صندوق سرمایه‌گذاری مشترک Mutual Fund (بخش اول)
صندوق سرمایه‌گذاری مشترک نوعی از صندوق سرمایه‌گذاری است که در سبدی متنوع از سهام، اوراق و یا سایر ابزارهای مالی سرمایه‌گذاری (معمولا شامل سهام یا اوراق است) میکند. این سرمایه‌گذاری‌ها بر اساس حجم و ارزش کاملا متنوع هستند و هیچ قانونی برای نگهداری از ترکیب دارایی‌های آنها وجود ندارد بلکه این تصمیم مدیران صندوق است که بر اساس میزان بازدهی بازار اقدام به تعیین حجم و ارزش یک دارایی در سبد خود میکنند. این دارایی‌ها که یا شامل سهام شرکت‌هاست و یا اوراق قرضه و سایر ابزارهای مالی هم میتوانند سهام شرکت‌هایی از بخش‌های مختلف صنعتی باشد و یا میتواند روی یک بخش صنعتی مشخص متمرکز باشد. بنابراین قانون مشخصی برای این صندوق‌ها به لحاظ ترکیب دارایی‌ها وجود ندارد و پرتفوی این صندوق‌ها بسته به تصمیم‌گیری مدیران حرفه‌ای صندوق است.
منابع مالی این صندوق‌ها از طریق خود سرمایه‌گذاران تامین میشود اما این مدیران صندوق هستند که برای سرمایه‌گذاری این منابع تصمیم‌گیری میکنند و بسته به بازدهی بازارها اقدام به سرمایه‌گذاری در ترکیب متنوعی از دارایی‌ها میکنند. هر سرمایه‌گذار بسته به میزان پول یا منابعی که وارد صندوق میکند در سود و زیان این صندوق سهیم است.
صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک در طیف وسیعی از دارایی‌ها سرمایه‌گذاری میکنند و عملکرد آنها از تغییر در میزان ارزش بازار آنها مشخص میشود. ارزش بازار این صندوق‌ها در واقع جمع ارزش روز دارایی‌های آنهاست که در بازه‌های زمانی مختلف و لحظه به لحظه در حال تغییر است و کم و زیاد میشود.
وقتی سرمایه‌گذار واحدهای یک صندوق سرمایه‌گذاری مشترک را خریداری میکند این واحدها بر اساس ارزش بازار صندوق به واحدهای مختلف تقسیم شده‌اند و به همین دلیل وی با پول خود سبد متنوعی از دارایی‌ها را خریداری میکند. سرمایه‌گذار به میزان پول خود بخشی از ارزش صندوق را خریداری میکند تا در آینده بازدهی بیشتری کسب کند و لذا خرید وی سبدی از دارایی‌هاست.
تفاوت سرمایه‌گذاری در سهام با صندوق سرمایه‌گذاری مشترک
تفاوت خرید واحدهای صندوق سرمایه‌گذای مشترک با خرید سهام این است که صندوق سرمایه‌گذاری مشترک بر خلاف بازار سهام به خریداران واحدهای خود حق رای نمی‌دهد و از طرف دیگر خریدار واحدهای صندوق سبد متنوعی از دارایی‌ها را خریداری میکند در حالی که در بازار سهام فقط یک سهم مشخص را خریداری میکند.
نکته مهم دیگری که درباره صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک وجود دارد این است که قیمت این واحدها در بازار آشنایی با NAV ابطال و نحوه محاسبه آن بر اساس خالص ارزش دارایی‌ها (NAV) یا همان «ناو» تعیین میشود. اگر کل ارزش بازار صندوق سرمایه‌گذاری که شامل سبد مختلفی از دارایی‌هاست بر تعداد کل واحدهای صندوق صندوق تقسیم شود خالص ارزش دارایی صندوق بر اساس هر واحد به دست می‌آید. این امر به این معناست که خریداران، واحدهای صندوق را بر اساس ارزش روز خریداری میکنند و با ارزش روز در آینده ابطال میکنند.
تفاوت مهم دیگر واحدهای صندوق سرمایه‌گذاری مشترک با سایر اوراق مانند سهام این است که ارزش بازار واحدهای این صندوق در طول روز نوسان نمی‌کند بلکه بعد از پایان جلسه معاملاتی ارزش روز هر واحد یا کل صندوق بر اساس نوساناتی که در طول روز داشته به روزرسانی میشود. چون سبد دارایی‌های صندوق که شامل سهام و اوراق است در طول روز تغییر میکند بنابراین لازم است که هر روز بعد از جلسه معاملاتی ارزش روز هر سهم نیز آپدیت شود.
ارزش خالص دارایی (NAV) چیست؟
برای مقایسه میان شرکت‌های سرمایه گذاری و صندوق‌های سرمایه گذاری از ارزش خالص دارایی به عنوان یک معیار برای این مقایسه استفاده میشود.
به گزارش بازار، سرمایه گذاران با سرمایه گذاری در بورس به دنبال کسب سود و افزایش دارایی‌های خود هستند. ارزش خالص دارایی یکی از مهم‌ترین عواملی است که به هر سرمایه گذار کمک میکند تا به هدف خود یعنی افزایش دارایی از طریق کسب سود برسد. تحلیل بنیادی و تکنیکال یکی از عواملی است که که سرمایه گذاران برای چیدن استراتژی‌های معاملاتی، همواره از آن استفاده میکنند و در صورتی اقدام به خرید سهم میکنند که قیمت آن روز سهم کمتر از ارزش ذاتی سهم باشد.
دو پایه اساسی بازار سرمایه که بیشتر سرمایه‌هایشان سهام و دارایی مالی است، صندوق‌های سرمایه‌گذاری و شرکت‌های سرمایه‌گذاری است. ارزش خالص دارایی یکی از پرکاربردترین اصطلاحات رایج بورسی است، که با استفاده از آن میتوان ارزش ذاتی سهم را محاسبه کرد.
در این مطلب به این سوال پاسخ می‌دهیم که ارزش خالص دارایی چیست؟
ارزش خالص دارایی چیست؟
برای مقایسه میان شرکت‌های سرمایه گذاری و صندوق‌های سرمایه گذاری از ارزش خالص دارایی به عنوان یک معیار برای این مقایسه استفاده میشود درواقع میتوان گفت که با استفاده از ارزش خالص دارایی، میتوان به ارزش دارایی یک شرکت سرمایه گذاری و صندوق سرمایه گذاری دستیابی پیدا کرد و ارزش ذاتی آنها را محاسبه کرد و آن‌هارا مورد ارزش‌یابی قرار داد.
ارزش خالص دارایی چگونه محاسبه میشود؟
بر اساس کل دارایی‌های یک شرکت یا صندوق سرمایه گذاری و تمامی بدهی آنها میتوان ارزش خالص مجموعه که نشان دهنده ارزش خلص دارایی آن مجموعه است را محاسبه نمود. که با کم کردن بدهی‌های مجموعه از ارزش کل دارایی‌های آن، به ارزش خالص دارایی‌ها دست یافت.
= NAV بدهی ها – ارزش کل دارایی‌ها
ارزش خالص دارایی به ازای هر سهم چگونه محاسبه میشود؟
اگر خالص ارزش دارایی را به ازای هر سهم بدست آوریم، میتوانیم هرواحد صندوق یا سهام شرکت سرمایه‌گذاری را مورد بررسی و ارزش‌یابی قرار دهیم.
راه‌های دیگر برای محاسبه ارزش دارایی
NAV = ارزش افزوده دارایی‌های غیرجاری + سرمایه در گردش خالص + ارزش افزوده سرمایه‌گذاری‌ها
ارزش افزوده سرمایه‌گذاری‌ها: اگر ارزش روز سرمایه‌گذاری را از بهای تمام‌شده سرمایه‌گذاری‌ها کم کنیم، ارزش افزوده سرمایه‌گذاری‌ها را بدست آورده‌ایم.
