نحوه محاسبه سودآوری در سهام گذاری

مشاهده می کنید که خالص درآمد تجمعی تنزیل شده در سال هفتم برابر 4391.33 و در سال هشتم برابر 5039.69 است. بنابراین مدت بازگشت سرمایه اولیه یعنی 5000 بین سال هفتم و هشتم جبران می شود. برای محاسبه دقیق این زمان می توان از درون یابی خطی کمک گرفت.

رابطه بین نسبتهای سودآوری و بازده سهام در بازار بورس تهران

بازار سرمایه در ایران یک بازار ناشناخته است. در این بازار روزانه هزاران سرمایه گذار پول خود را به امید دستیابی به ثروت بیشتر سرمایه گذاری می نمایند. در این میان برخی به هدف خود دست می یابند و برخی دیگر سرمایه خود را از دست می دهند. شناخت بازار بورس اوراق بهادار تهران از جنبه ها و زوایای مختلف می تواند ضمن پیش بینی بهتر آینده این بازار و تغییرات آن ریسک سرمایه گذاری ها را کاهش و یا بازده بیشتری را بدست آورد. بازده سهام یکی از فاکتورهای مهم در انتخاب بهترین سرمایه گذاری است. یکی از ابعاد شناخت این بازار. شناخت نوع فعالیت واحدهای اقتصادی است. شرکت هایی که در بورس تهران مشغول فعالیت می باشند. با دو نوع بازار در ارتباط هستند. این بازارها عبارتند از: بازار کالا و بازار مالی. هر چند بازار کالا به دو بازار محصول و بازار عوامل تولید و بازار مالی نیز به دو بازار سرمایه و بازار پولی تقسیم می گردد. ارزیابی عملکرد مدیر رابطه مستقیمی با عملکرد شرکت در بازار محصول دارد. در بازار محصول. سودآوری شرکت تابعی از چرخه عمر محصول. چرخه عمر صنعت. نوع فعالیت و غیره دارد. هر گروه از استفاده کنندگان صورت های مالی از دیدگاه خودشان موفقیت یک فعالیت را در بورس بررسی می کنند. یکی از معیارهای ارزیابی موفقیت یک صنعت و یا فعالیت نسبت های مالی می باشد. در بازار بورس اوراق بهادار تهران در پایان سال 81 بیش از 320 شرکت وجود داشته که در 70 نوع فعالیت مختلف طبقه بندی گردیده اند. این تحقیق به بررسی رابطه بین بازده سهام و نسبت های سودآوری در فعالیت های مختلف می پردازد. تحقیق در یک دوره زمانی دو ساله 1379 و 1380 و با استفاده از روش رگرسیون و تکنیک OLS انجام شده است. میانگین متغیرهای مستقل و تابع شامل نسبت های سودآوری و بازده سهام در دوره مزبور محاسبه و رابطه بین آنان مورد بررسی قرار گرفت. نتایج تحقیق نشان میدهد که برخی نسبت ها نظیر بازده دارایی ها و بازده حقوق صاحبان سهام ارتباط معنی داری با بازده سهام دارند. در نقطه مقابل معیارهایی نظر رشد سود. رشد فروش معیار مناسبی برای پیش بینی بازده سهام نمی باشند. همچنین تغییرات برخی از متغیرها نظیر بازده حقوق صاحبان سهام و بازده دارایی ها به تنهایی تغییرات بازده سهام را به خوبی پیش بینی می نمایند.

برخی از خدمات از جمله دانلود متن مقالات تنها به مشترکان مگیران ارایه می‌گردد. شما می‌توانید به یکی از روش‌های زیر مشترک شوید:

به کتابخانه دانشگاه یا محل کار خود پیشنهاد کنید تا اشتراک سازمانی این پایگاه را برای دسترسی نامحدود همه کاربران به متن مطالب تهیه نمایند!

