تغییر بازار از گاوی به خرسی

پیش بینی میکنم که بیت کوین در آینده نزدیک هم مجددا درگیر وضعیت نزولی شود. من حدس میزنم که این دارایی نرخ 8000 دلاری را هم تجربه کند.

مفهوم بازار خرسی و گاوی

اصطلاحات خرس و گاو در بورس به این منظور به کار می‌­روند که توضیح دهند بازارهای سهام کلاً چگونه عمل می‌­کنند (یعنی آیا این بازارها با افزایش ارزش مواجه هستند یا با استهلاک ارزش). از سوی دیگر، چون بازار تحت­‌الشعاع نگرش‌­های سرمایه­‌گذاران قرار دارد، لذا این اصطلاحات نیز حاکی از این هستند که سرمایه‌گذاران چه احساسی راجع به بازار و روندهای متعاقب آن دارند.

بازار گاوی

به زبان ساده می‌­‌­توان گفت که بازار گاوی به بازاری گفته می‌­شود که ارزش در آن در حال صعود است و افزایش مستمر قیمت‌های سهام بازار از مشخصات این بازار است. در چنین مواقعی، سرمایه­‌گذاران معمولاً ایمان دارند که این روند صعودی در دراز مدت ادامه خواهد یافت. در این سناریو، معمولاً اقتصاد کشور قوی است و سطوح استخدام نیز بالا می‌­باشند.

بازار خرسی

حال برای فهم بهتر مفهوم خرس و گاو در بازار سهام باید تعریف بازار خرسی را نیز مرور کنیم. بازار خرسی بازاری رو به تنزل است. قیمت‌های سهام دائماً افت می‌­‌­کنند و این مسئله نیز منجر به روند نزولی می‌­‌­شود که سرمایه‌گذاران معتقد هستند ادامه خواهد یافت و این مارپیچ روند نزولی تا ابد ادامه خواهد یافت. در بازار خرسی، اقتصاد معمولاً کند است و بیکاری افزایش می‌­یابد؛ زیرا شرکت‌ها شروع به اخراج کارمندان می‌­کنند.

نکات کلیدی در مورد بازارهای خرسی و گاوی

بازار گاوی بازار رو به صعود است و از لحاظ اقتصادی مستحکم است، در حالی‌که بازار خرسی بازاری است که در حال عقب‌­نشینی است و ارزش اکثر سهام­‌های آن در حال تنزل می‌­‌­باشد.

هرچند که برخی از سرمایه­‌گذاران خرسی هستند، ولی اکثر سرمایه­‌گذاران گاوی می‌­‌­باشند. بازار سهام به عنوان یک کل، همیشه با بازدهی‌­هایی همراه بوده است.

سرمایه­‌ گذاری در بازار خرسی، خطرناک‌تر است؛ زیرا بسیاری از سهام­‌ها ارزش خود را از دست می‌­دهند. چون پیش‌بینی کف بازار کار سختی است، لذا اکثر سرمایه‌­گذاران پول‌های خود را از بازارها بیرون می‌­کشند و نقدی معامله نمی‌­کنند تا این روند برعکس شود.

مشخصات بازارهای گاوی و خرسی

هرچندکه بازار خرس و گاو در بورس از طریق جهت‌گیری قیمت‌های سهام مشخص می‌شوند، ولی این بازارها مشخصات دیگری نیز دارند که سرمایه­‌گذاران باید از آنها باخبر باشند. لیست زیر در مورد برخی از این فاکتورها توضیح داده است:

عرضه و تقاضای اوراق بهادار بازارهای خرسی و گاوی: در بازار گاوی، شاهد تقاضای قوی و عرضۀ ضعیف اوراق بهادار هستیم. به عبارت دیگر، بسیاری از سرمایه‌­گذاران مشتاق خرید اوراق بهادار هستند و تعداد معدودی از آنها مایل به فروش اوراق بهادار می‌­باشند. در نتیجه، زمانی که سرمایه‌­گذاران برای به دست آوردن سهام موجود با یکدیگر رقابت می‌­کنند، قیمت‌های سهام افزایش می‌یابد. در یک بازار خرسی، عکس این مطلب درست است یعنی افراد بیشتری به دنبال فروش هستند تا خرید.

روانشناسی سرمایه‌­گذار: از آنجایی که رفتار بازار تحت تاثیر برداشت افراد از رفتار بازار قرار دارد، لذا روانشناسی و احساسات سرمایه­‌گذار بر اینکه آیا بازار صعود خواهد یافت یا نزول، تاثیر می‌گذارد. عملکرد بازار سهام و روانشناسی سرمایه‌گذار به یکدیگر وابسته هستند. در یک بازار گاوی، سرمایه‌گذاران مشتاقانه به امید کسب سود فعالیت می‌­کنند. در بازار خرسی، احساسات بازار منفی است لذا سرمایه­‌گذاران شروع به بیرون کشیدن پول خود از بازارهای سهام و قرار دادن ‌آنها در اوراق بهادار با درآمد ثابت می‌­کنند، و بدین طریق منتظر یک حرکت مثبت در بازار سهام می‌­مانند.