سرمایه در گردش خالص: اگر بدهی‌های جاری را از دارایی‌های جاری کم کنیم، سرمایه در گردش خالص را بدست آورده‌ایم.
ارزش افزوده دارایی‌های غیر جاری: اگر ارزش روز دارایی‌های غیر جاری را از بهای تمام‌شده دارایی غیر جاری کم کنیم، ارزش افزوده دارایی‌های غیر جاری بدست می‌آید.
NAV = ارزش روز بدهی‌ها- (مجموع ارزش روز دارایی‌های جاری + ارزش روز سرمایه‌گذاری‌ها + ارزش روز دارایی‌های جاری)
این روش یکی از رایج‌ترین روش‌ها می‌باشد.
NAV = ارزش افزوده سرمایه‌گذاری‌ها + بهای تمام‌شده حقوق صاحبان سهام
صندوق‌های سرمایه‌گذاری و محاسبه NAV آن
برای افرادی که اطلاع و زمان کافی در زمینه سرمایه‌گذاری در بازار سرمایه را ندارند، یکی از بهترین راه‌های سرمایه‌گذاری، سرمایه‌گذاری در صندوق‌های سرمایه‌گذاری است. یکی از فاکتورهای مهم در صندوق‌های سرمایه‌گذاری که از آن به عنوان یک اساس بسیار آشنایی با NAV ابطال و نحوه محاسبه آن مهم در ارزش‌یابی و بررسی صندوق‌ها استفاده میشود، آشنایی با ارزش خالص دارایی می‌باشد. اگر قصد سرمایه‌گذاری دارید و می‌خواهید در دارایی یک صندوق سهیم باشید، میتوانید با خرید سهام یک سرمایه گذاری از این امتیاز بهره مند شوید و لازم است که از ارزش دارایی‌های خود در صندوق سرمایه‌گذاری مطلع باشید. همانطور که می‌دانید بخشی از دارایی‌های صندوق‌های سرمایه‌گذاری مختص به دارایی یا سهام شرکت‌های سرمایه‌گذاری می‌باشد که با توجه به شرایط بازار و نوسانات روزانه سهم‌ها دچار نوساناتی میشوند. ارزش دارایی‌های صندوق‌ها و همچنین ارزش واحدهای خریداری شده، در صورتی افزایش می‌یابد که، سود سهام تقسیم شده توسط شرکت‌های بورسی به منابع صندوق‌های سرمایه‌گذاری اضافه شود.
در پایان روز با توجه به قیمت پایانی دارایی‌های صندوق، ارزش خالص هر واحد آن محاسبه میشود و میتوانید گزارش آن‌را از طریق سایت اختصاصی صندوق مشاهده کنید.
با کم کردن بدهی‌های صندوق (بابت خرید سهام به کارگزاری‌ها وبدهی به ارکان صندوق) از کل دارایی‌های صندوق، میتوان به ارزش خالص کل دارایی‌های صندوق دست یافت و اگر ارزش خالص کل دارایی صندوق را بر تعداد واحد های عرضه شده تقسیم کنیم، ارزش خالص هر واحد بدست می‌آید.
به ارزش سهم‌های هر یک از واحدهای صندوق NAV یا ارزش خالص دارایی آن صندوق میگویند و همانطور که تا الان گفته شد به عنوان یک فاکتور مهم برای سهولت در معاملات و چیدن استراتژی‌های معاملاتی برای سرمایه‌گذاری در صندوق‌ها بکار می‌رود.
NAV صدور چیست؟
NAV صدور هزینه‌ای است کمی بیشتر از ارزش خالص هر واحد، که برای خرید هر واحد از صندوق‌های سرمایه‌گذاری باید پرداخته شود. برای آنکه مدیر صندوق سرمایه‌گذاری، کارمزد معاملات خرید اوراق بهادار جدید را از سرمایه گذاران قدیمی دریافت نکند، مبلغی را به عنوان کارمزد از سرمایه‌گذاران جدید دریافت میکنند که این کارمزد همان دلیل تفاوت بین NAV صدور با ارزش خالص هر واحد صندوق است.
NAV ابطال چیست؟
NAV ابطال زمانی محاسه میشود که سرمایه‌گذار قصد فروش واحدهای صندوق سرمایه‌گذاری را داشته باشد. برای محاسبه قیمت هر واحد در زمان ابطال، باید هزینه‌های معاملاتی را از بهای فروش دارایی‌های سبد کم کنیم. این بدین معناست که از ارزش خالص هر واحد از صندوق‌های سرمایه‌گذاری، هزینه کامزد معاملات فروش کسر میشود پس در نظر داشته باشید که NAV ابطال مساوی یا کمتر از NAV هر واحد است.
NAV برای تعیین قیمت صدور و ابطال هر واحد از صندوق‌های سرمایه‌گذاری استفاده می‌شودکه در این راستا با تغییرات قیمت‌ها نوسان پیدا میکند که از محل تغییر ارزش‌های هریک از واحدهای صندوق سرمایه‌گذاری سود و ضرر هر سرمایه‌گذار مشخص میشود.
بررسی نکات در زمینه NAV هر سهم
تا به اینجا در رابطه با ارزش خالص دارایی‌های صندوق‌های سرمایه‌گذاری و شرکت‌های سرمایه‌گذاری، روش محاسبه و انواع آن حرف زدیم. در این بخش قرار است به برخی از نکات NAV بپردازیم:
برخی از شرکت‌های سرمایه‌گذاری موظف به محاسبه NAV نیستند بدلیل وجود یکسری قوانین در کشور و ثابت بودن سرمایه آنها
بعضی از شرکت‌های بورسی، هم در امور مدیریت دارایی و سرمایه‌گذاری مشغول به کار هستند هم مدیریت برخی از شرکت‌ها را تحت عنوان هلدینگ به عهده دارند که همین امر باعث سخت‌تر شدن محاسبه NAV هر سهم میشود.
برخی از شرکت‌های بورسی سبد سهام غیر بورسی دارند. همین دارایی‌های غیر بورسی بخش گسترده‌ای از شرکت‌های سرمایه گذاری بورسی است که همین موضوع سبب ایجاد پیچیدگی‌هایی در محاسبه NAV میشود.
سخن آخر
همانطو که در این مقاله خواندید کل خالص ارزش دارایی‌های صندوق‌های سرمایه‌گذاری و شرکت‌های سرمایه‌گذاری نمایانگر ارزش خالص دارایی آن شرکت و یا صندوق است که برای محسابه هر یک از آنها از روش‌های مختلفی استفاده میشود. پس ارزش خالص دارایی یکی از فاکتورهایی است که برای مقایسه صندوق‌های سرمایه‌گذاری جهت انتخاب مناسب‌ترین صندوق استفاده میشود و بسیار حائز اهمیت است. در برآورد مالی یک شرکت، NAV گزینه خوبی برای نشان دادن ارزش خالص دارایی آن شرکت نمی‌باشد، زیرا محاسبه آن بصورت روزانه و بسیار دقیق انجام می‌گیرد اما راه‌هایی هم وجود دارد که میتوان با استفاده از آنها NAV را بطور نسبی محاسبه کرد.
سایت آکادمی بورس با منابع کافی بورسی و با بهره‌گیری از دانش متخصصان این حوزه در زمینه سرمایه گذاری در بورس میتواند کمک شایانی به شما کند.