بازده حقوق سهامدارا چیست؟

نسبت درآمد خالصی که یک شرکت برای سهامدارانش ایجاد می‌کند، به کل حقوق صاحبان سهام، بازده حقوق صاحبان سهام یا ROE گفته می‌شود. بـازده حـقوق صـاحبان سـهام میزان سودآوری شرکت را با آشکار کردن نحوه تولید سود آن شرکت با استفاده از سرمایه سهامداران، اندازه‌گیری می‌کند.
به عبارتی ROE، بازده ارزش خالص را محاسبه می کند، چرا که ارزش خالص برابر است با دارایی ها منهای بدهی ها، که همان حـقـوق صــاحبـان سـهام در ترازنامه ی شرکت می شود.
فرمول محاسبه ROE
بازده حقوق صاحبان سهام به شکل درصدی بیان می شود (مثلا 25%) و طبق فرمول زیر محاسبه می‌گردد:

در آمد خالص شرکت تقسیم بر مجموع حقوق صاحب سهام = بازده حقوق صاحب سهام

در فرمول بالا درآمد خالص (Net income) برای یک سال کامل مالی است و قبل از پرداخت سود سهام به سهامداران عادی و بعد از پرداخت سود سهام به سهامداران ممتاز محاسبه می‌شود. در مجموع حقوق صاحبان سهام، سهام ممتاز منظور نمی‌شود.
کاربرد بازده حقوق مالکانه (Return on Equity)
بازده حقوق صاحبان سهام یک معیار ساده برای ارزیابی بـازده سرمایه گذاری ارائه می دهد. با مقایسه ROE شرکت با میانگین صنعت، ممکن است بتوان مزیت رقابتی شرکت را ارزیابی کرد. بررسی و ارزیابی ROE، همچنین می تواند در مورد نحوه مدیریت بودجه حاصل از حـقـوق صـاحبان سهـام، در ایجاد رشد و گسترش شرکت اطلاعاتی در اختیار ما قرار دهد.
زمانی که ROE در طول زمان پایدار و در حال افزایش باشد، معمولا به این معنی است که آن شرکت در تولید ارزش و سود برای سهام داران تبحر دارد. زیرا می داند چگونه درآمد خود را سرمایه گذاری کند، تا بهره وری و سود خود را افزایش دهد. در مقابل، کاهش ROE می تواند بدین معنا باشد که مدیریت تصمیمات ضعیفی در مورد سرمایه گذاری مجدد سرمایه در دارایی های غیرمولد می گیرد.

توضیحاتی در مورد بازده حقوق صاحبان سهام

بازده حقوق صاحبان سهـام برای مقایسه سودآوری یک شرکت با سایر شرکت ها، در یک صنعت خاص، کاربرد دارد.
چند نوع دیگر از این فرمول نیز وجود دارد که سرمایه گذاران می‌توانند از آن استفاده نمایند:

(سود سهام داران ممتاز - در آمد خالص شرکت ) تقسیم بر مجموع حقوق صاحبان سهام عادی = بازده حقوق صاحبان سهام عادی

یک: سرمایه گذارانی که مایل هستند تا بازده حاصل از سهام عادی را ببینند می‌توانند فرمول بالا را با کسر سود سهام ممتاز از درآمد خالص و همین‌طور کسر حقوق سهامداران ممتاز از مجموع حقوق صاحبان سهام به شکلی که در ادامه می‌آید، تغییر دهند:

دو: ROE ممکن است با تقسیم درآمد خالص بر میانگین حقوق صاحبان سهام به دست آید. به این منظور میانگین حقوق صاحبان سهام در ابتدا و انتهای دوره محاسبه می‌شود و با تقسیم درآمد خالص بر میانگین حـقوق صاحبان سهام، بـازده سهامداران عادی محاسبه می‌شود.

سه: همچنین این امکان وجود دارد که سرمایه گذاران تغییرات این بازده را برای یک دوره محاسبه کنند. به این صورت که در ابتدا و انتهای دوره بازده حقوق سهامداران به طور مجزا محاسبه شده و با کسر این دو عدد، تغییرات بازده محاسبه شود. این کار تغییرات سودآوری شرکت را در طول یک دوره مشخص می‌کند.

چیزهایی که باید به خاطر سپرد:
اگر طی دوره سهام جدید منتشر و عرضه شود، از میانگین موزون تعداد سهام در طول سال استفاده کنید.
برای شرکت های با رشد بالا، شما باید انتظار ROE بالاتری را داشته باشید.
میانگین بازده حقوق صاحبان سهام در طول ۵ تا ۱۰ سال می‌تواند بینش نحوه محاسبه سودآوری در سهام گذاری بهتری از تاریخچه رشد شرکت، در اختیارتان قرار دهد

صورت سود و زیان

صورت سود و زیان یکی از اصلی‌ترین صورت‌های مالی کسب‌وکارها است که سود و زیان آنها را در طی یک دوره زمانی نشان می‌دهد. سود یا زیان با محاسبه کلیه درآمدها و کسر کلیه هزینه‌‌ها از فعالیت‌های عملیاتی و غیر عملیاتی تعیین می‌شود.