تغییر فعالیت‌های اقتصادی: از آنجایی که کسب و کارهایی که سهام­‌های آنها در صرافی‌­ها خرید تغییر بازار از گاوی به خرسی و فروش می‌­شوند جزو فعالان یک اقتصاد بزرگ به حساب می‌آیند، لذا بازار سهام و اقتصاد ارتباط قوی با یکدیگر دارند. بازار خرسی با یک اقتصاد ضعیف در ارتباط است زیرا اکثر کسب و کارها قادر به ثبت سودهای کلان نیستند زیرا مصرف کنندگان تقریباً به اندازۀ کافی خرج نمی‌­کنند. در یک تغییر بازار از گاوی به خرسی تغییر بازار از گاوی به خرسی بازار گاوی، عکس این روند اتفاق می‌افتد، زیرا افراد پول بیشتری برای خرج کردن دارند.

اندازه‌­گیری تغییرات بازار

عامل کلیدی تعیین کنندۀ خرسی بودن یا گاوی بودن بازار، واکنش سریع بازار به یک رویداد خاص نیست، بلکه نحوۀ عملکرد بازار در دراز مدت، عامل کلیدی است. جابجایی­‌های کوچک فقط بیانگر یک روند کوتاه مدت یا اصلاح بازار هستند. یک دورۀ زمانی طولانی مشخص خواهد کرد که شما در یک بازار گاوی به سر می‌­برید یا خرسی.

زمانبندی دقیق بازار تقریباً غیرممکن است

با این حال، تمام جابجایی‌­های طولانی بازار را نمی‌­توان به عنوان گاوی یا خرسی معرفی کرد. گاهی اوقات یک بازار در یک دورۀ زمانی دستخوش رکود می‌­شود و در نتیجه سعی می‌کند جهت درست را پیدا کند. در این حالت، یکسری جابجایی‌های رو به بالا و رو به پایین واقعاً می‌­توانند سودها و زیان‌های حاصل از روند یکنواخت بازار را تغییر دهند.

در بازارهای خرسی و گاوی چه باید کرد؟

در یک بازار گاوی، کار ایده‌­الی که یک سرمایه‌­گذار می‌­تواند انجام دهد این است که با خرید به موقع سهام­‌ها با توجه به روند موجود و در صورت امکان، از افزایش قیمت‌ها بهره ببرد و سپس این سها‌‌م‌­ها را زمانی که به پیک خود رسیدند، بفروشد. در بازار گاوی، تمام زیان‌ها اندک و موقتی هستند. یک سرمایه‌گذار می‌تواند فعالانه و با اطمینان کامل در سهام‌­های بیشتری سرمایه­‌گذاری کند و به سود بیشتری دست یابد.

اما در یک بازار خرسی، احتمال اینکه متحمل زیان شوید بیشتر است زیرا قیمت‌ها دائماً در حال از دست دادن ارزش خود هستند و انتهای وضعیت این بازار را نمی‌توان پیش‌بینی کرد. حتی اگر تصمیم به سرمایه‌گذاری با امید تغییر وضعیت بگیرید، احتمالاً قبل از اینکه شرایط تغییر کند متحمل زیان خواهید شد. لذا، قسمت اعظم سودآوری در فروش کوتاه مدت یا در سرمایه­‌گذاری‌های امن‌­تر همچون اوراق بهادار با درآمد ثبت دیده می‌­شوند.

شاید سرمایه‌­گذار به سراغ سهام‌های تدافعی نیز برود. این‌ها سهام­‌هایی هستند که عملکرد آنها خیلی کم تحت تاثیر تغییر روندهای بازار قرار می‌­گیرد و لذا در چرخه‌­های رکود و رونق اقتصادی، ثابت هستند. این‌ها صنایعی همچون خدمات شهری هستند که معمولاً به دولت تعلق دارند و نیازمندی­‌هایی هستند که مردم صرف‌نظر از شرایط اقتصادی آن‌ها را خریداری می‌­کنند.

بازارهای گاوی و خرسی تأثیر بسزایی بر سرمایه‌­گذاری­‌های شما دارند؛ لذا بهتر است حین اتخاذ تصمیم سرمایه‌گذاری خود وقت بگذارید تا متوجه شوید وضعیت بازار فعلی چگونه است. این نکته را به خاطر داشته باشید که بازار سهام در دراز مدت همیشه با بازدهی مثبتی همراه است.

معیارهای مشخص کننده برای پایان بازار خرسی

با این که پیش بینی کردن در حوضه ی رمز ازرها کاملا غیر ممکن تغییر بازار از گاوی به خرسی است، اما شاخص هایی وجود دارد که با توجه به آن ها می توان مسیر بازار را پیش بینی کرد.

همان طور که خودتان در جریان هستید، بازار گاوی رمزارزها به پایان رسیده و این واقعیت که زمستان طولانی ارزهای دیجیتال آغاز شده، قطعا بسیار از افراد را ترسانده است. زیرا قیمت بیت کوین به گونه‌ای سقوط کرد که هیچ کس انتظار آن را نداشت. به طور قطع بسیاری از افراد دارند به این موضوع فکر می‌کنند که حالا چگونه این بازار دوباره می‌تواند برگردد.

