه باشد. با مدیریت صحیح منابع تزریقشده به صنایع مولد، قطعاً شاهد تاثیر آن بر روی رونق اقتصادی نیز خواهیم بود. اما در خصوص چنین ابزاری نحوه استفاده و مهمتر از آن وجود بستر مناسب و تدوین فرآیند مناسب جهت پیادهسازی این ابزارها بسیار حائز اهمیت است. رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار نیز از ابتدای حضور خود به عنوان ریاست سازمان، راهاندازی معاملات مشتقه و در صدر آن اختیارهای معامله را در دستور کار خود قرار دادند. امکانپذیر شدن معامله اوراق مشتقه از اقدامات بسیار مهم سازمان بورس است.
چرا اختیار فروش در مقطع کنونی وارد بازار نشد؟ آیا فقدان اختیار فروش، کارایی اختیار خرید را تحت تاثیر قرار نمیدهد؟ در حالت کنونی استراتژیهای سرمایهگذاری بهوسیله آپشن خیلی محدود نمیشوند؟
همانطور که پیشتر نیز عنوان شد، ایجاد بستر مناسب برای ورود ابزارهای جدید نظیر مشتقات، بسیار مهم است و در خصوص عدم ورود اختیارات فروش یکی از موانع، نبود بستر مناسب کنترلی و نظارتی است. قطعاً وجود هر دو ابزار (اختیار خرید و اختیار فروش) در کنار یکدیگر منجر به استفاده کاراتری از این ابزارها میشود. این موضوع نهتنها در خصوص آپشن بلکه هر ابزار دیگری نیز برقرار است. وجود هر دو ابزار (call option & put option) در موقعیتهای Short& Long و ترکیب آنها با هم با اهداف مختلف، موجب پیادهسازی استراتژیهای سرمایهگذاری مختلف خواهد شد. در دنیا عموماً اختیار خرید همزمان با فروش استقراضی و سایر مشتقات دارایی پایه انجام میشود. لذا به نظر میرسد تا اجرایی شدن فرآیند فروش استقراضی سهام، اختیار خرید کارایی لازم را نداشته باشد.
ایجاد بستر مناسب برای ورود ابزارهای جدید نظیر مشتقات، بسیار مهم است و در خصوص عدم ورود اختیارات فروش یکی از معاملات بازار آتی به طور فیزیکی موانع، نبود بستر مناسب کنترلی و نظارتی است.
آیا در هر دو سوی خریدوفروش (Short and Long position) اختیار خرید وارد هسته معاملات میشود یا صرفاً یکی از آنها؟
بله، ورود هر دو موقعیت long & short در سامانه معاملات امکانپذیر است، منتها نکته اصلی این است که تنها به اندازهای میتوان موقعیت short اتخاذ کرد که حداقل به همان میزان موقعیت long داشته باشیم. به عبارت دیگر در حال حاضر فقط برخی از سهامداران عمده و اشخاص حقوقی میتوانند موقعیت فروش را در این بازار داشته باشند.
آیا برای معامله اختیار، همانند آتی نیازمند احراز هویت شخص و گذر از فیلترهای خاصی است یا به همه مجوز معاملات آن داده میشود؟
در حال حاضر برای معامله قراردادهای اختیار معامله در بورس برای اشخاص ضوابط یا فیلترهای خاصی در نظر گرفته نشده است و اشخاص با دریافت کد معاملاتی از کارگزاران میتوانند اقدام به معاملات این ابزار مالی کنند. همچنین در صورتی که اشخاص در حال حاضر دارای کد معاملاتی هستند، کافی است که درخواست خود را نسبت به معاملات قراردادهای آتی به کارگزار خود اعلام کنند.
مشخصات کلی اختیار معامله راهاندازیشده چیست؟ و نحوه معاملات آن به چه شکلی است؟ کارمزد هر نهاد چقدر است؟
مطابق دستورالعمل، بورسها مشخصات اختیار معامله را تعیین و اعلام میکنند. فرابورس ایران حداقل دو روز پیش از اولین روز معاملاتی قرارداد اختیار معامله را در قالب اطلاعیه از طریق سایت این شرکت منتشر میکند. اشخاص میتوانند اختیار را در قالب قرارداد منتشرشده معامله کنند. در حال حاضر مشخصات کلی اختیارهای معامله شامل نماد، اندازه، قیمت اعمال، سررسید، کارمزد، ساعت و روز معاملاتی و سایر مشخصات است. در حال حاضر اختیارهای معامله به صورت اروپایی بوده و اشخاص تنها در سررسید مجاز به اعمال اختیار هستند. همچنین همانطور که میدانید قراردادهای تعریفشده از نوع اختیار خرید هستند و سرمایهگذاران محترم میتوانند فقط نسبت به اخذ موقعیت خرید در نمادهای ایجادشده اقدام کنند و اخذ موقعیت فروش تنها در صورت بستن موقعیتهای قبلی اخذشده امکانپذیر خواهد بود. قیمت اعمال آپشنها در سررسید، به سه شکل در سود، در زیان و بیتفاوت خواهد بود و مطابق دستورالعمل، اعمال به روش تسویه نقدی تنها برای قراردادهای اختیار معامله در سود ممکن خواهد بود. همچنین به سود ناشی از تسویه نقدی معاملات هیچگونه مالیاتی تعلق نمیگیرد. نکته حائز اهمیت دیگر این است که در مورد اختیار خرید به هیچوجه لازم نیست که خریدار مالک سهم هم باشد و اشخاص میتوانند بدون داشتن سهم پایه اختیار خرید آن را خریداری کنند. برای معامله در بازار مشتقه نیز لازم است اشخاص هزینه معاملاتی به علاوه ارزش معاملاتی قرارداد اختیار معامله یا وجه تضمین مورد نیاز را در حساب خود داشته باشند. ثبت سفارش در سامانه معاملاتی منوط به وجود وجه تضمین یا ارزش معاملاتی قرارداد در حساب عملیاتی کارگزار است و کارگزار مسوول ایفای تعهدات مشتریان خود در قبال اتاق پایاپای است. اجرای سفارشهای ثبتشده در سامانه معاملاتی بر اساس اولویت قیمت و در صورت برابری قیمتها بر اساس اولویت زمانی انجام میشود. کارمزدهای بازار قرارداد اختیار معامله، شامل کارمزد معاملات و کارمزد اعمال است. کارمزد اعمال از همه دارندگان موقعیت باز، که قرارداد اختیار معامله آنها تسویه نقدی یا فیزیکی شده است، اخذ میشود.