صورت سود و زیان، ترازنامه و صورت جریان وجوه نقد (یا صورت جریان‌های نقدی) از صورت های مالی اساسی در حسابداری هستند.

ضرورت تهیه صورت سود و زیان

هدف از صورت سود و زیان نشان دادن عملکرد مالی شرکت در یک دوره است. این صورت تصویری از عملکرد مالی یک کسب‌وکار ارائه می‌دهد. از طریق صورت سود و زیان و سایر اسناد مالی مانند صورت جریان وجه نقد، ترازنامه و گزارش سالانه، می‌توانید سودآوری کسب‌وکارتان را تعیین کنید.

مشاغل کوچک معمولاً زمانی شروع به تهیه صورت سود و زیان می‌کنند که یک بانک یا سرمایه‌گذار بخواهد ببیند تجارتشان چقدر سودآور است.

حسابداران، سرمایه‌گذاران و صاحبان کسب‌وکارها به طور مرتب صورت‌های درآمد را بررسی می‌کنند تا بدانند تجارتشان چقدر در عملکرد مورد انتظار خود خوب عمل می‌کند و از این مورد برای تنظیم اقدامات بعدی خود استفاده می‌کنند. مالک کسب‌وکاری که شرکتش به اهداف مالی خود دست نیافته است، استراتژی محوری خود را برای بهبود در سه ماهه بعدی تعیین می‌کند. به همین ترتیب، یک سرمایه‌گذار ممکن است تصمیم به سرمایه‌گذاری بگیرد یا سرمایه‌اش را بیرون بکشد.

اگر کسب‌وکاری به سود مدنظرش دست نیابد، بانکدار یا وام‌دهنده نسبت به دادن اعتبار اضافی دچار شک و تردید می‌شود. از طرفی شرکتی که سودآوری داشته باشد، با تهیه صورت سود و زیان توانایی خود در سرمایه‌گذاری به روشی موفق را نشان می‌دهد. توانایی یک شرکت برای فعالیت سودآور برای وام‌دهندگان و سرمایه‌گذاران فعلی، وام‌دهندگان و سرمایه‌گذاران بالقوه، مدیریت شرکت، رقبا، سازمان‌های دولتی، اتحادیه‌های کارگری و دیگران مهم است.

انواع صورت سود و زیان

صورت سود و زیان جامع

درآمد جامع برای یک کسب‌وکار ترکیبی از مقادیر زیر است که در یک دوره زمانی خاص مانند یک ساله، سه ماهه و غیره رخ می‌دهد:

سود خالص یا ضرر خالص (جزئیات آن در صورت سود و زیان کسب‌وکار گزارش می‌شود)، به علاوه سایر درآمد جامع (در صورت وجود داشتن)

برای به دست آوردن سود و زیان دقیق شرکت، باید در صورت سود و زیان عادی تغییراتی ایجاد شود و این نحوه محاسبه سودآوری در سهام گذاری تغییرات در قالب صورت سود و زیان جامع نمایش داده می‌شوند؛ بنابراین صورت سود و زیان جامع تغییرات حقوق صاحبان سرمایه را نشان می‌دهد. البته این تغییرات ممکن است افزایشی یا کاهشی باشند. چه هزینه‌های مالی شرکت تحقق یافته باشد یا خیر. در هر صورت تمام هزینه‌‌ها و درآمد‌های مالی بر حقوق صاحبان سرمایه اثر می‌گذارند.

در صورت سود و زیان جامع، سود و زیان خالص مطابق عددی است که در صورت سود و زیان عادی به دست آمده است و در ردیف اول گزارش درج می‌شود. پس از آن سایر هزینه‌‌ها و درآمد‌های شناسایی شده (مانند سرمایه‌گذاری‌های بلندمدت، سود و زیان تحقق نیافته و…) از مبلغ سود و زیان کسر شده و یا به آن افزوده می‌شوند.