ارزش خالص دارایی در بورس
ارزش خالص دارایی در بورس | برای انجام یک سرمایه‌گذاری موفق در بازار سهام همواره می‌بایست به تحلیل تکنیکال و تحلیل بنیادی سهام پرداخت و در صورتی که قیمت روز سهام کمتر از ارزش خالص دارایی بود، آنگاه میتوان اقدام به خرید سهام نمود. یکی از انواع شرکت‌های موجود در بازار سرمایه ایران شرکت‌های سرمایه‌گذاری می‌باشند. ارزش خالص دارایی یا NAV چیست ؟ […]
ارزش خالص دارایی در بورس | برای انجام یک سرمایه‌گذاری موفق در بازار سهام همواره می‌بایست به تحلیل تکنیکال و تحلیل بنیادی سهام پرداخت و در صورتی که قیمت روز سهام کمتر از ارزش خالص دارایی بود، آنگاه میتوان اقدام به خرید سهام نمود. یکی از انواع شرکت‌های موجود در بازار سرمایه ایران شرکت‌های سرمایه‌گذاری می‌باشند.
ارزش خالص دارایی یا NAV چیست ؟
«ارزش خالص دارایی» (Net Asset Value) یا به اختصار NAV ارزش خالص یک واحد تجاری را نشان می‌دهد و به عنوان ارزش کل دارایی‌های آن واحد منهای ارزش کل بدهی‌های آن محاسبه میشود. اما کاربرد NAV چیست و کجا مورد استفاده قرار می‌گیرد؟ NAV بیشتر در زمینه صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک یا صندوق‌های قابل معامله (ETF) مورد استفاده قرار می‌گیرد و قیمت هر سهم این صندوق را در یک تاریخ یا زمان مشخص نشان می‌دهد.
ارزش خالص دارایی معمولاً برای شناسایی فرصت‌های سرمایه‌گذاری بالقوه در صندوق‌های مشترک، ETF یا شاخص‌ها استفاده میشود. همچنین میتوان از ارزش خالص دارایی برای بررسی منابع موجود در سبد شخصی خود استفاده کرد.
مفهوم NAV چیست ؟
از لحاظ نظری، هر واحد تجاری یا محصول مالی که با مفاهیم حسابداری دارایی‌ها و بدهی‌ها سر و کار دارد، میتواند NAV داشته باشد. در زمینه شرکت‌ها و واحدهای تجاری، تفاوت بین دارایی و بدهی به عنوان دارایی خالص یا ارزش خالص یا سرمایه شرکت شناخته میشود. اصطلاح NAV در رابطه با ارزش‌گذاری و قیمت‌گذاری صندوق‌ها محبوبیت بیشتری کسب کرده است که با تقسیم اختلاف بین دارایی‌ها و بدهی‌ها بر تعداد سهام سرمایه‌گذاران حاصل میشود. ارزش خالص دارایی صندوق برای «واحد هر سهم» صندوق بیان میشود، زیرا استفاده از آن برای ارزیابی و معامله صندوق سهام را آسان‌تر میکند.
اغلب، NAV به ارزش دفتری یک کسب‌وکار نزدیک یا برابر با آن است. شرکت‌هایی که پیش‌بینی میشود رشد بالایی داشته باشند، به طور سنتی بیشتر از آنچه NAV نشان می‌دهد ارزش دارند. NAV اغلب برای یافتن سرمایه‌گذاری‌های زیر قیمت یا بالاتر از قیمت نسبت به ارزش بازار مقایسه میشود. همچنین چندین نسبت مالی وجود دارد که از مضارب NAV یا ارزش شرکت برای تجزیه و تحلیل استفاده میکنند.
محاسبه ارزش خالص دارایی
برای مثال اگر ارزش روز دارایی‌های یک صندوق برابر با ۵۰ میلیارد تومان باشد و میزان بدهی‌های آن نیز دو میلیارد تومان، ارزش خالص دارایی آن صندوق برابر با ۴۸میلیارد تومان خواهد بود.
اگر این صندوق دارای ۴۰۰ هزار واحد باشد، ارزش خالص دارایی‌های هر واحد، برابر با ۱۲۰ هزار تومان است.
فراموش نکنید که NAV ملاکی برای ارزیابی کامل عملکرد یک صندوق سرمایه‌گذاری آشنایی با NAV ابطال و نحوه محاسبه آن نیست و این کار باید با سنجش بازده و ریسک صندوق و مقایسه آن با شاخص بورس و دیگر صندوق‌هایی که ماهیت آنها مشابه صندوق مورد نظر است، صورت پذیرد تا منجر به یک تصمیم مناسب در انتخاب صندوق سرمایه‌گذاری مشترک شود.
علت استفاده از NAV در شرکت‌های سرمایه‌گذاری
همانطور که پیش از این نیز ذکر گردید شرکت‌های سرمایه گذاری و تولیدی عمده شرکت‌های بورسی را تشکیل می‌دهند به همین دلیل با استناد به صورت‌های مالی این دو نوع شرکت به تبیین موضوع فوق می‌پردازیم.
همانگونه که پیش از این ذکر شد معادله اصلی حسابداری از رابطه زیر تبعیت میکند:
جمع کل دارایی‌ها = جمع کل بدهی‌ها + جمع حقوق صاحبان سهام
رابطه فوق به این معناست که دارایی‌های خریداری‌شده توسط شرکت یا متعلق به سهامداران است و یا طلبکاران. اما نکته حائز اهمیت این است که دارایی‌های گزارش‌شده در ترازنامه دقیقه به چه مواردی اشاره میکند؟
به ترازنامه شرکت تولیدی کالسیمین توجه فرمایید:
همانطور که در تصویر فوق مشاهده می‌فرمایید از حدود ۱۰ هزار میلیارد ریال دارایی‌های این شرکت، حدود ۸ هزار میلیارد ریال آن را دارایی‌هایی مانند موجودی کالا، دریافتنی‌های تجاری و دارایی‌های ثابت مشهود (مانند زمین، ماشین‌آلات و تجهیزات و … ) شکل داده‌اند.
محاسبه ارزش خالص دارایی بر اساس اطلاعات ترازنامه
ترازنامه بر اساس اصول حسابداری تهیه میشود. یکی از اصول حسابداری اصل بهای تمام شده تاریخی است. بر طبق این اصل شرکت‌ها مکلف هستند تا ارزش دارایی‌های خود را به قیمت زمان خرید خود ثبت کنند.
بنابراین مثلاً شرکت کالسیمین یکی از زمین‌های خود را در سال ۱۳۶۵ به قیمت ۱۰۰ میلیون ریال خریده است و در نتیجه ارزش این دارایی در دفاتر به مبلغ ۱۰۰ میلیون ریال ثبت شده است در حالی که در سال ۱۳۹۷ ارزش این زمین به ۳۰ میلیارد ریال افزایش پیدا کرده باشد.
از آنجایی که برای به‌روزرسانی اطلاعات ارزش زمین نیازمند حضور کارشناس دادگستری هستیم بنابراین هیچ‌گاه این به‌روزرسانی انجام نمیشود مگر در شرایط خاصی مانند افزایش سرمایه از محل مازاد تجدید ارزیابی دارایی‌ها که در این حالت شرکت اقدامات مقتضی را انجام خواهد داد.
بنابراین همانطور که مشاهده می‌فرمایید عملاً در شرکت‌های تولیدی دسترسی به NAV کار غیرممکنی محسوب میشود و به همین دلیل ارزش‌گذاری در این شرکت‌ها با برآورد سود خالص و استفاده از ضریب P/E ممکن میشود.
NAV و صندوق های قابل معامله
از آنجا که ETFها و صندوق‌های سرمایه‌گذاری محدود یا بسته مانند سهام در بورس معامله میشوند، سهام آنها با ارزش بازار معامله میشود که میتواند بالاتر یا پایین‌تر از NAV باشد. این موضوع این امکان را برای معامله‌گران ETF فراهم میکند که بتوانند به موقع چنین فرصت‌های خوبی را بیابند. ETFها مشابه با صندوق‌های مشترک، روزانه NAV خود را نیز در پایان بازار برای گزارش‌دهی محاسبه میکنند. علاوه بر این، آنها همچنین NAV روزانه چند بار در دقیقه را آنلاین محاسبه و منتشر میکنند.