در حال حاضر برای معامله قراردادهای اختیار معامله در بورس برای اشخاص ضوابط یا فیلترهای خاصی در نظر گرفته نشده است و اشخاص با دریافت کد معاملاتی از کارگزاران میتوانند اقدام به معاملات این ابزار مالی کنند.
شرکت سپردهگذاری مرکزی اوراق بهادار و تسویه وجوه مسوول تسویه قراردادها در سررسید بوده و لذا به منظور پوشش ریسکهای ناشی از عدم ایفای تعهدات، وثیقهای را بر اساس ضوابط و مقررات مربوط از کارگزار دریافت میکند.
تسویه در قراردادهای اختیار معامله سهام به سه صورت امکانپذیر است که باید توسط دارندگان موقعیت بازخرید در صورت اعمال قرارداد و همچنین دارندگان موقعیت بازفروش به کارگزار مربوطه اعلام شود:
1- صرفاً نقدی: تسویه فقط به صورت نقدی انجام شود. 2-اول نقدی بعد فیزیکی: اولویت با تسویه نقدی است در غیر این صورت تسویه بهطور فیزیکی انجام میگیرد. 3- صرفاً فیزیکی: تسویه فقط به صورت فیزیکی انجام شود. لازم به ذکر است که دارندگان موقعیت بازخرید امکان انتخاب هر سه گزینه را خواهند داشت، اما برای دارندگان موقعیت بازفروش تنها دو گزینه آخر قابل انتخاب است. همچنین زمانبندی فرآیند اعمال متعاقباً اعلام خواهد شد.
عموماً در بازارهای پیشرفته جهانی، ایفای تعهدات طرفین بر عهده شرکتهای تسویه است و عموماً در بازارهای بزرگ مشتقه CCPها (Central Counterparty) نقش تسویه این ابزار مالی را دارند. بدین منظور این شرکتها از دو طرف وثایقی را اخذ میکنند تا در صورت عدم ایفای تعهدات طرفین خود را پوشش داده باشند.
عدهای معتقدند راهاندازی آپشن با شرایط کنونی، به همان سرنوشت آتی سهام دچار خواهد شد. نظر شما چیست؟ آیا درسهای لازم از تجربه آتی سهام در معاملات آپشن گرفته شده است؟
بدون شک به منظور داشتن بازاری کارا، نیازمند بسترهایی خواهیم بود. از جمله این بسترها میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
3- نظارت دقیق بر بازار 4- وجود یک مرکز تسویه وجوه قوی به منظور پوشش کلیه ریسکهای ناشی از عدم ایفای تعهدات طرفین قرارداد.
با در نظر گرفتن موارد فوق طبعاً میتوانیم بازار مشتقه کارایی داشته باشیم در غیر این صورت همچون تجربه آتی سهام، این پروژه نیز با شکست مواجه خواهد شد.
تسویه در قراردادهای اختیار معامله سهام به سه صورت صرفاً نقدی، اول نقدی بعد فیزیکی و صرفاً فیزیکی امکانپذیر است که باید توسط دارندگان موقعیت بازخرید در صورت اعمال قرارداد و همچنین دارندگان موقعیت بازفروش به کارگزار مربوطه اعلام شود.
علت اصرار بورسهای سهگانه به پیشقدمی در راهاندازی آپشن چه بوده است؟ هماهنگیهای لازم بین بورسها و سپردهگذاری مرکزی چگونه صورت گرفته است؟
هرکدام از بورسهای موجود در زمینههای متفاوتی فعالیت میکنند و بنابراین میتوانند روی انواع کالاها و اوراق قابل معامله خود، انواع اوراق مشتقه را منتشر کنند. معمولاً و در تمامی موارد به این صورت است که وقتی ابزاری در بورسی بنیانش گذاشته میشود، به دلیل سیگنالهایی که به سرمایهگذاران میدهد، در جذب سرمایهگذار موثر خواهد بود. در خصوص هماهنگیهای صورتگرفته با سپردهگذاری، باید این نکته را متذکر شد که در شرایط فعلی در ایران، با توجه به اینکه هنوز مقررات مربوط به settlement و Margin آنگونه که باید تدوین نشده است (و یکی از دلایل عدم ورود اختیار فروش نیز همین است)، همچنان بورسهای سهگانه و شرکت سپردهگذاری مرکزی اوراق بهادار و تسویه وجوه در حال تدوین شرایط و مقررات مربوطه هستند.
اگر دارایی پایه اختیار معاملهای، صکوک یا اوراق بادرآمد ثابت باشد، در حقیقت حقی برای خریدار اختیار برای خرید یا فروش آن اوراق در سررسید مشخص و به قیمت معین ایجاد میکند. عموماً اختیارهای معامله روی صکوک برای پوشش ریسک نوسان قیمت اوراق مورد استفاده قرار میگیرند. برای مثال اگر سرمایهگذاران پیشبینی کنند که نرخها در آینده کاهشی خواهد بود، یک اختیار خرید را بر روی آن اوراق خریداری میکنند. بنابراین اختیارهای معامله بر روی صکوک، میتواند به خوبی ریسک نوسان نرخ سود را پوشش دهد.