اطلاعاتی که در صورت سود و زیان جامع درج می‌شوند، عبارت‌اند از:

• سود یا زیان خالص دوره مطابق صورت سود و زیان
• تعدیلات سنواتی
• سایر درآمدها و هزینه‌های شناسایی شده به تفکیک

با توجه به این که صورت سود و زیان شامل تمام درآمد‌‌ها و هزینه‌های شناسایی شده (تحقق یافته یا تحقق نیافته) می‌شود، سود و زیان خالص دوره مالی نخستین موردی است که در صورت سود و زیان جامع قرار می‌گیرد. بنابراین سود و زیان دوره در صورت سود و زیان جامع به تفصیل نشان داده می‌شود.

سایر درآمدها و هزینه‌های شناسایی شده نیز به صورت جداگانه در صورت سود و زیان جامع نشان داده می‌شوند. این درآمد‌‌ها و هزینه‌ها شامل دو دسته می‌شوند. دسته اول هزینه و درآمد‌‌‌هایی هستند که به دلیل بروز تغییرات در ارزش دارایی‌‌ها و بدهی‌‌ها تحقق نیافته‌اند. دسته دوم درآمد‌‌ها و هزینه‌‌‌هایی که مطابق استاندارد‌های حسابداری، مستقیم در حقوق صاحبان سرمایه لحاظ می‌شوند.

صورت سود و زیان تلفیقی

صورت سود و زیان تلفیقی با ترکیب درآمد‌‌ها و هزینه‌های شرکت اصلی و تابعه، به دست می‌آید.

در صورت‌های سود و زیان تلفیقی درآمدها و هزینه‌‌‌هایی که از طریق معاملات بین شرکت‌های گروه کسب شده‌اند، کسر خواهد شد. سود و زیان تلفیقی بیانگر این است که هزینه‌‌ها و درآمد‌های ناشی از معاملات بین شرکتی گروه به معنای انتقال دارایی از یک شرکت به شرکت دیگر است و بر روی دارایی‌های گروه تاثیر نمی‌گذارد.

هزینه‌های اجاره، درآمد‌های اجاره، درآمد‌های کسب شده بابت بهره وام اعطا شده به شرکت‌های گروه، هزینه‌های دریافت شده بابت بهره وام دریافت شده از شرکت‌های گروه، فروش و بهای دریافت شده بابت کالا‌های به فروش رفته در گروه، سایر هزینه‌های پرداخت شده و سایر هزینه‌های دریافتی از جمله مواردی هستند که به هنگام تهیه صورت سود و زیان تلفیقی حذف می‌شوند.

سود و زیان انباشته

حساب سود و زیان انباشته یا سود و زیان سنواتی حساب دائمی است که مانده‌ی آن به سال بعد منتقل می‌شود و در تمامی شرکت‌‌ها از جمله سهامی و غیره سهامی با این حساب به یک شیوه برخورد می‌شود؛ اما شایان ذکر است از آنجایی نحوه محاسبه سودآوری در سهام گذاری که حساب سود و زیان انباشته حسابی است که ماهیت خنثی دارد، می‌تواند هم در طول دوره و یا در پایان دوره بدهکار و یا بستانکار شود و این موضوع به اتفاقات روی داده در طول سالی مالی بستگی دارد. (ماهیت خنثی یکی از انواع ماهیت حساب ها در حسابداری می باشد.) مثال: اگر شرکتی مالیات سال‌های قبل خود را امسال پرداخت کند این پرداخت باید در حساب سود و زیان انباشته بدهکار شود.

فرمول نحوه محاسبه سود و زیان انباشته

سود انباشته = سود انباشته‌ی ابتدایی دوره + خالص سود و زیان – سود سهام نقدی – سود سهمی

تفاوت سود و سودآوری و نقش آنها در عملکرد مالی شرکت

هر چند این دو اصطلاح به جای یکدیگراستفاده می ‌شوند؛ اما مفهوم سود و سودآوری یکسان نیستند. هر دو مفهوم، از معیارهای حسابداری در تحلیل موفقیت مالی یک شرکت هستند. اما تفاوت‌های مشخصی بین این دو وجود دارد. سرمایه گذاران برای تعیین مناسب این که آیا یک شرکت از نظر مالی آماده رشد است یا خیر، باید ابتدا درک کنند که چه چیزی سود شرکت را از سودآوری آن متمایز می‌ کند.

تعریف سود

سود یک عدد قطعی است که با میزان درآمد یا بازده مالی افزون برهزینه های جاری شرکت، تعیین می شود. نحوه محاسبه آن به این صورت است: کل میزان درآمد منهای کل هزینه های محاسبه شده شرکت و درصورتحساب سود و زیان شرکت ذکر می شود. صرف نظر از حجم و حوزه تجارت یا صنعتی که درآن فعالیت می کند، هدف یک شرکت همیشه سود بردن است.