قیمت ارزهای دیجیتال هر روز کاهش می‌یابد و سوالی که ذهن همه را درگیر گرده این است که بازار نزولی تغییر بازار از گاوی به خرسی کِی تمام می‌شود و تا کجا ادامه دار؛ پیش‌بینی اینکه بازار خرسی دقیقاً کِی به پایان می‌رسد، غیرممکن است، اما با مطالعه روندهای نزولی قبلی می‌توان به نشانه‌هایی از زمان پایان این مرحله نزولی دست پیدا کرد.

حال با یکدیگر می‌خواهیم به پنج عامل مهم و کلیدی که با کمک آن می‌توانیم پایان بازار نزولی را حدس بزنیم را برسی کنیم.

روند استخدام و تعدیل نیرو در شرکت‌های فعال در صنعت ارزهای دیجیتال

یکی از نشانه‌های اصلی زمستان ارزهای دیجیتال، اخراج گسترده کارکنان شرکت‌هایی است که در این صنعت در حال فعالیت هستند. دلیل آن هم این است که شرکت‌ها سعی می‌کنند هزینه‌هایشان را کاهش دهند تا بتوانند در این دوران به هر طور ممکن دوام بیاورند.

در سال‌های ۲۰۱۸ و ۲۰۱۹ اخبار زیادی مبنی بر اخراج کارمندان شرکت‌های حاضر در صنعت ارزهای دیجیتال منتشر می‌شد. برخی از شرکت‌های بزرگ این صنعت که در آن زمان دست به چنین اقدامی زدند، موسساتی مانند: کانسنسیس، بیت‌مین و همچنین صرافی‌هایی مثل هوبی و کوین فلور بودند.

اخراج‌های اخیر صنعت ارزهای دیجیتال، از جمله کاهش ۱۹ درصدی تعداد کارکنان کوین بیس و کاهش ۱۰ درصدی کارکنان جمینای نگران‌کننده است؛ اما با توجه به اینکه بازار نزولی فعلی به‌تازگی آغاز شده، احتمالاً این جریان هنوز به اوج خود نرسیده است.

یکی از نشانه‌های بهبود بازار ارزهای دیجیتال این است که شرکت‌ها دوباره شروع به استخدام ‌کنند و پروژه‌هایی جدید راه اندازی شوند. این عوامل، از جمله عواملی مهمی هستند که می‌توانند نشان دهند که سرمایه‌ها به بازار برگشته‌اند و روزهای سخت بازار نزولی دیگر به اتمام رسیده است.

بررسی موقعیت میانگین متحرک ساده در بازه‌ ۲۰۰هفته‌ای بیت کوین

میانگین متحرک ساده SMA میانگینی حسابی است که از طریق جمع قیمت‌های نهایی جدید و تقسیم آن‌ها بر تعداد دوره‌های زمانی محاسبه می‌گردد. میانگین متحرک ساده یا حسابی از طریق جمع قیمت‌های نهایی برای تعدادی از بازه‌های زمانی محاسبه می‌گردد و سپس حاصل جمع را بر همان تعداد دوره تقسیم می‌کند. میانگین های کوتاه مدت به سرعت به تغییرات صورت گرفته در قیمت پایه واکنش نشان می‌دهند .

عامل تکنیکالی که چند بار در گذشته توانسته پایان دوره نزولی بیت کوین را نشان دهد، این بوده که قیمت بیت کوین ابتدا به زیر میانگین متحرک ساده ۲۰۰ هفته‌ای خود رسیده و سپس مجدداً به بالای آن صعود کرده است.

نگاه به موقعیت شاخص قدرت نسبی

وظیفه اصلی RSI این است که به شما درباره بیش از حد فروخته شدن یا بیش از حد خریده شدن یک دارایی ارزشمند اطلاع دهد. از هر پلتفرمی که برای دنبال کردن بازار استفاده می‌کنید، باید گزینه‌ای جهت افزودن این شاخص به نمودارتان داشته باشید.

دلایل زیادی وجود دارند که RSI را به یک تکیه‌گاه مطمئن برای تریدرها تبدیل کرده است. زمانی که RSI در حدود ۷۰ درصد ماکزیمم مقدار خود قرار گیرد در منطقه اشباع خرید قرار می‌گیرد. یعنی اینکه دارایی بیش از حد خریداری شده و احتمال کاهش قیمت آن زیاد است.

زمانی که RSI در مقادیر کمتر از ۳۰ قرار بگیرد، منطقه اشباع فروش را نشان خواهد داد. یعنی اینکه دارایی بیش از حد فروخته شده و زمان مناسبی برای خرید کردن به وجود آورده است.

این اعداد برای برخی تریدرها متفاوت است. مثلا عده‌ای از ترکیب ۳۳ و ۶۶ درصد استفاده می‌کنند، برخی معامله‌گران نیز اعداد ۲۰ و ۸۰ درصد را به کار می‌گیرند. اما این کمترین چیزی است که از RSI می‌توان دریافت کرد.

در بازارهای نزولی قبلی RSI بیت کوین ابتدا به منطقه اشباع فروش می‌رسید و سپس وقتی که این ارز دیجیتال تا کف قیمتی خود کاهش می‌یافت، RSI به زیر سطح ۱۶ سقوط می‌کرد.

نسبت ارزش بازار به ارزش بازار تحقق‌یافته

شاخص «MVRV Z-Score» ارزش بازار یک ارز دیجیتال را با ارزش بازار تحقق‌یافته آن مقایسه می‌کند و نشان می‌دهد که قیمت این ارز بیشتر یا کمتر از ارزش منصفانه آن است.