درواقع مزایا و معایب اختیارهای معامله روی صکوک با مزایا و معایب این ابزار مالی با داراییهای پایه دیگر تفاوت چندانی ندارد. همانطور که میدانید از اختیارهای معامله برای پوشش ریسک و همچنین معاملات سوداگرانه استفاده میشود بنابراین این ابزار مالی به خوبی میتواند ریسک تغییرات قیمت اوراق (ناشی از تغییرات نرخ سود) را پوشش داده و به سرمایهگذاران حرفهای این اجازه را میدهد تا از تغییرات نرخ بهترین استفاده را در سودآوری ببرند. همچنین اختیارهای معامله ابزار بسیار خوبی برای پوشش ریسک بازارگردانان اوراق محسوب میشود. به این ترتیب که اگر بازارگردان در بازار اقدام به فروش دارایی کند. البته در دنیا بازارگردانان برای پوشش ریسک خود از قراردادهای آتی استفاده میکنند اما شاید در شرایط نبود این قراردادها، اختیار معامله بتواند جایگزین خوبی برای پوشش ریسک باشد. همچنین فروشنده اختیار نیز علاوه بر استفاده از منافع حاصل از فروش اختیار معامله، میتواند تا حد مطلوبی ریسک تغییرات قیمت دارایی را پوشش دهد. با این حال اگر سرمایهگذاران بدون تحلیل درست و علمی دست به معاملات این ابزار مالی بزنند بدون شک ممکن است متحمل زیان بزرگی بشوند.
همانطور که اشاره شد، مزایا و معایب این ابزار مالی، فارغ از دارایی پایه، پوشش ریسک و ایجاد فرصتهای کسب سود کوتاهمدت است.
عموماً بر روی همه اوراق بهاداری که به صورت عمومی مورد معامله قرار میگیرند میتوان اختیار معامله، خریدوفروش کرد. معمولاً خود شرکتها اقدام به ایجاد اختیارهای معامله نمیکنند و مسوولیتی نیز در قبال آن ندارند، در حقیقت ایفای تعهدات طرفین بر عهده شرکتهای تسویه است و عموماً در بازارهای بزرگ مشتقه CCPها (Central Counterparty) نقش تسویه این ابزار مالی را دارند. بدین منظور این شرکتها از دو طرف وثایقی را اخذ میکنند تا در صورت عدم ایفای تعهدات طرفین خود را پوشش داده باشند. عموماً اشخاص حقوقی که میزان قابل توجهی از دارایی پایه را در اختیار دارند امکان فروش اختیار را دارا هستند.
اختیار معامله از نظر شما میتواند نقش یا بخشی از نقش کدام یک از ارکان فعلی انتشار اوراق صکوک را ایفا کند؟
در دنیا نرمافزارهای زیادی جهت محاسبه قیمت اختیار معامله طراحی شده و در دسترس قرار دارد. نکته حائز اهمیت در قیمتگذاری اختیار معامله مبتنی بر صکوک، در نظر داشتن نرخ سود بدون ریسک و چشمانداز آن است.
به نظر شما بازار ثانویه اختیار معاملات صکوک چگونه میتواند باشد؟ اگر انتشار اختیار معاملات بازار ثانویه نداشته باشد، صدور و ابطال آن چگونه خواهد بود؟
در دنیا انواع اختیار معامله قابل معامله و غیرقابل معامله بر روی انواع صکوک طراحی و اجرایی شده است. سرمایهگذاران و ذینفعان بازار با توجه به سلیقه و استراتژیهای خود از بین چندین نوع موجود اختیار معامله آنها را برمیگزینند. اصولاً وجود بازار ثانویه، سبب میشود تا به صورت پیوسته، اطلاعات قیمت در اختیار کلیه ذینفعان قرار بگیرد. در صورت نبود بازار ثانویه، کارایی اطلاعاتی این ابزار مالی از بین خواهد رفت.
چیزهایی که باید درباره معاملات آتی سکه بدانیم
یکی از بزرگترین مزایای قرارداد آتی سکه طلا این است که سرمایهگذاران با استفاده از معاملات قراردادآتی از قرار گرفتن داراییهایشان در معرض نوسانات قیمت بازار جلوگیری مینمایند.
به گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری تسنیم، این روزها بازار سکه و و طلا به حدی "سکه" شده است که برخی از مردم وسوسه می شوند حتی ماشین و منزل مسکونی خود را بفروشند و به این بازار وارد شوند، تا این رهگذر سود و منفعی را کسب کنند.
غافل این که بازار نقدی، ریسکهای خود را دارد و علاوه بر این، نگهداری سکههای طلا در خانه نیز که این روزها با ارزشتر هم شدهاند خود تهدیدی جدی برای سلامت جسمی و مالی این دسته از افراد است.
بر این اساس باید گفت همتراز بازار نقدی سکه، چند سالی است که ابزارهای مختلف از جمله بازار آتی سکه در بورس کالای ایران طراحی و اجرایی شده است و سرمایهگذاران مختلف با هر میزان از دارایی و نقدینگی و البته بدون ریسکهایی که در بازار نقدی وجود دارد، میتوانند در این بازارها حضور یابند و کسب منفعت و سود کنند؛ که در ادامه به ارائه توضیحاتی در این خصوص میپردازیم:
آتی سکه طلا چیست؟
قرارداد آتی قراردادی است که فروشنده براساس آن متعهد میشود در سررسید معین، مقدار معینی از کالای مشخص(سکه طلا) را به قیمتی که الان تعیین میکنند بفروشد و در مقابل طرف دیگر قرارداد متعهد می شود آن کالا را با آن مشخصات خریداری کند.
به عبارت دیگر در بازار آتی، خرید و فروش دارایی پایه قرارداد(سکه طلا) بر اساس توافقنامهای که به قرارداد استاندارد تبدیل شده است، صورت میگیرد که در آن به دارایی با مشخصات خاصی اشاره میشود.
تاریخچه قرارداد آتی سکه در ایران
اولین معاملات قرارداد آتی سکه تمام بهار آزادی (طرح امام) در شرکت بورس کالای ایران در ساعت 10 صبح سه شنبه 5 آذر 1387 با انجام 2 قرارداد آغاز شد.
ارزش قرارداد در هر روز
در معاملات آتی برای هر روز قیمت پایه تعیین میشود که قیمت تسویه روز قبل است. ولی در اولین روز راهاندازی این معاملات استثنائا قیمت پایه توسط کمیته اجرایی قراردادهای آتی و با توجه به قیمت نقدی و زمان تحویل تعیین شده است.