NAV صدور چیست؟
NAV صدور به هزینه‌ای اطلاق میشود که سرمایه‌گذاران برای خرید واحدهای صندوق پرداخت میکنند. کارمزد معامله نیز در این مبلغ محاسبه میشود و به همین دلیل، NAV صدور اندکی بیشتر از NAV هر واحد است. NAV صدور بر اساس ارزش خالص دارایی در روز بعد از ثبت درخواست خرید محاسبه میشود.
NAV ابطال چیست؟
NAV ابطال به مبلغی گفته میشود که دارنده واحد صندوق در ازای فروش کسب میکند. با توجه به کسر شدن کارمزد معامله، قیمت NAV ابطال از NAV هر واحد کمتر خواهد بود. NAV ابطال بر اساس ارزش خالص دارایی در روز بعد از ثبت درخواست فروش محاسبه میشود.
مثالی از محاسبه NAV
فرض کنید کل ارزش سرمایه‌گذاری‌های اوراق بهادار مختلف یک صندوق سرمایه‌گذاری مشترک ۱۰۰ میلیارد تومان باشد که براساس قیمت‌های بسته شدن در پایان روز برای هر دارایی جداگانه محاسبه شده است. این صندوق همچنین ۷ میلیارد تومان وجه نقد و اوراق بهادار با قابلیت نقدشوندگی بسیار بالا دارد و کل مطالبات آن ۴ میلیارد تومان است. درآمد تحقق یافته روز ۷۵ میلیون تومان است. این صندوق ۱۳ میلیارد تومان بدهی کوتاه مدت و ۲ میلیاردر تومان بدهی بلند مدت دارد. هزینه‌های تحقق یافته روز آن نیز ۱۰ میلیون تومان است. این صندوق ۵ میلیون سهم منتشر شده دارد. می‌خواهیم با استفاده از فرمول فوق، بدانیم که مقدار NAV چیست و چه عددی به دست می‌آید.
مجموع دارایی‌ها برابر است با:
۱۱۱ , ۰۷۵ , ۰۰۰ , ۰۰۰ = ۱۰۰ , ۰۰۰ , ۰۰۰ , ۰۰۰ + ۷ , ۰۰۰ , ۰۰۰ , ۰۰۰ + ۴ , ۰۰۰ , ۰۰۰ , ۰۰۰ + ۷۵ , ۰۰۰ , ۰۰۰ ۱۱۱,۰۷۵,۰۰۰,۰۰۰=۱۰۰,۰۰۰,۰۰۰,۰۰۰+۷,۰۰۰,۰۰۰,۰۰۰+۴,۰۰۰,۰۰۰,۰۰۰+۷۵,۰۰۰,۰۰۰
مجموع بدهی‌ها نیز به شکل زیر به دست می‌آید:
۱۳ , ۰۰۰ , ۰۰۰ , ۰۰۰ + ۲ , ۰۰۰ , ۰۰۰ , ۰۰۰ + ۱۰ , ۰۰۰ , ۰۰۰ = ۱۵ , ۰۱۰ , ۰۰۰ , ۰۰۰ ۱۳,۰۰۰,۰۰۰,۰۰۰+۲,۰۰۰,۰۰۰,۰۰۰+۱۰,۰۰۰,۰۰۰=۱۵,۰۱۰,۰۰۰,۰۰۰
بنابراین، NAV برابر خواهد بود با:
۱۱۱ , ۰۷۵ , ۰۰۰ , ۰۰۰ – ۱۵ , ۰۱۰ , ۰۰۰ , ۰۰۰ ۵ , ۰۰۰ , ۰۰۰ = ۹۶ , ۰۶۵ , ۰۰۰ , ۰۰۰ ۵ , ۰۰۰ , ۰۰۰ = ۱۹ , ۲۱۳ ۱۱۱,۰۷۵,۰۰۰,۰۰۰–۱۵,۰۱۰,۰۰۰,۰۰۰۵,۰۰۰,۰۰۰=۹۶,۰۶۵,۰۰۰,۰۰۰۵,۰۰۰,۰۰۰=۱۹,۲۱۳
NAV چیست؟
NAV از لحاظ نظری، هر واحد تجاری یا محصول مالی که با مفاهیم حسابداری دارایی‌ها و بدهی‌ها سر و کار دارد، معنی می شود. در زمینه شرکت‌ها و واحدهای تجاری، تفاوت بین دارایی و بدهی به عنوان دارایی خالص یا ارزش خالص یا سرمایه شرکت شناخته میشود.
اصطلاح NAV در رابطه با ارزش‌گذاری و قیمت‌گذاری صندوق‌ها محبوبیت بیشتری کسب کرده است که با تقسیم اختلاف بین دارایی‌ها و بدهی‌ها بر تعداد سهام سرمایه‌گذاران حاصل میشود. ارزش خالص دارایی صندوق برای «واحد هر سهم» صندوق بیان میشود، زیرا استفاده از آن برای ارزیابی و معامله صندوق سهام را آسان‌تر میکند.
اغلب، NAV به ارزش دفتری یک کسب‌وکار نزدیک یا برابر با آن است. شرکت‌هایی که پیش‌بینی میشود رشد بالایی داشته باشند، به طور سنتی بیشتر از آنچه NAV نشان می‌دهد ارزش دارند. NAV اغلب برای یافتن سرمایه‌گذاری‌های زیر قیمت یا بالاتر از قیمت نسبت به ارزش بازار مقایسه میشود. همچنین چندین نسبت مالی وجود دارد که از مضارب NAV یا ارزش شرکت برای تجزیه و تحلیل استفاده میکنند.
ارزش خالص دارایی (NAV) چرا مهم است؟
آشنایی با این مفهوم اهمیت بسیار زیادی دارد. زیرا ارزش خالص دارایی در واقع همان تغییرات ارزش دارایی‌ها در کنار سود تقسیمی آنهاست که بر بازده کل کسب شده از سبد دارایی‌ها تاثیرگذار است. خرید واحدهایی از یک صندوق سرمایه گذاری به معنی سهیم شدن در دارایی‌های آن صندوق است. ارزش این دارایی‌ها نیز با توجه به شرایط بازار دائماً تغییر میکند.
برای مثال، بخشی از دارایی‌های صندوق که به سهام شرکت‌ها اختصاص یافته، با نوسانات روزانه سهام، بالا و پایین می‌رود. علاوه بر این، سود سهام تقسیم شده توسط شرکت‌ها نیز به منابع صندوق اضافه میشود. این سود، ارزش دارایی‌های صندوق و به طبع، ارزش واحدهای خریداری شده را نیز افزایش می‌دهد. بنابراین دارایی‌های هر صندوق روزانه ارزش‌گذاری میشود.
“ یادآوری میشود که ارزش خالص دارایی هر صندوق برای هر روز با یک روز تاخیر بر اساس قیمت پایانی دارایی‌های آن محاسبه و از طریق سایت اختصاصی صندوق اعلام میشود. “
قیمت صدور و ابطال واحدها نیز براساس NAV تعیین شده و همسو با تغییرات آن نوسان میکند. در نهایت سود یا زیان هر سرمایه‌گذار از محل تغییر ارزش واحدهای صندوق مشخص میشود.
محاسبه ارزش خالص دارایی
برای مثال اگر ارزش روز دارایی‌های یک صندوق برابر با ۵۰ میلیارد تومان باشد و میزان بدهی‌های آن نیز دو میلیارد تومان، ارزش خالص دارایی آن صندوق برابر با ۴۸میلیارد تومان خواهد بود. اگر این صندوق دارای ۴۰۰ هزار واحد باشد، ارزش خالص دارایی‌های هر واحد، برابر با ۱۲۰ هزار تومان است. فراموش نکنید که NAV ملاکی برای ارزیابی کامل عملکرد یک صندوق سرمایه‌گذاری نیست.