تعریف سودآوری

سودآوری ارتباط نزدیکی با سود دارد؛ اما با یک تفاوت کلیدی. در حالی که نحوه محاسبه سودآوری در سهام گذاری سود یک مقدار مطلق است، سودآوری نسبی است. ازاین معیار برای تعیین دامنه ی سود شرکت با در نظر گرفتن اندازه ی کسب و کار، استفاده می شود. سودآوری یک معیار اندازه گیری بهره وری و در نهایت بیانگر موفقیت و شکست یک کسب و کاراست. تعریف دقیق تر سودآوری، توانایی یک کسب و کار در ایجاد بازده مالی مبتنی بر منابع خود در مقایسه با یک سرمایه گذاری جایگزین است. با وجودی که یک شرکت می تواند سود ببرد اما این به معنی سودآوری شرکت نیست.

کاربردهای سودآوری در دنیای واقعی

سرمایه گذاران برای تعیین ارزش سرمایه گذاری در یک شرکت، تنها به محاسبه ی سود اکتفا نمی کنند. در عوض تحلیل سودآوری شرکت برای درک اینکه آیا شرکت بطور موثر از منابع و سرمایه ها استفاده می کند، امری ضروری است. ممکن است یک شرکت در ظاهر سودآور باشد ولی سود ده نباشد. معیارهایی برای افزایش سودآوری و رشد کلی شرکت وجود دارد. پروژه های ناموفق می توانند به سرعت یک شرکت را به زمین زده و آن را در انبوه هزینه ها غرق کند. شرکت ها می توانند با استفاده از شاخص های سودآوری بفهمند آیا یک نحوه محاسبه سودآوری در سهام گذاری پروژه ارزش پیگیری دارد یا خیر و درصد شکست را پایین بیاورند. این معیار، نگرش مدیریت شرکت را به سمت مقایسه سود و هزینه های یک پروژه هدایت می کند و با تقسیم ارزش فعلی جریان‌های نقدی آتی به سرمایه‌گذاری اولیه پروژه، محاسبه می‌شود.

نظریه حاشیه سود

یک شرکت همچنین می تواند سودآوری را از طریق تئوری حاشیه سود، افزایش دهد. یکی از گام‌های نخستین برای افزایش سودآوری افزایش فروش است؛ که نیاز به افزایش تولید دارد. نظریه ی حاشیه سود بیان می کند که افزودن کارکنان تا یک حد مشخص می تواند استفاده از سرمایه را تا حد بسیاری افزایش دهد. فراتراز آن افزایش تعداد کارکنان به کاهش بازده و در نهایت سودآوری کمتر منجر می شود. برای سودآوری لازم است یک شرکت این نظریه را بر کسب‌ وکار و تولید خود اعمال کند؛ تا بتواند رشد را به شیوه‌ ای موثر و مقرون‌ به‌ صرفه تجربه کند.

سخن پایانی

اگرچه این دو عبارت مشابه به نظر می رسند؛ اما زمانی که پای مدیریت کسب و کار و سرمایه گذاری به میان می آید سودآوری و سود بطور مجزا و انحصاری در نظر گرفته می شوند. تنظیم مجدد خطوط تولید و افزایش قیمت، دو نظریه هستند که بیشترین تاثیر را بر اینکه آیا یک شرکت می تواند به سود برسد یا درآینده سودآوری را تجربه کند؛ دارند.

دوره بازگشت سرمایه و نحوه محاسبه آن

یکی از روش های تقریبی برای تصمیم گیری و ارزیابی پروژه های اقتصادی، دوره بازگشت سرمایه (PB) است.

دوره بازگشت سرمایه:

دوره بازگشت سرمایه (Pay Back Period) زمانی است که طی آن سرمایه گذاری اولیه طرح با خالص درآمدهای طرح جبران می شود. در تحلیل هر چه این زمان کوتاه تر باشد، بهتر است چرا که اطمینان ما به آینده دورتر، کمتر از آینده نزدیک تر است. بنابراین هر چه مدت بازگشت سرمایه کمتر باشد، ریسک سرمایه گذاری نیز کمتر خواهد بود.نحوه محاسبه سودآوری در سهام گذاری

همچنین بعضی از طرح ها دارای عمر مشخصی هستند مثلا در طرح های کشاورزی عمر طرح ها معمولا کمتر از پنج سال است و اگر مدت بازگشت سرمایه طرح کشاورزی بیش از پنج سال باشد، آن را اجرا نمی کنند. برای اقتصادی بودن پروژه در روش PB، زمان مدت بازگشت سرمایه باید کمتر از زمان مورد انتظار بازگشت سرمایه (MAPP) باشد.