وجه تضمین اولیه
وجه تضمین اولیه در هر قرارداد 10 درصد قیمت 10 عدد سکه است که در هنگام خرید از خریدار دریافت میشود. برای اولین قرارداد این مبلغ 200 هزار تومان محاسبه شده بود که این مبلغ با توجه به افزایش قیمت سکهافزایش یافته و امروز به 2 میلیون و 400 هزار تومان رسیده است.
سقف مجاز موقعیتهای معاملاتی باز
منظور از موقعیت معاملاتی باز هر مشتری، قراردادهای خریداری شده توسط وی میباشد که هنوز بهفروش نرفتهاند. جمع این قراردادها برای مشتریان حقیقی 100 قرارداد میباشد؛ یعنی میتواند 1000 سکه خریداری کند.
مشتریان حقوقی نیز میتوانند تا اندازهای خریداری کنند که مجموع وجوه تضمین اولیه پرداخت شده حداکثر به میزان 10 درصد سرمایه ثبت شده آنها باشد.
فرآیند افتتاح حساب مشتری در معاملات قراردادهای آتی
1- دریافت کد معاملاتی از طریق کارگزاری
2- معرفی مشتری به بانک توسط کارگزار جهت افتتاح حساب عملیاتی پس از اخذ کد معاملاتی مشتری
3- اعلام شماره حساب عملیاتی مشتری توسط بانک سامان به کارگزار
4- اعلام شماره حساب شخصی توسط مشتری به کارگزار در فرمهای مربوطه
قرارداد آتی چگونه معامله میشود و به سکه میرسد؟
مشتری با خرید قرارداد معاملات آتی سکه را به قیمت روز قرارداد و با پرداخت 10 درصد کل ارزش خریداری میکند و میتواند در تاریخ تعیین شده با مراجعه به صرافیهای اعلام شده آنها را دریافت کند.
تاثیر نوسانات بازار آزاد بر آتی سکه چطور اعمال میشود؟
مسلماً ارزش قراردادها برحسب زمان تحویل سکهها متفاوت خواهد بود. چنانچه در طول دوره معاملاتی، قیمت سکه افزایش پیدا کرد آن شخص میتواند قرارداد خود را در بازار بفروشد و مابه التفاوت قیمت سکه را (نسبت به زمانی که خودش قرارداد را خریده بود و برحسب مقدار پولی که تا آن زمان پرداخت کرده است) از خریدار بعدی دریافت کند و اگر قیمت سکه پایین آمد زیان کرده و این ریسک بازار است. اگر هم فکر میکند قیمت باز هم پایینتر میآید میتواند برای جلوگیری از ضرر بیشتر نیز قرارداد خود را بفروشد.
تفاوت آتی و بازار آزاد
در بازارهای آتی الزامی نیست که کالا یا دارایی به طور فیزیکی رد و بدل شود و برخلاف بازارهای نقدی، انتقال مالکیت فوری دارایی مطرح نمیشود. بنابراین در این بازارها بدون در نظر گرفتن این که فرد مالک دارایی باشد یا نباشد، قراردادها قابل خرید و فروش هستند. همچنین برخلاف بازارهای نقد که پشتوانه آن تحویل دارایی است، بازارهای معاملات آتی مبتنی بر تسویه نقدی است و یکی از اهداف آن، خرید و فروش دارایی در آینده است. ضمن این که ریسکهای موجود در بازرا نقدی در بازار آتی دیگر مطرح نیستند.
مزایای قرارداد آتی سکه طلا
یکی از بزرگترین مزایای قرارداد آتی سکه طلا این است که سرمایهگذاران با استفاده از معاملات قراردادآتی از قرار گرفتن داراییهایشان در معرض نوسانات قیمت بازار جلوگیری مینمایند.
امکان فروش استقراضی دارایی
علاوه بر این در قراردادهای آتی برای اینکه سرمایهگذار قادر به فروش قرارداد آتی باشد نیاز به مالک بودن آن کالا یا دارایی معین ندارد، بلکه با عمل پیش فروش میتواند یک قرارداد آتی را در بازار بفروشد و در صورت نیاز به تحویل، آن را از بازار فیزیکی تهیه نماید.
این بازار پس از پایان جلسه معاملات همان روز گشایش مییابد و شامل 6 دوره 10 دقیقهای حراج پیوسته است. دامنه نوسان در این بازار از 6 درصد در 10 دقیقه اول شروع شده و در هر دوره بر میزان دامنه نوسان افزوده میشود و در نهایت به دوره ششم با دامنه نوسان 30 درصد ختم میشود.
سرمایهگذار باید سه روز قبل از آخرین روز معاملاتی، آمادگی خود را جهت تسویه نهایی به کارگزار اعلام نماید و بدین ترتیب وارد دوره سه روزه میشود که میتواند موقعیتهای خود را ببندد و یا جهت تسویه نهایی اقدام کند. در تسویه نهایی فروشنده سکهها باید اقدام به تحویل آنها و خریدار باید اقدام به واریز وجه سکهها براساس شرایط قراردادهای در اختیار خود کنند. در صورتی که در پایان آخرین روز معاملاتی سرمایهگذار دارای موقعیت باز باشد و از انجام تسویه نهایی خودداری نماید میبایست جریمهای معادل یک درصد ارزش روز سکه را پرداخت نماید.
نقش اتاق پایاپای در معاملات قرارداد آتی
تسویه معاملات در اتاق پایاپای انجام و تضمین میشود. اتاق پایاپای خود را در برابر طرفین معامله مسئول میداند و در برابر خریدار نقش فروشنده و بالعکس در مقابل فروشنده به عنوان خریدار عمل می نماید و بدین معنی است که مسئولیت ریسک طرف مقابل معاملات به اتاق پایاپای برمیگردد.
بازار آتی و Futures چیست؟ نگاهی به بازار جذاب دنیای ارزها
ارزهای دیجیتال دارایی بسیار ارزشمندی هستند که قیمت آنها به طور مداوم در حال تغییر است. وجود این ویژگی در ارزهای دیجیتال به تریدر ها اجازه میدهد تا از انواع معاملات پیشرفته و معاملاتی که معمولاً در خرید و فروش داراییهای بار ارزش فیزیکی انجام میگیرند، برای کسب سود از بازار رمزارزها استفاده کنند. قراردادهای آتی یکی از روشهای پیشرفته ترید ارز دیجیتال است که در بازار آتی و Futures انجام میگیرد. در ادامه با نوبیتکس همراه باشید تا بیشتر با این بازار و نحوه کسب سود از آن آشنا شویم.