شاخص MVRV در ۲۳ سپتامبر ۲۰۱۸ توسط نیک کارتر و آنتوان لو کالوز با مفهوم «ارزش تحقق یافته» برای اولین بار مطرح شد. اندیکاتور MVRV تشکیل شده از ارزش کل بازار بیت کوین به «ارزش تحقق یافته» است. برای محاسبه «ارزش تحقق‌یافته»، می‌بایست ارزش هر رمزارز را در آخرین باری که معامله شده لحاظ کنیم.

از پیدایش نسبت MVRV توانستند شاخص جدیدی برگرفته از داده‌های نیک کارتر ارائه دهند. هدف این معیار جدید، اندازه‌گیری انحراف بین ارزش تحقق یافته و ارزش بازار بوده و تعداد انحرافات استاندارد را نشان می‌دهد. این معیار به وضوح اوج و رکود چرخه قیمت را نشان می‌دهد و بر نوسان بین ترس و طمع تاکید می‌کند.

منطقی است که ارزش تحقق یافته را به عنوان توصیفی دقیق‌تر از ارزش پایدار و بلندمدت بیت کوین در نظر بگیریم. این عدد می‌تواند به عنوان «میانگین روانی» روندهای قیمتی عمل کند. منطقه‌ای که دارندگان بلندمدت ارزش واقعی سکه را می‌بینند.

ضریب میانگین متحرک دوساله

شاخص دیگری که می‌تواند زمان اتمام روند نزولی بازار را به سرمایه‌گذاران بیت کوین نشان دهد، ضریب میانگین متحرک دوساله آن است. این شاخص میانگین متحرک دو سال گذشته بیت کوین و ضریب ۵ برابری میانگین متحرک دوساله بیت کوین با قیمت را بررسی می‌کند.

هر زمان که قیمت بیت کوین به پایین ضریب میانگین متحرک دوساله می‌رسد، وارد ناحیه نزولی می‌شود. از طرفی، وقتی قیمت بیت کوین به بالای ضریب میانگین متحرک ۲ساله صعود کند، روند صعودی از سر گرفته خواهد شد.

ضمن اینکه صعود قیمت به بالای ضریب ۵ برابری میانگین متحرک دوساله آن، نشان‌دهنده یک بازار صعودی کامل و زمانی مناسب برای ذخیره سود است.

بورس وارد فاز گاوی شد؛ صعود قیمت سهام ادامه می‌یابد؟

روند صعودی قیمت سهام که از اوایل بهمن سال گذشته آغاز شده بود، در سال جاری نیز ادامه یافت تا با رشد بیش از ۲درصدی شاخص کل بورس تهران در روز یکشنبه، این نماگر از کف اخیر خود بیش از ۲۱درصد فاصله بگیرد و بر اساس تعریف‌های مرسوم در بازارهای مالی وارد فاز صعودی یا گاوی شود. این سومین‌بار از آغاز رکود ۶۰۰روزه در تالار شیشه‌ای است که معامله‌گران شاهد تغییر فاز و موجی افزایشی هستند که هنوز مشخص نیست آیا می‌تواند ادامه داشته باشد یا همانند دو مرتبه گذشته، رشدی موقتی را به فعالان خود نشان می‌دهد.

به گزارش پایگاه خبری تحلیلی رادار اقتصاد به نقل از دنیای اقتصاد؛ روند صعودی قیمت سهام که از اوایل بهمن سال گذشته آغاز شده بود، در سال جاری نیز ادامه یافت تا با رشد بیش از ۲درصدی شاخص کل بورس تهران در روز یکشنبه، این نماگر از کف اخیر خود بیش از ۲۱درصد فاصله بگیرد و بر اساس تعریف‌های مرسوم در بازارهای مالی وارد فاز صعودی یا تغییر بازار از گاوی به خرسی گاوی شود. این سومین‌بار از آغاز رکود ۶۰۰روزه در تالار شیشه‌ای است که معامله‌گران شاهد تغییر فاز و موجی افزایشی هستند که هنوز مشخص نیست آیا می‌تواند ادامه داشته باشد یا همانند دو مرتبه گذشته، رشدی موقتی را به فعالان خود نشان می‌دهد. با این حال چه در میان عوامل داخلی و چه فرامرزی، محرک‌هایی مشاهده می‌شود که می‌تواند روند فعلی بورس را پشتیبانی کند. جایی که شاخص‌های کالایی رشد دوبرابری را در قیاس با دو سال گذشته نشان می‌دهند و ارزندگی سهم‌ها پس از ریزشی ۱۹ماهه و امید به بهبود شرایط اقتصادی درصورت احیای احتمالی برجام، سهامداران را نسبت به رشد سودآوری بنگاه‌های بورسی امیدوار کرده است.