مثلا اگر انتظار داریم که یک رایانه پنج سال عمر کند، زمان بازگشت سرمایه اولیه آن باید کمتر از پنج سال باشد. بدیهی است که در مقایشه پروژه ها، پروژه با کمترین مدت بازگشت سرمایه انتخاب می گردد.

محاسبه PB به دو روش تجمعی ساده و تجمعی تنزیلی انجام می شود:

روش اول، روش تجمعی ساده (ایستا):

در این روش خالص درآمد های پروژه را به صورت تجمعی با هم جمع کرده و سپس مشخص می کنیم که سرمایه اولیه در چه سالی با خالص درآمدهای تجمعی برابر شده است. روش تجمعی روشی قابل اعتماد برای تصمیم گیری و مقایسه پروژه ها نیست زیرا ارزش زمانی پول، ریسک، تورم، ارزش اسقاط و غیره در این روش نادیده گرفته می شوند و ملاک محاسبه مدت بازگشت سرمایه، تنها ارزش اسمی پول است و چه بسا تجزیه و تحلیل بر اساس آن نتایج اشتباهی را به ارزیابان بدهد. جهت یادگیری نحوه محاسبه مدت بازگشت سرمایه به روش تجمعی ساده، با حل مثال زیر همراه ما باشید.

دوره بازگشت سرمایه

فرض کنید هزینه اولیه یک سرمایه گذاری 5000 واحد پولی، درآمد سال اول تا سوم به ترتیب 200، 300، 1000 و از سال چهارم تا هشتم 1200 واحد پولی است. اگر عمر مفید طرح 8 سال و مدت مورد انتظار بازگشت سرمایه (MAPP) سرمایه گذار 7 سال باشد، آیا شما این سرمایه گذاری را به او توصیه می کنید؟ (نرخ تنزیل= %8).

برای حل این سوال با استفاده از جدول ابتدا مراحل زیر را انجام دهید.

1. یک جدول چهار ستونی رسم کنید.
2. در ستون اول زمان از سال صفر تا سال هشتم به ترتیب بنویسید.
3. در ستون دوم هزینه های هر سال را مقابل سال آن بنویسید.
4. در ستون سوم خالص درآمد های (هزینه- درآمد) هر سال را مقابل آن بنویسید.
5. در ستون چهارم خالص درآمد ها را به صورت تجمعی جمع کنید و بنویسید.
6. اکنون با توجه به ستون چهارم مشخص کنید که خالص درآمد های تجمعی در چه سالی با مقدار سرمایه گذاری اولیه طرح برابر می شود.

مشاهده می کنید که در ستون آخر، خالص درآمد های تجمعی در سال پنجم برابر 3900 و در سال ششم برابر 5100 است، بنابراین سرمایه اولیه یعنی 5000 در زمانی بین سال پنجم و ششم جبران می شود. زمان دقیق را می توان با کمک درون یابی خطی به صورت زیر محاسبه کرد:

چون که سال 12 ماه دارد، 0.916 را در 12 ضرب می کنیم: (ماه 11 = 916 . 0 × 12).

پس زمان بازگشت سرمایه در این روش 5 سال و 11 ماه، یعنی تقریبا 6 سال است و چون کمتر از زمان مورد انتظار سرمایه گذار است، این سرمایه گذاری توصیه می شود (MAPP > 6).

روش دوم، روش تجمعی تنزیلی (پویا):

برای محاسبه مدت بازگشت سرمایه بهتر است که از این روش استفاده کنید زیرا نقاط ضعف روش تجمعی ساده را بر نحوه محاسبه سودآوری در سهام گذاری طرف می کند. در این روش ارزش زمانی پول، نرخ تورم، ریسک و غیره و در یک کلام نرخ تنزیل در نظر گرفته می شود. برای محاسبه PB با استفاده از جدول مراحل زیر را انجام دهید: یک جدول پنج ستونی رسم کنید.