قرارداد آتی یا future contract چیست؟ معاملهای پرسود برای تریدرها
قبل از اینکه به معرفی بازار آتی و futures بپردازیم بهتر است ابتدا با قراردادهای آتی آشنا شویم. قراردادهای آتی یا قراردادهای سلف، در بورس یا معماملات روزمره مورد استفاده قرار میگیرند. این قرار دادها سه ویژگی دارند:
- سر رسید آنها در زمان مشخصی در آینده است
- فروشنده و خریدار ملزم به خرید و فروش یک دارایی با قیمت مشخص در آینده هستند
- هزینه خرید در زمان عقد قرار داد پرداخت میشود اما دارایی تا زمان سر رسید تحویل نمیشود
بنابراین میتوان گفت در قرار دادهای آتی، خریدار و فروشنده بر روی فروش یا خرید یک دارایی با قیمت مشخص در آینده توافق میکنند. در زمان عقد قرار داد، خریدار موظف به پرداخت هزینه بر اساس قیمت تعیین شده است و فروشنده در زمان سر رسید باید دارایی مورد نظر را به خریدار تحویل دهد.
این نوع از قرار دادها در بورس خصوصاً بورس کالا کاربردهای زیادی دارند.
مزایای قرارداد آتی چیست؟ کاهش ریسک و کسب سود
به طور کلی قراردادهای آتی هم برای خریدار و هم فروشنده سودمند هستند و مزایای زیادی برای هر دو طرف دارند. مهمترین مزیت قراردادهای آتی مصونیت از ریسک (Hedging) است. با استفاده از قراردادهای futures میتوان ریسک افزایش قیمت در آینده (برای خریدار) و کاهش قیمت در آینده (برای فروشنده) را تا حد زیادی پوشش داد.
کاهش ریسک و تأمین هزینههای جاری تولید
برای مثال فرض کنید که قیمت یک تن فولاد در حال حاضر ۲۰۰ دلار است و یک کارخانه در ۶ ماه آینده به صد تن فولاد نیاز دارد. اگر این کارخانه تشخیص دهد در آینده ممکن است قیمت فولاد افزایش پیدا کند، همین امروز سفارش صد تن فولاد را با قیمت ۲۰ هزار دلار ثبت میکند و هزینه آن را میپردازد. کارخانه تولید فولاد نیز تشخیص میدهد که ممکن است در آینده قیمت فولاد کاهش پیدا کند و بهتر است با قیمت امروز قراداد فروش را امضا کند. علاوه برآن میتواند با فروش فولاد پیش از تولید، هزینه تولید آن را دریافت کند و ۶ ماه بعد سفارش را تحویل دهد.
در این مثال، قرارداد آتی بهترین گزینه برای کاهش ریسک برای فروشنده و خریدار محسوب می شود.
کسب سود با پیش بینی افزایش قیمت
از طرف دیگر، از طریق قرار دادهای آتی میتوان بدون در اختیار داشتن کالا یا نیاز به هزینه برای ذخیره آن، تنها از طریق خرید و فروش قرارداد یا سفته بازی، سود بالایی کسب کرد. برای مثال فرض کنید که قیمت یک بشکه نفت در حال حاضر ۳۵ دلار است. معامله گران با پیش بینی قیمت نفت در آینده، بدون تحویل گرفتن نفت اقدام به خرید آن میکنند. در صورتی که پیش بینی درست از آب دربیاید و قبل از موعد سررسید قراردادآتی، قیمت نفت برای مثال به ۵۰ دلار رسیده باشد، خریدار با فروش قرارداد به فرد دیگری ۱۵ دلار برای هر بشکه معاملات بازار آتی به طور فیزیکی نفت سود خواهد کرد.
بازار آتی و Futures؛ خرید و فروش ارز دیجیتال بر اساس قیمت آینده
تا اینجا با قراردادهای آتی در دنیای واقعی آشنا شدیم. حالا نوبت آن است که وارد بازار بازار آتی و Futures در ارزهای دیجیتال شویم. قراردادیهای آتی بیت کوین و سایر ارزهای دیجیتال از لحاظ ماهیت تفاوتی با قراردادهای آتی دیگر ندارند. در اینجا نیز خریدار و فروشنده بر روی خرید و فروش دارایی از نوع ارز دیجیتال در آینده و با قیمت مشخص توافق میکنند.
با توجه به تغییر قیمت لحظه ای ارز دیجیتال، این فرصت در اختیار فروشنده و خریدار قرار میگیرد تا با استفاده از قرارداد آتی، در بازار Futures رمزارزها معاملات پرسودی را تجربه کند. در بازار ارزهای دیجیتال کالایی تولید نمیشود، به همین دلیل هدف از انقعاد قراردادهای آتی بیشتر کسب سود با پیش بینی افزایش قیمت و از نوع سفته بازی است.
تفاوت معاملات بازار آتی و Futures با بازار معاملات اسپات
معاملات اسپات، معاملات معمولی هستند که روزانه انجام میدهیم. در این نوع از معامله، خریدار و فروشنده بلافاصله بعد از تعیین قیمت در همان لحظه مقدار مشخصی از دارایی را مبادله میکنند. با انجام این معامله خریدار و فروشنده ملزم هستند تا در همان لحظه مبلغ قرار داد را پرداخت یا دارایی مدنظر را تحویل دهند.
در مقابل در معاملات فیوچرز یا آینده، در لحظه بستن قرارداد دارایی معامله نمیشود. در یک قرارداد آتی ارز دیجیتال، توافق میشود مقدار مشخصی از دارایی دیجیتال، در زمان تعیین شده به عنوان سررسید با قیمت توافق شده مبادله شود. معمولاً در معاملات بازار آتی، ارزهای دیجیتالی را انتخاب میکنند که قیمت آنها متغیر باشد. برای مثال قیمت تتر امروز با فردا تفاوت زیادی ندارد و همیشه در حدود ۱ دلار است. اما بیت کوین یا اتریوم فرصتهای مناسبی برای سرمایه گذاری در بازار آتی را فراهم میکنند.