روز یکشنبه شاخص‌کل بورس تهران با رشد بیش از ۲‌درصدی تا میانه ابرکانال ۴/ ۱‌میلیون واحد صعود کرد تا سومین موج صعودی بازار سهام از ابتدای رکود شکل گیرد. با افزایش ارتفاع دیروز نماگر سهام، حالا شاخص‌کل از کف یک‌میلیون و ۲۰۷‌هزار واحدی ثبت‌شده در ۵ بهمن‌ماه سال‌گذشته، بیش از ۲۱‌درصد فاصله گرفته و بر اساس تعریف‌های مرسوم در بازارهای مالی وارد فاز رونق (گاوی) شد، اما آیا این موج صعودی نیز همانند دو موج پیشین موقتی خواهد بود یا این‌بار بخش بیشتری از زیان سهامداران را جبران می‌کند؟ جدیدترین دوره رونق بورس در رکود ۶۰۰روزه چه ویژگی‌هایی دارد؟ سوالاتی که برای پاسخ به آنها لازم است جوانب مختلف اثرگذار بر بازار سهام و عملکرد بنگاه‌های بورسی را مورد بررسی قرار داد.

باد مساعد جهانی

کالاهای پایه در بازارهای جهانی با وجود افت‌های مقطعی روندی صعودی را می‌پیمایند. آنگونه که شاخص کالایی بلومبرگ با پوشش سبد متنوعی از مواد خام نشان می‌دهد متوسط قیمت کالاها به دلار در دو سال‌گذشته بیش از دوبرابر شده و در بازه زمانی یکساله نیز از رشدی ۴۸‌درصدی حکایت می‌کند، اما اهمیت این موضوع در چیست؟ بورس تهران طی ۱۵ سال‌اخیر با ورود پرشمار شرکت‌های بزرگ معدنی، فلزی، پتروشیمی و پالایشی ارتباط مستقیم و مهمی با روند قیمت مواد خام در سطح جهانی پیدا کرده است. هرچند انتظار می‌رود با عبور از فصل تقاضای چین، کاهش آثار تنش‌های ژئوپلیتیک و نیز پیگیری سیاست‌های انقباضی پولی در غرب، زمینه تعدیل عمومی نرخ‌ها به‌ویژه از زمستان فراهم شده و شاهد تعدیل قابل‌ملاحظه شتاب رشد قیمت‌ها در میان‌مدت باشیم اما تا به اینجای کار روند صعودی مذکور نویددهنده افزایش سودآوری شرکت‌های کامودیتی‌محور بورس تهران بوده و با عنایت به تعدیل محسوس قیمت‌ها در رکود فرسایشی بازار سهام سبب افزایش جذابیت سرمایه‌گذاری در گروه‌های مرتبط به بازارهای کالایی شده است.

سیگنال جذابیت از کانال ارزش‌گذاری

همان‌طور که اشاره شد کاهش جدی قیمت سهام در ۶۰۰ روز رکودی اخیر و تعدیل نسبت قیمت به درآمد به کانال ۵ واحد سبب شده تا شاهد افزایش جذابیت سهام برای سرمایه‌گذاری باشیم. جذابیتی که تنها مختص گروه‌های کامودیتی‌محور نیست و حتی ریالی‌های کوچک بورس تهران نیز از شرایط مشابهی برخوردارند که در کنار عواملی که در ادامه مفصلا مورد بررسی قرار خواهند گرفت، زمینه را برای بازگشت سرمایه‌های گریزان فراهم کرده است.

کاهش جذابیت رقبا

کاهش انتظارات تورمی این روزها نمود بیشتری پیدا کرده است. قیمت‌ها در بازارهای موازی همچون دلار، طلا و سکه و حتی مسکن و خودرو مسیر کاهشی را می‌پیمایند تا اضافه چربی بازارهای سفته‌بازی رو به تخلیه باشد. همزمان نرخ سود چه در بازار بین‌بانکی و چه بازار بدهی نزولی شده است. به این ترتیب شاهد کاهش جذابیت بازارهای رقیب سهام در ماه‌های گذشته هستیم. حتی درمیان گزینه‌های نزدیک سرمایه‌گذاری همچون صندوق‌های بادرآمد ثابت که نمی‌توان از آنها به‌عنوان رقیب نام برد نیز این روزها سرمایه‌های حقیقی راه خروج را برگزیده‌اند. عواملی که می‌تواند امید به شکل‌گیری موج جدید تقاضا در تالار شیشه‌ای را پررنگ‌تر کند.

سود چندگانه احیای برجام

احیای برجام این روزها نزدیک‌تر از همیشه به‌نظر می‌رسد. هر چند طی ‌ماه‌های گذشته این احتمال در برخی برهه‌ها کمی کمرنگ شده است، اما سیگنال‌های مثبتی از این مهم دریافت می‌شود. روز گذشته نیز وزیر امورخارجه تاکید کرد ایران در مذاکرات به توافق نزدیک شده و پیشنهادات‌ خود را در مورد موضوعات باقی‌مانده از طریق مذاکره‌کننده ارشد اتحادیه اروپا به طرف آمریکایی منتقل کرده‌است. هر چند به اعتقاد او در حال‌حاضر توپ در زمین آمریکایی‌هاست اما از قول دبیرکل سازمان ملل ابراز امیدواری کرده که طرفین هرچه زودتر به توافق برسند. این شرایط سبب شده سرمایه‌گذاران به ثبات اقتصادی، پیش‌بینی‌پذیر شدن اقتصاد، کاهش هزینه و دردسرهای مبادله کالا و خدمات برای شرکت‌های صادرات‌محور، افزایش درآمد شرکت‌های ریالی به سبب بهبود وضعیت معیشتی خانوارها و از همه مهم‌تر برچیده‌شدن بساط اقتصاد دستوری با کاهش فشارهای تحریمی بر دولت‌ها امیدوارتر شوند. موضوعی که می‌تواند سودی چندگانه برای بنگاه‌های بورسی؛ چه داخلی و چه صادراتی داشته باشد.