1. در ستون اول مربوط به زمان است و سال های عمر پروژه را به ترتیب بنویسید.
2. در ستون دوم سرمایه گذاری اولیه در سال صفر بنویسید.
3. در ستون سوم خالص درآمد های پروژه (هزینه – درآمد) را بنویسید.
4. در ستون چهارم با استفاده از نرخ تنزیل، خالص درآمد ها را تنزیل کنید.
5. در ستون پنجم خالص درآمد های تنزیل شده را به صورت تجمعی جمع بزنید.
6. در ستون پنجم دنبال دوره ای بگردید که در آن درآمد های تجمعی، سرمایه اولیه را جبران کرده باشند.

قبل از شروع محاسبه PB لازم است که با نحوه تنزیل کردن آشنایی داشته باشید. تنزیل کردن در نحوه محاسبه سودآوری در سهام گذاری واقع تبدیل ارزش جریان نقدی آینده با استفاده از نرخ تنزیل به ارزش زمان فعلی است. شما می توانید این کار را با استفاده از فاکتور های استاندارد (P/F , i , n) جهت تبدیل ارزش آینده (F) به ارزش زمان کنونی (P) انجام دهید.

مقدار این فاکتور ها به صورت آماده در جداولی وجود دارد و شما می توانید به راحتی مقدار مورد نظر خود را استخراج کنید. مثلا اگر بخواهیم 200 واحد پولی در انتهای سال اول با نرخ تنزیل 8 درصد به ارزش زمان کنونی تبدیل کنیم به صورت زیر عمل می کنیم:

یعنی ارزش 200 واحد پول در یک سال آینده، اکنون فقط معادل 185.18 واحد پول ارزش دارد. حال که با مفهوم تنزیل آشنا شدید، می توانیم مثال قبل را به روش تجمعی تنزیلی حل کنیم.

پیشگامان بی نهایت مطالعه مقاله نرخ بهره را به شما عزیزان پیشنهاد می کند.

مشاهده می کنید که خالص درآمد تجمعی تنزیل شده در سال هفتم برابر 4391.33 و در سال هشتم برابر 5039.69 است. بنابراین مدت بازگشت سرمایه اولیه یعنی 5000 بین سال هفتم و هشتم جبران می شود. برای محاسبه دقیق این زمان می توان از درون یابی خطی کمک گرفت.

با توجه به اینکه سال 12 ماه دارد، 0.94 را در 12 ضرب می کنیم تا ماه آن هم مشخص شود. (ماه 11.26 = 0.94 × 12).

یعنی مدت بازگشت سرمایه 7 سال و 11 ماه و به صورت تقریبی 8 سال است. از آنجا که این زمان بیشتر از زمان مورد انتظار سرمایه گذار (MAPP=7) است، این سرمایه گذاری توصیه نمی شود.

مشاهده کردید که سرمایه گذاری در این پروژه با روش تجمعی ساده توجیه می شد اما با روش تجمعی تنزیلی توجیه نمی شود.

البته همان طورکه قبلا گفتیم روش تجمعی ساده غیر قابل اعتماد و روش تجمعی تنزیلی قابل اعتماد است. اگر چه هر دوی این روش ها معایبی دارند:

1- تنها نقدینگی پروژه را نشان می دهند و هیچ اطلاعاتی از سودآوری پروژه ارائه نمی کنند.

2- ادامه فرآیند مالی بعد از مدت بازگشت سرمایه را نادیده می گیرند مثلا ممکن است مدت بازگشت سرمایه طرحی یک سال باشد که عالی به نظر می رسد و سرمایه شما بعد از یک سال جبران شود اما طرح بعد از آن هیچ درآمدی نداشته باشد و شما بعد از یک سال سرمایه گذاری، تنها اصل پول خود را بدون هیچ سودی دریافت کنید.

بدیهی است که هیچ کس حاضر به انجام چنین سرمایه گذاریی نیست. بنابراین برای ارزیابی پروژه ها لازم است که علاوه بر محاسبه مدت بازگشت سرمایه، روش های دیگری مانند خالص ارزش کنونی، نقطه سر به سر و غیره انجام شود.

نگارش: زینب نقی زاده

به منظور کسب اطلاعات بیشتر، مطالعه مقاله پنج نیروی رقابتی پورتر را به شما عزیزان پیشنهاد می نماییم.