در ظاهر تنها تفاوت این معامله با معامله اسپات، عدم دریافت دارایی دیجیتال در لحظه عقد قرارداد است. اما در واقع حضور در بازار آتی و futures فرصتهای بسیار بیشتری برای تریدر ها دارد.
مزایایی معاملات بازار آتی نسبت به بازار معاملات اسپات
ابزارهای متعدد مانند اهرم و مارجین به همراه انواع بسیار پیشرفته و متفاوتی از معاملات در بازار آتی و futuers انجام میگیرد که در بازار اسپات امکان پذیر نیست. برای مثال شما میتوانید با پیش بینی قیمت ارزدیجیتال بیت کوین در آیندهT تنها بخشی از قیمت آن را امروز بپردازید و تا دهها برابر از معامله خود سود کنید(اهرم). همچنین امکان خرید و فروش پیش از سر رسید، تعیین حداقل میزان سود یا حداکثر میزان زیان نیز از مزیتهای معاملات آتی و Futures به حساب می آیند (Stop-Limite).
بازار فیوچرز بایننس، بزرگترین بازار آتی و futures رمزارز
بایننس در حال حاضر بزرگترین و مهمترین صرافی ارز دیجیتال بین المللی است. این صرافی بزرگ، بزرگترین بازار آتی و futures ارزهای دیجیتال نیز به حساب میآید. بازار فیوچرز بایننس این فرصت را برای تریدر ها فراهم میکند تا با سفارش لانگ (سفارش خرید) یا سفارش شورت (سفارش فروش) سود زیادی کسب کنند.
در بازار فیوچرز بایننس، در واقع تریدر ها در حال پیش بینی قیمت آینده بیت کوین هستند. در بایننس شما میتوانید از سه طریق خرید و فروش بیت کوین با تتر، خرید و فروش بیت کوین با دلار و خرید و فروش انواع توکن ها یا آلت کوینها با دلار کسب درآمد کنید.
روش اول و دوم تنها در ارز مبادله شده (دلار یا تتر) تفاوت دارند. اهرم تا ۱۲۵ برابر یکی از ویژگیهای منحصر به فرد بازار آتی Binance است. البته ورود به این بازار نیاز به آموزش و تجربه زیادی در تریدینگ دارد. زیرا احتمال لیکوئید شدن و از دست دادن سرمایه نیز در آن وجود دارد.
در روش سوم شما میتوانید سفارش لانگ یا شورت انواع کوینها مانند خرید ریپل با اهرم (leverage) قابل افزایش و بدون ریسک لیکوئید شدن سرمایه را تجربه کنید.
مزایای بازار آتی و futures برای رمزارز؛ گسترش بازار و افزایش ارزش داراییهای دیجیتال
به طور کلی بازار آتی و معاملات آتی یکی از مهمترین بازارهای جانبی در بازارهای مالی هستند. اینگونه بازارها با جذب سرمایه بیشتر، پیشنهادهای ویژه و سودآوری بالا باعث رشد بازارهای مالی خصوصاً بازار ارزهای دیجیتال میشوند. در ادامه به مهمترین مزایای بازار آتی و futures میپردازیم.
- قانونی بودن قراردادهای آتی: در آمریکا هنوز قانونی برای ارزهای دیجیتال و معامله آنها وجود ندارد اما قراردادهای آتی کاملاً قانونی هستند و حتی مؤسسات مالی نیز میتوانند وارد آن شوند. این موضوع میتواند پیش زمینهای برای قانونی شدن ارزهای دیجیتال در آینده باشد.
- عدم نیاز به نگه داری ارز دیجیتال: به طور کلی یکی از مزایای قراردادهای آتی و بازار فیوچرز این است که نیازی به نگهداری داراییهای خود ندارید. بنابراین نگرانی از این بابت برای تریدرها وجود ندارد.
- افزایش نقد شوندگی: هرچه سرمایه بیشتری وارد بازار ارز دیجیتال شود، نقدشوندگی ارزهای دیجیتال نیز بیشتر خواهد شد.
- جذابیت برای انواع سرمایه گذاران: بسیاری از سرمایه گذاران به معاملات اسپات و تریدهای معمولی علاقهای ندارند. تریدرهای حرفهای و سرمایه گذاران باتجربه بازار فیوچرز را ترجیح میدهند.
- کاهش نوسانات: بزرگ شدن بازار و استفاده از قراردادهای آتی که سررسید مشخصی دارند میتواند باعث کنترل نوسانات قیمتی شود. به این ترتیب امنیت سرمایه گذاری نیز بیشتر خواهد شد.
چگونه وارد بازار آتی و futures شویم؟
در حال حاضر صرافیهای بین المللی زیادی مانند BitMEX و Bakkt در این حوزه فعالیت میکنند. با این حال بدون شک Binance بهترین گزینه برای شروع به بازار آتی و فیوچرز است. برای وارد شدن به بازار فیوچرز بایننس و فیوچرز است. برای وارد شدن به بازار فیوچرز باینت قیمتی شود. به این ترتیب امنیت سرمایه گذاری نیز بیشتر خواهد شد.
بازار فیوچرابتدا باید یک اکانت عادی در این صرافی بین المللی داشته باشید. بعد از انجام ثبت نام عادی، با انتخاب گزینه Derivatives (بازار مشتقات) از منو صرافی میتوانید وارد یکی از سه بازار فیوچرز مبادله بیتکوین-دلار، بیتکوین-تتر و مبادله انواع رمز ارزها با دلار شوید.
برای ایرانیها گزینه بیتکوین-تتر بهترین انتخاب به نظر میرسد. شما میتوانید با خرید تتر از یک صرافی آنلاین معتبر مانند نوبیتکس وارد بازار فیوچرز Binance شوید و از راه ثبت معاملات آتی سود بالایی کسب کنید.