اصلاح ساختاری بورس در تیررس

رکود فرسایشی ۶۰۰ روزه سهام و نصف شدن سرمایه بسیاری از سرمایه‌گذاران در این مدت سبب شده تا نقصان‌های بازار سرمایه بیش از گذشته موردتوجه فعالان بازار قرار گیرد و حالا نه‌تنها در بدنه کارشناسی بلکه سهامداران خرد این بازار نیز به این واقعیت پی برده‌اند که بورس نیازمند اصلاحات ساختاری و رفع محدودیت‌هایی است که در هر برش زمانی به گونه‌ای سرمایه‌ها را در معرض ریسک قرار می‌دهد و تا زمانی که تجدیدنظری در این‌خصوص نشود، حتی دوره‌های صعودی نیز چندان خوشایند نخواهند بود، چراکه سهامداران به این واقعیت پی برده‌اند افزایش قیمت‌هایی که عموما به حبابی‌شدن و چربی‌گرفتن بدنه بازار سهام منجر می‌شود، نزولی فرسایشی و طاقت‌فرسا را به‌دنبال خواهد داشت که گریزی از آن نیست. با این اتفاق‌نظر برای اصلاح ساختار بازار، انتظار می‌رود خیلی زود شاهد افزایش جسارت سیاستگذار برای تغییر ریل باشیم. تغییر ریلی که می‌تواند «نابازار» فعلی را به «بازار» ی کارآمد با رشدهای واقعی (و نه اسمی) تبدیل کند.

روزشماری برای خداحافظی با ۴۲۰۰

حذف دلار ۴۲۰۰‌تومانی که در فروردین سال‌۹۷ پا به عرصه اقتصادی کشور گذاشت، مدت‌هاست که مورد بحث و بررسی قرار گرفته و حالا دیگر کمتر کسی را می‌توان یافت که قائل به باقی‌ماندن این نرخ در اقتصاد ایران باشد. پس از آنکه مجلس اختیار حذف دلار ترجیحی مشروط به جبران مافات آن را به دولت داد، حالا نه‌تنها فعالان اقتصادی و شرکت‌ها و صنایع درگیر با این ارز در انتظار بازشدن این گره هستند، بلکه سهامداران نیز چشم امید دارند که در سال‌جاری، این دغدغه مهم مرتفع شود تا زمینه برای رشد سودآوری شرکت‌های بورسی نیز فراهم شود. شاید یکی از دلایل افزایش متقاضیان خرید سهام گروه‌های مرتبط نیز به این موضوع برگردد و در صورت خداحافظی اقتصاد ایران با دلار ترجیحی، چشم‌انداز روشنی را می‌توان برای بورس و شرکت‌های ریالی متصور بود.

حرکت منابع حقوقی به سمت بورس

نمایندگان مجلس شورای اسلامی‌ در ماه‌های پایانی سال ‌گذشته در جریان بررسی بخش‌های درآمدی لایحه بودجه ۱۴۰۱، در مصوبه‌ای سپرده‌های بانکی اشخاص حقوقی که پیش از این مشمول معافیت بودند را لغو کردند تا این اشخاص در سال‌جاری مشمول مالیات ‌شوند. در ابتدا به‌نظر می‌رسید تا صندوق‌های سرمایه‌گذاری نیز مشمول این مصوبه شوند که با شفاف‌سازی رضا نوحی، مدیر نظارت بر نهادهای مالی سازمان بورس اعلام شد «بر اساس پاسخ سازمان امور مالیاتی، سود سپرده بانکی صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشمول مالیات نخواهد شد. ‌» موضوعی که دغدغه‌ مهم بورسی‌ها را رفع کرد چراکه ریسک افزایش ابطال واحدهای معاملاتی صندوق‌های با درآمد ثابت زیاد و افزایش فشار فروش برای تامین منابع این ابطال‌ها می‌توانست فشاری مضاعف بر روند دادوستد سهام در تالار شیشه‌ای وارد کند. اما نکته دارای اهمیت آنکه اعمال این نوع مالیات بر سپرده‌های بانکی‌ حقوقی‌ها می‌تواند زمینه را برای تغییر جهت این منابع به سمت بازار سهام فراهم کند.