این کار باید با سنجش بازده و ریسک صندوق و مقایسه آن با شاخص بورس و دیگر صندوق‌هایی که ماهیت آنها مشابه صندوق مورد نظر است، صورت پذیرد تا منجر به یک تصمیم مناسب در انتخاب صندوق سرمایه‌گذاری مشترک شود.
خالص ارزش دارایی‌های شرکت‌های سرمایه‌گذاری، براساس یک سری عوامل و پارامترها محاسبه میشود که در ادامه به شرح هر یک پرداخته میشود.
ارزش دفتری پرتفوی بورسی
برای محاسبه این ارزش، باید با جستجوی نماد سهم مورد نظر در کدال، گزارش ماهانه آن را باز کنید و با نگاه به پرتفوی بورسی، ارزش دفتری پرتفوی را مشاهده کنید.
ارزش روز پرتفوی بورسی
ارزش روز هر سهم در پرتفوی بورسی، همان قیمت پایانی سهم معامله شده است.
ارزش افزوده پرتفوی بورسی
این عدد از کسر ارزش روز و ارزش دفتری پرتفوی بورسی به دست می‌آید. این عدد به صورت محاسبه شده نیز وجود دارد و در سلول انتها از کسر قیمت پایانی و قیمت تمام شده هر سهم در تعداد سهام در اختیار شرکت در روز محاسبه، به دست آمده است.
ارزش افزوده پرتفوی غیر بورسی
از کسر ارزش دفتری و ارزش روز قیمت هر سهم خارج از بورس محاسبه میشود. اما کمی محاسبه آن با شرکت‌های بورسی متفاوت‌تر است.
ذخیره کاهش ارزش سرمایه‌گذاری
ذخیره کاهش ارزش سرمایه‌گذاری، یک مورد حسابداری است که پس از شناسایی آن، محاسبه شده و در ذیل پرتفوی سرمایه‌گذاری منظور میشود. این عدد در صورتی صفر نیست که ارزش دارایی شرکت از یک سهم، بدون فروش تعدادی سهم، به دلیل ریزش قیمت سهم کم شود. این عدد به فرمول NAV اضافه میشود.
سود یا زیان ناشی از فروش سرمایه‌گذاری‌ها
زمانی که ما ارزش روز یا ارزش افزوده پرتفوی را محاسبه می‌کنیم، سرمایه‌گذاری‌هایی هستند که اکنون در اختیار داریم. اما برخی سرمایه‌گذاری‌ها در حال حاضر به فروش رفته‌اند، تحت عنوان سود و زیان ناشی از فروش سرمایه‌گذاری قابل بررسی هستند. این عدد در همان قسمت پرتفوی سرمایه‌گذاری قابل مشاهده است. این عدد به فرمول محاسبه NAV اضافه میشود.
حقوق صاحبان سهام
این عدد در ترازنامه قابل رویت است.
تعداد سهام شرکت
تعداد سهام هر شرکت در سایت TSETMC هر سهم قابل مشاهده است. ارزش خالص دارایی‌ها با جمع ارزش افزوده پرتفوی بورسی و غیربورسی، سود یا زیان ناشی از فروش سرمایه‌گذاری و حقوق صاحبان سهام محاسبه میشود. برای محاسبه NAV هر واحد صندوق یا هر سهم شرکت، باید NAV به دست آمده را تقسیم بر تعداد سهام یا واحد صندوق کنیم.
محدودیت محاسبه NAV
- بسیاری از شرکت‌های سرمایه گذاری، به جز پرتفوی بورسی، پرتفوی غیربورسی نیز دارند. ارزش هر سهم بورسی در بازار سرمایه تعیین میشود ولی چنین مرجعی برای ارزش‌گذاری شرکت‌های غیر بورسی نداریم. بنابراین هر تحلیلگر میتواند با روشی متفاوت به تحلیل متفاوتی دست یابد.
- در محاسبه NAV تنها ارزش پرتفوی شرکت بررسی میشود و ارزش دارایی‌های دیگر شرکت، نامشخص باقی می‌ماند.
- چون برخی شرکت‌های سرمایه‌گذاری فعالیت‌های خدماتی و برخی دیگر فعالیت تجاری نیز دارند، محاسبه NAV در این شرکت‌ها عملا مشکل خواهد بود یا نمی‌توان محاسبه دقیق ارائه داد.
تفاوت قیمت بازاری سهم و خالص ارزش دارایی NAV
سرمایه‌گذاران تصور میکنند که ارزش واقعی هر سهم، همان قیمتی است که در بازار معامله میشود. ولی اینطور نیست! قیمت هر سهم در بازار سهام توسط فاکتور عرضه و تقاضا تعیین میشود. در حالی که در محاسبه NAV سرمایه‌گذار تاثیری ندارد. بنابراین همیشه ارزش ذاتی و قیمت بازاری سهم با یکدیگر متفاوت خواهند بود.
ماهیت شرکت‌های سرمایه‌گذاری
بر اساس نوع فعالیت شرکت‌های فعال در بورس میتوان آنها را به چند دسته تقسیم کرد: شرکت‌های تولیدی، خدماتی، قراردادی و پیمانکاری و شرکت‌های سرمایه‌گذاری. البته عمده شرکت‌ها در دسته تولیدی و سرمایه‌گذاری قرار می‌گیرند. شرکت‌های سرمایه‌گذاری همانطور که از نام آنها پیداست با هدف سرمایه‌گذاری در شرکت‌های بورسی و غیر بورسی تأسیس میشوند.
انواع شرکت های سرمایه گذاری
اول شرکت‌هایی که هدف آنها از سرمایه‌گذاری صرفاً کسب سود از محل فروش سهام است. این دسته از شرکت هم عمدتاً به صورت کنترلی اقدام به خرید سهام شرکت‌های زیرمجموعه نمی‌کنند و عمده سبد سهامشان را سهامی با درصدهای کمتر از یک درصد تشکیل می‌دهند.
دوم شرکت‌های سرمایه‌گذاری هستند که هدفشان سرمایه‌گذاری به صورت کنترلی از طریق مالکیت مستقیم و یا غیرمستقیم توسط شرکت‌های زیرمجموعه آن است که به آنها هلدینگ سرمایه گذاری می گویند. در حالت اخیر برای مثال شرکت سرمایه‌گذاری مالکیت ۳۵ درصد یک شرکت را به دست می‌گیرد و از طریق یک شرکت غیر بورسی که مالکیت ۱۰۰ درصد آن را دارد، مالکیت ۲۵ درصد دیگر آن را نیز در اختیار می‌گیرد.
در نتیجه در مجموع مالکیت ۶۰ درصد آن شرکت در اختیار شرکت سرمایه‌گذاری بوده و به اصطلاح سهامدار عمده آن بوده و مالکیت کنترلی آن شرکت را در دست گرفته است.
اهداف شرکت های سرمایه گذاری
برای اینکه متوجه بشویم هدف یک شرکت سرمایه‌گذاری کدام‌یک از حالات فوق است باید به اساسنامه شرکت رجوع کرد، با این وجود در ابتدای یادداشت‌های همراه صورت‌های مالی نیز میتوان آن را رؤیت کرد. این گزارش در کدال تحت عنوان صورت وضعیت پرتفوی ماهیانه برای شرکت های سرمایه گذاری وجود دارد.
علت استفاده از NAV در شرکت‌های سرمایه‌گذاری
شرکت‌های سرمایه گذاری و تولیدی عمده شرکت‌های بورسی را تشکیل می‌دهند به همین دلیل با استناد به صورت‌های مالی این دو نوع شرکت به تبیین موضوع فوق می‌پردازیم.
معادله اصلی حسابداری از رابطه زیر تبعیت میکند:
جمع کل دارایی‌ها = جمع کل بدهی‌ها + جمع حقوق صاحبان سهام
رابطه فوق به این معناست که دارایی‌های خریداری‌شده توسط شرکت یا متعلق به سهامداران است و یا طلبکاران.