بازار آتی و futures؛ بازار جذابی برای گسترش ارزهای دیجیتال
در این مقاله با بازار آتی و futures و مزایای آن برای تریدرهای ارزهای دیجیتال آشنا شدیم. این بازارها به گسترش ارزهای دیجیتال و ارزشمند شدن این داراییها کمک زیادی میکنند. علاوه براین قراردادهای آتی و معاملات لانگ و شورت میتوانند گزینه مناسبی برای تریدرهای حرفهای و کسب سود مناسب باشند. شما میتوانید با مراجعه به صفحه اصلی سایت نوبیتکس و تهیه تتر یا بیت کوین وارد بازارهای آتی بین المللی شوید و یک مسیر جدید درترید را تجربه کنید.
بازار آتی چیست؟ چه ویژگیها و مزایایی دارد؟
بازار آتی در همه جهان از زمان شکل گیری به دلیل ویژگی های ممتاز خود موفق به جذب سرمایه گذاران متعددی شده است. خوشبختانه در ایران بازار آتی سکه به همت بورس کالا از آذر ماه سال ۱۳۸۷ راه اندازی شد و اکنون با تجربهای نزدیک به یک دهه به بلوغ خود رسیده است. بدیهی است استفاده از مزیتهای استثنایی این بازار نیازمند کسب دانش کافی است. با توجه به ماهیت رقابتی این بازار، آگاهی از قوانین و دستورالعمل ها، شناخت روش ها و ابزارهای تحلیلی، توانایی تدوین استراتژی صحیح معاملاتی و مطلع بودن از خطرات و ریسک های بالقوه موجود، امری ضروری است. در این مقاله و مقالات بعدی که توسط تیم تولید محتوای آموزشی کالج تی بورس تهیه می گردد، به بررسی قراردادهای بازار آتی و نحوه معامله شدن آن می پردازیم.
قرارداد آتی (Future market) چیست؟
قرارداد آتی قراردادی است که فروشنده براساس آن متعهد می شود در سررسید معین، مقدار معینی از کالای مشخص(سکه طلا، زعفران) را به قیمتی که الان تعیین میکنند بفروشد و در مقابل طرف دیگر قرارداد متعهد میشود آن کالا را با آن مشخصات خریداری کند.
مزیت های مهم بازار آتی
- وجود اهرم در معاملات (یعنی میتوانیم با چندین برابر پول خود معامله کنیم)
- دو طرفه بودن بازار (هم از بالا رفتن قیمت میتوان سود کرد و هم از افت قیمتها).
اهرم مالی بازار آتی چیست؟
چنانچه میدانید از اهرم در مواقعی استفاده میشود که میخواهیم با وارد کردن نیرویی کوچک، نتیجهای بسیار بزرگ تر بدست آوریم. افراد با هوش مالی بالا همواره به دنبال یافتن فرصتهای سرمایه گذاری با قابلیت اهرمی هستند، اهرم میتواند با تغییر در زمان، نتیجه نهایی، مواد اولیه و یا سرمایه اولیه، به سرمایه گذاران فرصت ثروتمند شدن دهد. همچنین استفاده اشتباه از وضعیت های اهرمی میتواند منجر به شکست های سنگین مالی شود، لذا افرادی با درجه ریسک پذیری بالاتر و هوش و ذکاوت بالا همواره به دنبال سرمایه گذاری های با اهرم بالاتر هستند. بازار آتی این اهرم را از طریق سرمایه اولیه برای معامله گران ایجاد کرده است. یعنی با در اختیار داشتن مبلغ یک دهم قرارداد میتوانند بر روی کل قرارداد سرمایه گذاری کنند و سود ۱۰ برابری و یا زیان ۱۰ برابری به حساب آنها منظور گردد. در معاملات آتی مشتری با واریز مبلغی به عنوان ضمانت نزد بورس کالا اقدام به خرید و یا فروش می نماید، در صورت پیش بینی درست قیمت ، سود مشتری به حسابش واریز و در صورت زیان از مبلغ ضمانت مشتری برداشت و به حساب طرف مقابل واریز می گردد.
دو طرفه بودن بازار آتی به چه معناست؟
در بازار فیزیکی (نقدی) افراد وقتی محصولی را خریداری می کنند این انتظار را دارند که قیمت افزایش یابد تا آنها با فروش در قیمت بالاتر سود کسب کنند. یعنی معامله گران فقط زمانی میتوانند از بازار سود کسب کنند که قیمت ها رشد کند. ولی زمانی که قیمت در حال کاهش است عملا نمیتوانند انتظار سود داشته باشند. برخلاف بازار نقدی در معاملات آتی ، افراد می توانند هم در جهت افزایش قیمت و هم در جهت کاهش قیمت سود کسب کنند. یعنی وقتی قیمت افزایش می یابد افراد در قیمت پایین خرید خود را انجام داده و در قیمت بالاتر آن را به فروش می رسانند. از طرفی وقتی سرمایه گذاران پیش بینی میکنند که قیمت ها کاهش خواهد یافت، در قیمت بالاتر اقدام به پیش فروش سکه کرده و پس از کاهش قیمت ها اقدام به خرید همان تعداد سکه می کنند و از اختلاف بین فروش و خرید منفعت کسب می کنند. این سبب می شود که بدون توجه به شرایط اقتصادی شما بتوانید با تشخیص درست جهت بازار از حرکت قیمت ها در هر طرف کسب سود کنید.
وجه تضمین قرارداد آتی چیست؟
در قرارداد آتی به منظور اطمینان از انجام تعهدات، هر یک از طرفین معامله درصدی از ارزش قرارداد را به عنوان “وجه تضمین اولیه” نزد کارگزار سپردهگذاری میکنند که متناسب با تغییر ارزش قراردادهای آتی، حساب هر یک از طرفین تعدیل میشود. بر همین اساس مبلغ وجه تضمین اولیه متغیری است که بر اساس فرمول تسویه روزانه قراردادهای آتی در بورس کالا تعیین و اعلام می شود، بنابراین با کاهش قیمت ها، این مبلغ از حساب سپرده خریدار کسر و به حساب سپرده فروشنده افزوده میشود و بالعکس.