روی موج کدال

با نزدیک شدن به روزهای پایانی فروردین‌ماه شاهد یکی از پرکارترین و پرترافیک‌ترین بازه‌های زمانی ارسال اطلاعات روی سامانه جامع اطلاع‌رسانی ناشران (کدال) خواهیم بود. همـزمان، تحلیلگران و فعالان بازار سهام نیز دوره‌ای پرمشغله به لحاظ مطالعه و بررسی گزارش‌های مالی یکساله شرکت‌ها خواهند داشت. آنچه در شرایط کنونی به لحاظ انتظارات از این گزارش‌ها می‌توان گفت، این است که به‌طور عمومی در شرکت‌های بزرگ صادرات‌محور در گروه فلزات اساسی، پالایشی، معدنی و شیمیایی، توقع سرمایه‌گذاران ثبت تعدیلات مثبت سودآوری از سوی بنگاه‌هاست، از این‌رو می‌توان پیش‌بینی کرد که محتوای گزارش‌ها تعیین‌کننده جهت نوسانات قیمت سهام در صنایع مختلف و در نگاهی کلی‌تر بازار سهام باشد. در سهام کامودیتی‌محور که تقریبا ۶۰درصد وزن بورس را به خود اختصاص داده‌اند شاکله توقعات تا حد زیادی روشن است و تحقق پیش‌بینی‌ها نقش مهمی در سیگنال‌دهی به سرمایه‌گذاران متناسب با میزان تطابق انتظارات با عملکرد واقعی خواهد داشت.

پنج رکورد افزایشی بورس یکشنبه

همان‌طور که اشاره شد در اولین روز کاری بورس تهران پس از اتمام روزهای نیمه‌تعطیل نوروز، شاهد رشد بیش از ۲‌درصدی نماگر اصلی تالار شیشه‌ای و گذر آن از میانه کانال ۴/ ۱‌میلیون واحد بودیم. رشدی که موجب شد تا این شاخص با افزایش ارتفاع ۲۱‌درصدی نسبت به کف اخیر ثبت‌شده در ۵ بهمن ۱۴۰۰، وارد فاز گاوی یا صعودی شود. این سومین موج صعودی سهام از آغاز ریزش قیمت‌ها در ۲۱ مرداد ۹۹ است. در موج اول که از ۲۰ آبان ۹۹ آغاز شد و تا ۲۲ آذرماه آن سال‌ادامه داشت، شاهد افزایش ۲۶‌درصدی ارتفاع شاخص‌کل بودیم. موج دوم که طولانی‌ترین و پردامنه دوره گاوی بازار سهام در آغاز ریزش بود، از ۳ خرداد ۱۴۰۰ آغاز و تا ۶ شهریور سال‌گذشته ادامه داشت و در این برش سه‌ماهه، میانگین وزنی قیمت سهام ۸/ ۴۳‌درصد افزایش یافت. بازار خرسی (Bear market) و بازار گاوی (Bull market)؛ دو واژه‌ای که به گوش همه فعالان بازارهای سرمایه‌گذاری آشنا است حتی اگر درخصوص معنای واقعی آن اطلاعاتی نداشته باشند، اما دلیل این نامگذاری چیست؟ چرا از این واژه‌ها در زمان صعود و نزول بازارها استفاده می‌شود؟

بورس نیویورک یکی از بزرگ‌ترین بازارهای مالی است که در وال‌استریت بنا شده است. چند متر مانده به درب ورودی بورس نیویورک دو مجسمه بزرگ دیده می‌شود. مجسمه برنزی یک گاو بزرگ که در مقابل یک خرس تنومند قرار گرفته است. مجسمه «گاو» معرف همه سرمایه‌گذارانی است که ریسک‌پذیری زیادی دارند و معتقدند ظرفیت رشد در بازار وجود دارد و مجسمه «خرس» نمادی از سرمایه‌گذارانی است که می‌ترسند بازار با افت مواجه شود، اما چرایی این نامگذاری به رفتار دو حیوان مذکور در زمان مبارزه بازمی‌گردد. گاوها هنگام مبارزه و جنگ، با حرکت‌دادن سر و شاخ تغییر بازار از گاوی به خرسی خود از پایین به بالا سعی در ضربه زدن به دشمن را دارند و به‌عبارتی حریف خود را به بالا پرت می‌کنند.

در خرس اما عکس این موضوع صادق است. خرس‌ها در نبرد، همواره با دستان پر قدرت و ضربات از بالا به پایین دست‌ها، به حریف ضربه زده و آن را شکست می‌دهند، از این‌رو بازار صعودی به بازار گاوی و بازار نزولی به بازار خرسی معروف است، اما افزایش یا کاهش قیمت‌ها در یک روز یا یک هفته نشان از گاوی یا خرسی بودن آن بازار نیست، بلکه آنچه نوع بازار را مشخص می‌کند، روند بلندمدت آن است. براساس تعاریف مالی- رفتاری، زمانی که نماگر یک بازار نسبت به سقف پیشین خود با کاهش بیش از ۲۰‌درصدی مواجه شود، از اصطلاح بازار خرسی استفاده می‌شود و در موارد عکس گفته می‌شود بازار گاوی شده است.

دیروز همزمان با رشد قیمت سهام و افزایش ارتفاع ۰۸/ ۲‌درصدی شاخص‌کل که بیشترین رشد ‌درصدی این نماگر از ۹بهمن‌ماه سال‌گذشته بود و شاخص‌کل را به بالاترین ارتفاع از ۱۷ مهر ۱۴۰۰ رساند، ارزش معاملات خرد سهام بورسی نیز افزایش یافت و به بالاترین ارقام ثبت‌شده از ۱۶ آبان‌ماه ۱۴۰۰ دست یافت. روز گذشته در جریان دادوستدها، مجموع سهام و حق‌تقدم معامله‌شده در بورس تهران به ۳۹۵۵ میلیاردتومان رسید ‌و در فرابورس نیز سهامی به ارزش ۱۴۱۸ میلیارد ‌تومان رد و بدل شد.