NAV و صندوق های سرمایه گذاری مشترک
صندوق با جمع‌آوری سرمایه از تعداد زیادی سرمایه‌گذار تشکیل میشود. سپس از پول جمع‌آوری شده برای سرمایه‌گذاری در سهامی متنوع و اوراق بهادار مالی متناسب با هدف صندوق استفاده میکند. هر سرمایه‌گذار به نسبت مقدار سرمایه‌گذاری، تعداد مشخصی از سهام صندوق را مالک خواهد بود و میتواند در آینده سهام صندوق خود را بفروشد و سود یا ضرر آن را کسب کند.
به دلیل آنکه که خرید و فروش منظم سهام صندوق پس از راه‌اندازی صندوق شروع میشود، فرایندی برای قیمت‌گذاری سهام صندوق ضروری خواهد بود. برخلاف سهام که قیمت آن در هر ثانیه تغییر میکند، صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک به صورت آنلاین معامله نمی‌شوند. در عوض، بر اساس روش قیمت‌گذاری پایان روز بعد و مبتنی بر دارایی‌ها و بدهی‌های آنها قیمت‌گذاری میشوند.
دارایی صندوق سرمایه گذاری مشترک
دارایی‌های یک صندوق سرمایه‌گذاری مشترک، شامل کل ارزش بازار سرمایه‌های صندوق، وجوه نقد و اوراق بهادار با قابلیت نقدشوندگی بسیار بالا، مطالبات و درآمد حساب شده منهای بدهی‌ها است. ارزش بازار صندوق یک بار در روز و بر اساس قیمت بسته شدن معاملات اوراق بهادار موجود در سبد صندوق محاسبه میشود.
از آنجا که ممکن است یک صندوق مقدار مشخصی سرمایه در قالب دارایی‌های نقدی و قابل تبدیل به وجه نقد داشته باشد، آن بخش تحت عنوان نقدی و با نقدشوندگی بسیار بالا حساب میشود. مطالبات شامل مواردی از قبیل سود یا پرداخت سود است که در آن روز قابل استفاده است، در حالی که درآمد حساب شده به وجوهی مربوط میشود که توسط صندوق کسب شده، اما هنوز دریافت نشده است. جمع همه این موارد و هر یک از انواع معتبر آنها دارایی صندوق را تشکیل می‌دهد.
بدهی های صندوق سرمایه گذاری مشترک
بدهی‌های یک صندوق سرمایه‌گذاری مشترک معمولاً شامل بدهی به بانک‌های وام دهنده، پرداخت‌های معوق و انواع هزینه‌های دیگر است. علاوه بر این، یک صندوق ممکن است بدهی‌های خارجی داشته باشد که احتمال دارد سهام منتشر شده برای اشخاص غیرمقیم، درآمد یا سود سهامی باشد که در آن، پرداخت‌ها برای اشخاص غیرمقیم در نظر گرفته شده است.
بسته به نوع پرداخت بهره، ممکن است همه این جریان خروج وجه نقد به عنوان بدهی‌های بلندمدت و کوتاه‌مدت طبقه‌بندی شوند. بدهی‌های یک صندوق همچنین شامل هزینه‌های انباشته، مانند حقوق کارمندان، خدمات، هزینه‌های عملیاتی، هزینه‌های مدیریتی، توزیع و بازاریابی، هزینه‌های انتقال نمایندگی، حسابرسی و سایر هزینه‌های عملیاتی است.
NAV و صندوق های قابل معامله
از آنجا که ETFها و صندوق‌های سرمایه‌گذاری محدود یا بسته مانند سهام در بورس معامله میشوند، سهام آنها با ارزش بازار معامله میشود که میتواند بالاتر یا پایین‌تر از NAV باشد. این موضوع این امکان را برای معامله‌گران ETF فراهم میکند که بتوانند به موقع چنین فرصت‌های خوبی را بیابند.
ETFها مشابه با صندوق‌های مشترک، روزانه NAV خود را نیز در پایان بازار برای گزارش‌دهی محاسبه میکنند. علاوه بر این، آنها همچنین NAV روزانه چند بار در دقیقه را آنلاین محاسبه و منتشر میکنند.
NAV صدور چیست؟
NAV صدور به هزینه‌ای اطلاق میشود که سرمایه‌گذاران برای خرید واحدهای صندوق پرداخت میکنند. کارمزد معامله نیز در این مبلغ محاسبه میشود و به همین دلیل، NAV صدور اندکی بیشتر از NAV هر واحد است. NAV صدور بر اساس ارزش خالص دارایی در روز بعد از ثبت درخواست خرید محاسبه میشود.
NAV ابطال چیست؟
NAV ابطال به مبلغی گفته میشود که دارنده واحد صندوق در ازای فروش کسب میکند. با توجه به کسر شدن کارمزد معامله، قیمت NAV ابطال از NAV هر واحد کمتر خواهد بود. NAV ابطال بر اساس ارزش خالص دارایی در روز بعد از ثبت درخواست فروش محاسبه میشود.
کاربرد NAV هر سهم
مهم‌ترین نکته آنست که قیمت سهام صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک و یونیت‌تراست مبتنی بر NAV هر سهم آنهاست.ب ه عبارت دیگر قیمتی که سرمایه‌گذاران برای خرید سهام شرکت‌های مذکور میپردازند برآوردی از NAV هر سهم به‌علاوه حق‌الزحمه صندوق است.
همچنین قیمتی که سرمایه‌گذاران در فروش هر سهم این گونه شرکت‌ها دریافت می‌نمایند معادل برآوردی از NAV هر سهم منهای حق‌الزحمه صندوق می‌باشد.
صندوق های سرمایه گذاری بورس
افراد بسیاری هستند که از زمان کافی برای یادگیری کامل بازار بورس و صرف کردن آن برای تحلیل و بررسی بازار برخوردار نیستند، این افراد آشنایی با NAV ابطال و نحوه محاسبه آن میتوانند از روش غیر مستقیم سرمایه گذاری بهره ببرند؛ این روش همان سرمایه گذاری در صندوق های سرمایه گذاری و سبدگردان هاست. صندوق های سرمایه گذاری نهاد هایی هستند که در آن سرمایه شما توسط افراد حرفه ای و باتجربه مدیریت و سرمایه گذاری میشود. در این مقاله قصد داریم اطلاعات کاملی درباره صندوق های سرمایه گذاری بورس ارایه دهیم، پس تا پایان مقاله با مدرسه بورس همراه باشید.
صندوق سرمایه گذاری چیست؟
صندوق های سرمایه گذاری که عمدتا توسط شرکت ها کارگزاری و حتی بانک ها تاسیس میشوند دارای مجوز از سازمان بورس و اوراق بهادار هستند. این صندوق ها درواقع به جمع آوری سرمایه های خرد و کلان افراد میپردازند و آنها را در دارایی های مختلفی مثل سهام، سپرده های بانکی، انواع اوراق و دیگر دارایی ها سرمایه گذاری میکنند. این صندوق ها انواع مختلفی دارند که هر کدام بازدهی و میزان ریسک متفاوتی دارند.
انواع صندوق های سرمایه گذاری کدام اند؟
براساس ترکیب دارایی صندوق
صندوق های سرمایه گذاری بر اساس ترکیب دارایی صندوق شامل صندوق سرمایه گذاری در سهام، صندوق سرمایه گذاری در سهام و صندوق سرمایه گذاری با درآمد ثابت می باشد. در زیر با آنها آشنا می شوید.