اساس تعیین قیمت معاملات بازار آتی چگونه است؟
قیمت قرارداد آتی یک کالا در بورس از طریق تعامل نیروهای عرضه و تقاضا در بازار طی یک جلسه معاملاتی بطور معاملات بازار آتی به طور فیزیکی شفاف و آزاد تعیین میگردد. لازم به ذکر است که انتظارات مشتریان نسبت به شرایط کسب و کار در بازار، تغییرات قیمتی ،تعدیلات فصلی و … نیز علاوه بر عوامل عرضه و تقاضای بازار نقش مهمی را در تعیین قیمت ایفا میکنند. همچنین عوامل دیگری مثل شرایط تولید، عرضه محصولات جانبی، وجود محصول نهایی در بازار، در دسترس بودن نیروی کار، میزان موارد مصرف کالای موردنظر، حمل و نقل، نرخ بهره و هزینه فرصت و سرمایه مشتریان بازار نیز نقش مهمی را در تعیین قیمت های آتی ایفاء میکنند.
ویژگی کالاهای پذیرفته شده در بورس چیست؟
در بورس کالا اقلام مختلف کالایی نظیر فلزات، کالاهای کشاورزی، محصولات صنعتی و معدنی قابل معامله و پذیرش هستند به شرط اینکه استانداردها و شرایط مورد نظر بورس را کسب نمایند. لذا ویژگی اصلی کالاهای بورسی احراز شرایط استاندارد بورس جهت معامله میباشد که این شرایط شامل کیفیت کالا، نحوه تحویل، اندازه قراردادها ، کارمزدها، جریمهها و … است.
آیا معاملات بازار آتی خطرناک است؟
معاملات آتی خطر ندارد. معامله گرانی خطرناکاند که معامله آتی را نمیشناسند ولی وارد معامله آتی میشوند. روش تسویه را نمیدانند و با چگونگی پوشش ریسک آشنایی ندارند. از این رو لازم است معامله گران قبل از هر چیز با معاملات آتی آشنا شوند.
معاملات بازار آتی، چه منافعی برای معامله گران دارد؟
۱٫ مدیریت نمودن ریسک معامله از طریق پوشش دادن آن (Hedging)
در معاملات بازار آتی سرمایه گذاران میتوانند از قرار گرفتن دارائی هایشان در معرض نوسانات قیمت بازار جلوگیری نمایند و با خرید و فروش به موقع قراردادهای آتی، زیان خود را کاهش داده یا از آن جلوگیری نمایند.
۲٫ استفاده از منافع اهرم مالی (Leverage)
معامله قراردادهای آتی در برگیرندهی مقدار زیادی ریسک است و به معامله گران فرصت بدست آوردن سود زیادی را نیز میدهد. معامله گر با یک سپرده اولیه اندک، میتواند معادل ارزش دارایی را کنترل کند.
۳٫ کمک به کشف قیمت
تقابل عرضه و تقاضا در بازار منجر به کشف قیمت میگردد از این رو به دلیل حجم بالای اینگونه معاملات، قیمت های عادلانه و شفاف از این بازار استخراج میگردد و نهایتا این شرایط به نفع تولیدکننده و مصرف کننده خواهد بود.
۴٫ امکان نقد شوندگی زیاد قرارداد آتی در دست معامله گر
در قراردادهای آتی برای اینکه سرمایه گذار قادر به فروش قرارداد آتی باشد نیاز به مالک بودن آن کالا یا دارایی معین ندارد، بلکه با عمل پیش فروش میتواند یک قرارداد آتی را در بازار بفروشد و در صورت نیاز به تحویل، آنرا از بازار فیزیکی تهیه نماید.
۵٫ تضمین معاملات توسط اتاق پایاپای بورس
اتاق پایاپای بورس هر نقش مهمی را جهت تضمین عملکرد مالی قراردادهای آتی معامله شده در بورس ایفاء میکند و به عنوان پشتوانه قابل اطمینان برای طرفین معامله خریدار و فروشنده در اجرای سالم معاملات آتی در بورس است. بدین صورت که ریسک طرف مقابل را حذف میکند و در حقیقت اتاق پایاپای هر بورس در مقابل خریدار نقش فروشنده و در مقابل فروشنده نقش خریدار را ایفاء میکنداز این جهت کلیه قراردادهای آتی معامله شده در بورس را تضمین نموده و سرمایه گذاران از این جهت اطمینان خاطر حاصل مینمایند.
۶٫ سرعت نقد شوندگی
با ورود معاملات بازار آتی به بورس سرعت نقدشوندگی در بازار و نیز نقدینگی در بازار افزایش مییابد و سرمایه ها بصورت جهت دار به بورس بازمیگردد.
۷٫ استاندارد شدن قرار داد ها
کلیه قراردادهایی که در بورس معامله میشوند، باید استانداردهای لازم را دارا باشند و در کلیه بورس ها واحد پذیرش و استاندارد کالا فعالیت دارند که محصولات را از نظر کمیت و کیفیت با استاندارد تعریف شده توسط بورس تطبیق می دهند. بنابراین محصولاتی که وارد بورس می شوند به قراردادی استاندارد تبدیل میشوند.
۸٫ هزینه اندک معاملات
مطالعات نشان داده است که معاملات آتی هزینه های معادل یک دهم هزینه معاملات سهام را دارد.
نتیجه گیری:
در این مطلب به زبان ساده با تعریف قرارداد آتی و مزایای آن آشنا شدیم. دانستیم که وجود اهرم در معاملات و دو طرفه بودن بازار به ما کمک میکند تا سود قابل توجهی از سرمایه گذاری خود به دست آوریم. همچنین بازار آتی هم برای کسانی مورد استفاده است که قصد دارند ریسک خود را کاهش دهند و هم برای نوسان گیران که قصد دارند از تغییرات قیمت سود کسب نمایند. به طور کلی با توجه به این مزایا ،این بازار می تواند جزء گزینههای مناسب برای سرمایه گذاری باشد. در مقالات بعدی با مفاهیم اصلی و کاربردی بازار آتی آشنا خواهیم شد. لطفا نظرات و پیشنهادات خود را با ما در میان بگذارید. تیم پشتیبانی کالج تی بورس و کارشناسان ما آماده پاسخگویی به سؤالات شما عزیزان هستند
دیدگاه شما