صندوق سرمایه گذاری در سهام
صندوق های سهامی، همانطور که از نامشان پیداست پورتفویی با تعداد و وزن بالایی از سهام دارند و ریسک آشنایی با NAV ابطال و نحوه محاسبه آن این صندوق ها به مراتب بیشتر از صندوق های درآمد ثابت بوده و متناسب با این ریسک میزان بازدهی بالاتری هم نسبت به این صندوق ها خواهد داشت. بدیهی است که احتمال تحقق زیان و کم شدن قیمت واحد های این صندوق ها متناسب با سهام پورتفوی آن ها وجود دارد و میتوانند سرمایه گذاران خود را متضرر کنند. 70 درصد دارایی این صندوق‌ها از سهام تشکیل میشود.
صندوق سرمایه گذاری مختلط
صندوق های مختلط، مخلوطی از دو نوع صندوق قبلی یعنی درامد ثابت و سهامی هستند. در واقع حداقل 40 درصد از دارایی این صندوق‌ها را سهام، 40 درصد را اوراق با درآمد ثابت و 20 درصد باقی‌مانده را از بین سهام یا اوراق برمیگزینند. در نتیجه میزان ریسک این صندوق ها از صندوق های درآمد ثابت بیشتر و از صندوق های سهامی ، کمتر است.
صندوق سرمایه گذاری با درآمد ثابت
بخش اعظمی از پرتفوی این صندوق ها از اوراق با درآمد ثابت تشکیل شده و به همین دلیل سرمایه گذاری در این صندوق ها بدون ریسک بوده. بازدهی سالانه این صندوق ها در بیشتر مواقع چند درصد بیشتر از بازدهی سپرده های بانکی است. در صندوق درآمد ثابت حداقل 70 درصد از دارایی‌ها متشکل از اوراق مشارکت بانکی، سپرده بانکی و سایر اوراق با درآمد ثابت مانند اوراق خزانه هستند.
براساس روش انجام معاملات
صندوق های سرمایه گذاری بر اساس روش انجام معاملات شامل صندوق قابل معامله در بورس (ETF) ، صندوق مبتنی بر صدور و ابطال می باشد.
صندوق قابل معامله در بورس (ETF)
ETF کوتاه شده عبارت (Exchange Traded Fund) است، که به معنای صندوق هایی است که در بازار سرمایه میتوان واحد های سرمایه گذاری آنهار را مبادله کرد که در کشور ما به آنها صندوق های قابل معامله در بورس میگویند.
صندوق مبتنی بر صدور و ابطال
برای معامله واحد های این نوع صندوق ها هم روش حضوری و هم غیر حضوری را میتوانید استفاده کنید که برای اطلاعات بیشتر باید به سایت صندوق موردنظر مراجعه کنید.
ابطال واحد های صندوق ها
قیمت ابطال هر واحد سرمایه‌گذاری، بر مبنای قیمت ابطال روز بعد از ارائه درخواست ابطال، محاسبه میشود. یعنی اگر شما امروز درخواست ابطال واحدهای سرمایه‌گذاری خود را به بخش پذیرش صندوق اعلام کنید، واحدهای شما به قیمت فردا محاسبه خواهد شد. یکی از هزینه‌های موجود در صندوق‌ها که متوجه سرمایه‌گذار است، هزینه ابطال است. هزینه ابطال هم میتواند ثابت باشد و هم متغیر؛ هزینه ثابت برای ابطال هر گواهی سرمایه‌گذاری 20000 ریال است. اما هزینه متغیر ابطال طبق جدول زیر و بر اساس فاصله زمانی میان تاریخ صدور و تاریخ ابطال محاسبه میشود.
| فاصله زمانی | مقدار هزینه متغیر ابطال |
| کمتر از 7 روز از تاریخ صدور | 5٪ از قیمت ابطال |
| بین 7 تا 15 روز از تاریخ صدور | 4٪ از قیمت ابطال |
| بین 15 تا 30 روز از تاریخ صدور | 3٪ از قیمت ابطال |
| بین 30 تا 60 روز از تاریخ صدور | 2٪ از قیمت ابطال |
| بین 60 تا 90 روز از تاریخ صدور | 1٪ از قیمت ابطال |
بازدهی صندوق های سرمایه گذاری
با توجه به دارایی های گوناگون این صندوق ها و ماهیت آنها ،میزان بازدهی شان متفاوت است.بازدهی صندوق های درآمد ثابت نزدیک یا حتی کمی بیشتر از سپرده بانکی ؛بازدهی صندوق های سهامی نزدیک به شاخص کل و سهام ؛بازدهی صندوق های مختلط هم عددی بین بازدهی صندوق های درآمد ثابت و سهامی است.
مزایای سرمایه گذاری در صندوق ها
- شفافیت : از آنجایی که این صندوق ها تحت نظارت سازمان بورس هستند، از شفافیت اطلاعاتی بالایی برخوردار هستند؛ از این رو سرمایه گذاران میتوانند با اطمینان بیشتری اقدام به سرمایه گذاری در آن کنند.
- تنوع دارایی ها : صندوق های سرمایه گذاری به دلیل اینکه سرمایه زیادی را جمع آوری میکنند، امکان سرمایه گذاری در دارایی های گوناگون با ریسک های متفاوت برای آنها امکان پذیر میشود. این متنوع سازی دارایی ها در بلندت مدت کمک شایانی به کاهش ریسک سرمایه گذاری میکند و به سبد دارایی دوام می بخشد.
- نقدشوندگی بالا : صندوق های سرمایه گذاری از قابلیت نقدشوندگی بالایی برخوردار هستند؛ به ویژه اگر صندوق دارای یک ضامن نقدشوندگی قابل اطمینان برخوردار باشد. البته صندوق های قابل معامله (ETF) دارای ضامن نقدشوندگی نیستند اما به دلیل اینکه در بورس معامله میشوند از نقدشوندگی بالایی برخوردار هستند.
- استفاده بهینه از زمان : یقینا صندوق های سرمایه گذاری یکی از بهترین گزینه ها برای افرادی است که زمان کافی و تخصص لازم برای تحلیل بازار را ندارند و با سرمایه گذاری در این صندوق ها از هدر رفتن وقت خود جلوگیری میکنند.
- تنوع در تعداد صندوق ها : خوشبختانه در حال حاضر تعداد کثیری از انواع گوناگون صندوق های سرمایه گذاری در بورس فعالیت میکنند و این تنوع باعث میشود که سرمایه گذاران با توجه به معیار ها و تحلیل های خود بتوانند از میان گزینه های متعدد بهترین را انتخاب کنند.
- تسهیل فرایند سرمایه گذاری : سرمایه گذاری در این صندوق ها که نوعی سرمایه گذاری غیرمستقیم است؛ شما را از هیجانات و تنش های بازار دور میکند و همین امر روند سرمایه گذاری را راحت میکند و همچنین فرایند خرید و فروش واحد های صندوق های سرمایه گذاری به ویژه صندوق های قابل معامله در بورس (ETF) بسیار آسان است و با سرعت بالا انجام میشود.
روش مقایسه صندوق های سرمایه گذاری
برای مقایسه عملکرد صندوق ها میتوانید به سایت www.fipiran.ir مراجعه کنید و در قسمت فهرست صندوق های سرمایه گذاری انواع صندوق ها، بازدهی آنها در بازه های زمان مختلف، میزان ارزش خالص دارایی آنها، قیمت صدور وابطال و سایر موارد را مشاهده و با یکدیگر مقایسه کنید. البته باید با دقت بالا مقایسه کنید؛ برای مثال اگر بازدهی صندوقی در بازه زمانی یکساله بیشتر از دیگر صندوق ها بود به این معنا نیست که در سال بعدی هم بیشتر از دیگر صندوق ها بازدهی داشته باشد و پارامتر های دیگری از جمله شرایط بازار و … باید بررسی شوند.
میزان کارمزد انواع صندوق های سرمایه گذاری
برای خریدوفروش این واحدها لازم است کارمزدهایی پرداخت شود. این کارمزد بسته به نوع واحد و همچنین نوع صندوق متفاوت است. بر این اساس :
خرید و فروش واحدهای صندوق‌های سرمایه‌گذاری غیرقابل معامله در بورس با توجه به نوع صندوق میتواند متفاوت باشد. برای کسب اطلاعات از میزان کارمزدهای صندوق ها باید امید نامه و اساسنامه صندوق را مطالعه کنید.
با توجه به این که معامله واحد های این صندوق ها قانون(توسعه ابزارها و نهادهای مالی جدید در راستای تسهیل اجرای سیاست‌های کلی اصل 44 قانون اساسی)،مشمول مالیات نمیشود؛کارمزد معاملات صندوق های قابل معامله در بورس (ETF) به شرح زیر است :
کارمزد معاملات صندوق های در سهام
- کارمزد خرید : 0.116 درصد
- کارمزد فروش : 0.11875 درصد
کارمزد معاملات صندوق های مختلط
- کارمزد خرید : 0.06075 درصد
- کارمزد فروش : 0.066125 درصد
کارمزد معاملات صندوق های درآمد ثابت
- کارمزد خرید : 0.01875 درصد
- کارمزد فروش : 0.01875 درصد
اصطلاحات رایج در صندوق های سرمایه گذاری
واحد های سرمایه گذاری (Units) :
صندوق های سرمایه گذاری پس از جمع‌آوری سرمایه‌های خرد و کلان، موظف‌‌اند مجموع دارایی خود را به واحدهای مساوی تقسیم کنند. مثلا اگر صندوق x دارایی معادل 1 میلیارد تومان داشته باشد، این دارایی به صورت مساوی بین 10 هزار واحد و هر کدام به ارزش 100 هزار تومان تقسیم میشود. این واحد ها، یونیت (Unit) نام دارد.
تعداد واحدها * ارزش هر واحد = مجموع دارایی صندوق
ارزش خالص دارایی (NAV) :
یکی از پرکاربردترین اصطلاحاتی که مربوط به حوزه صندوق های سرمايه گذاری است؛ ارزش خالص دارایی (Net Asset Value) نام دارد. در سایت مربوط به هر صندوق، به صورت روزانه سه نوع ارزش خالص دارایی گزارش میشود.
NAV صدور
ارزش هر واحد صندوق را نشان می‌دهد. در حقیقت مبلغی است که باید در ازای خرید هر واحد در صندوق های مبتنی بر صدور و ابطال، پرداخت شود.
NAV ابطال
مبلغی است که پس از خروج از سرمایه گذاری در صندوق های مبتنی بر صدور و ابطال به ازای هر واحد به سرمایه گذار پرداخت میشود.
NAV آماری
در شرایط مشخصی مانند ایجاد صف فروش سنگین بر روی برخی از دارایی‌های صندوق برای مدت طولانی، مدیران صندوق‌ها این توانایی را دارند تا قیمت برخی از سهم‌های موجود در سبد سرمايه گذاری خود را تعدیل کنند. به ارزش خالص دارایی گزارش‌شده در این حالت NAV آماری میگویند.
صدور و ابطال
در معاملات سهام از کلمه خرید و فروش برای نوع معامله استفاده آشنایی با NAV ابطال و نحوه محاسبه آن میشود اما در معاملات صندوق های سرمایه گذاری واژه های صدور (در زمان خرید) و ابطال (در زمان فروش) را به کار می‌بریم.
پذیره نویسی
پیش از شروع کار یک صندوق، سرمایه‌گذارانی که تمایل به خرید واحدهای آن را دارند، با تکمیل فرم پذیره نویسی و ارایه آن (به همراه سایر مدارک مورد نیاز) به مدیر صندوق، میتوانند اقدام به سرمایه‌گذاری از طریق پذیره‌نویسی در صندوق مورد نظر کنند. درواقع میتوان گفت که پذیره نویسی نوعی پیش خرید است که قبل از شروع معاملات واحد های یک صندوق به صورت عمومی انجام میشود.
ضامن نقدشوندگی
ضامن نقدشوندگی همانطور که از نام آن پیدا است، تضمین‌کننده نقدشوندگی واحدهای سرمایه‌گذاری صندوق است. البته ضامن نقدشوندگی یک رکن اختیاری در صندوق های سرمایه گذاری است که در بعضی صندوق های سهامی مشاهده نمیشود. همچنین در بعضی از صندوق‌ها (در سهام یا با درآمد ثابت)، ضمانت دیگری به منظور پرداخت اصل سرمایه، حداقل سود برای دوره مشخص یا سود دوره‌ای وجود دارد.
ریسک صندوق‌های در سهام
همانطور که در پیش از این بیان شد، صندوق‌های سرمایه گذاری در سهام حداقل ۷۰ درصد منابع مالی خود را در سهام شرکت‌ها سرمایه گذاری میکنند؛ بنابراین سرمایه گذاری در این صندوق‌ها در مقایسه با صندوق‌های درآمد ثابت و مختلط بیشتر و همچنین احتمال کسب بازدهی بالاتر در این نوع صندوق‌ها نیز بیشتر است. برای بررسی ریسک صندوق‌ها به بتای صندوق توجه کنید. در شکل بالا آخرین ستون سمت چپ نشان دهنده بتای صندوق می‌باشد. صندوق‌های با بتای بین نیم و یک دارای ریسک معقولی می باشند. صندوق‌های دارای بتای بالای یک پرریسک و زیر نیم هم کم ریسک می‌باشند.
سرمایه گذاری در «صندوق‌های در سهام» مناسب افرادی است که دارای قدرت ریسک پذیری بالاتری هستند. در این صندوق‌ها باید دید بلندمدت به سرمایه گذاری خود داشته باشیم و بیشتر مناسب علاقه مندان به سرمایه گذاری بلند مدت می‌باشد. این صندوق‌ها همچنین برای افرادی که تخصص و یا فرصت کافی برای سرمایه‌گذاری در بورس را ندارند نیز مناسب است.
سوددهی صندوق‌های سرمایه گذاری
با گذشت زمان هرچه عملکرد صندوق موفق‌تر باشد ارزش دارایی‌های صندوق رشد میکند که در نتیجه آن ارزش هر واحد آن صندوق (NAV) هم افزایش پیدا میکند و در مقابل اگر صندوق عملکرد مناسبی نداشته باشد، ممکن است ارزش واحدهای سرمایه‌گذاری صندوق رشد مناسبی نداشته و حتی کاهش هم داشته باشد.
سخن آخر
صندوق های سرمایه گذاری یکی از بهترین انتخاب ها برای سرمایه گذاری است و هر فردی با هر پیش زمینه شغلی و تحصیلی و حتی با سرمایه ای اندک امکان بهره مندی از این صندوق ها را داراست. در این مقاله سعی کردیم هر آنچه که درباره صندوق های سرمایه گذاری باید دانست را برایتان به صورت شفاف و جامع بیان کنیم.از همه شما ،همراهان گرامی مدرسه بورس سپاسگذاریم که تا پایان این مقاله با ما همراه بودید. بسیار خوشحال میشویم اگر درخواست ها و پیشنهادات و انتقادات خود را در بخش نظرات با ما به اشتراک بگذارید. همچنین در صورت تمایل به داشتن اطلاعات تکمیلی در صفحه آپارات مدرسه بورس ویدئوی مربوط به «همه چیز درباره صندوق های سرمایه گذاری در سهام» را مشاهده کنید.
شما میتوانید با شرکت در دوره جامع نوابغ بورس و سرمایه گذاری هر انچه که برای تبدیل شدن به یک سرمایه گذار حرفه ای لازم دارید بدست اورید.
درباره محمود مرادی
من قول می‌دهم شما میتوانید بورس را بسیار ساده آموزش ببینید و از محل سرمایه گذاری در این بازار با کار بسیار کم به درآمد‌های باور‌نکردی برسید. موسس و مدیر وبسایت مدرسه بورس | تحلیلگر و مدرس بازار بورس در کارگزاری آگاه
دیدگاه شما