روز یکشنبه همچنین بیشترین ورود پول حقیقی از ۱۰ شهریورماه سال‌گذشته رقم خورد؛ جایی که سهامی به ارزش ۴۵۰ میلیاردتومان از پرتفوی حقوقی‌ها به سبد سهام معامله‌گران خرد بورس تهران منتقل شد. تمامی این رکوردهای مثبت در شرایطی رقم خورد که هیچ نماد بورسی شاهد شکل‌گیری صف‌فروش نبود. همچنین در این بازار از ۳۴۴ نماد معامله‌شده، قیمت پایانی ۲۹۰سهم (۸۴ درصد) مثبت بود و در مقابل ۵۱سهم (۱۵ درصد) در سطوح منفی دادوستد شدند، ضمن آنکه ۱۱۶ نماد (۳۴درصد) صف خریدی به ارزش ۱۰۸۲میلیارد ‌تومان را تشکیل دادند. در فرابورس ایران نیز همزمان با افزایش ارتفاع ۶۳/ ۱درصدی آیفکس، ۱۴۸نماد معامله شدند که در این میان قیمت ۱۱۲ سهم (۷۶درصد) مثبت و ۳۳ سهم (۲۲درصد) منفی بود.

ر این بازار ۳۶ نماد (۲۴ درصد) صف خریدی به ارزش ۶۵ میلیاردتومان تشکیل دادند و در مقابل شاهد شکل‌گیری صف‌فروش در ۴ نماد فرابورسی (۳ درصد) به ارزش ۱۳میلیاردتومان بودیم. بازار پایه نیز روز یکشنبه میزبان دادوستد ۱۵۵ نماد بود. در این میان ۹۳ سهم (۶۰ درصد) مثبت ماندند و در مقابل شاهد ۵۹ سهم (۳۸ درصد) در محدوده منفی بودیم. در این بازار نیز ۵۳نماد (۳۴درصد) صف خریدی به ارزش ۷۴میلیاردتومان شکل دادند و صف‌فروش در این بازار به ۱۹ نماد (۱۲درصد) با ارزشی بالغ بر ۲۴ میلیاردتومان اختصاص پیدا کرد.

به عقیده برخی کارشناسان اقتصادی بازار خرسی وضعیت مناسبی است

تقریبا یک سالی است که ارز های دیجیتال حال و روز خوبی را در دنیای مالی سپری نمیکنند. این دارایی ها به دلیل فشاری که در این چند وقت متحمل شده اند. به عقیده گروهی از سرمایه گذاران حوزه مالی دیجیتال این بازار خرسی که بر دارایی های دیجیتال سایه افکنده مطلوب است.

صبح روز گذشته، برتراند پرز (Bertrand Perez)به عنوان یکی از فعالان وب 3 در عنوانی گفت که اصلاحات بازار عاملی مهم و تاثیر گذار در حذف پلتفرم هایی است که کیفیت پایینی در بازار دیجیتال دارند. همین موضوع یک قانونی است که که دارایی های دیجیتال برای پلتفرم ها فراهم کرده است. که باعث میشود هر پلتفرم مالی که پا به خانواده کریپتو کارنسی میگذارد از خود ساختاری مطلوب و کاربردی به جای بگذارد. در غیر این صورت در جریان اصلاحات بازار از میدان به در میشود.

در ادامه

برد گارلینگ هاوس (Brad Garlinghouse)، در سمت مدیر عامل دارایی ریپل به خطاب به سرمایه گذاران دارایی های دیجیتال گفت که با این که در چند وقت اخیر شاهد سقوط ارز های دیجیتال بودیم. اما با رویداد های اخیر دارایی های دیجیتال را قضاوت نکنند. و عملکرد این چند وقت را مبنای کارکرد و کاربرد این دارایی ها ندانند. وی معتقد است، با این که دارایی ها دیجیتال بازاری پر نوسان است. اما در روند های صعودی بازدهی خوب و سودرسانی بالایی دارند.

با نگاهی به عملکرد بازار مالی و ارز های دیجیتال بعد از این که دارایی های دیجیتال تا سقف 3 تریلیون دلاری بالا میرود در اوایل ماه نوامبر 2021 یعنی تقریبا اواسط ماه آبان سال 1400، نرخ سرمایه گذاری در این بخش به اندازه 1/18 تریلیون دلار کاهش ارزش در این بخش مشاهده میشود. هم اکنون بیت کوین به عنوان ارز برتر جدول رده بندی کریپتوکارنسی امروز روز خوبی نداشت و به اندازه 28.336 دلار افت را تجربه کرد.

عملکرد ارز های دیجیتال در بازار خرسی

هم اکنون دارایی های دیجیتال در پایین ترین حد ارزشی خود هستند. اما این اولین باری نیست که ارز های دیجیتال در این وضعیت قرار میگیرند. با نگاهی به سابقه دارایی های دیجیتال در سیکل نزولی سابق هم ارز های دیجیتال به همین منوال عمل کردند. و داده ها روند احساسات بازار را مشابه وضعیت الان روایت میکنند. از این رو بسیاری از مفسران و تحلیل گران بازار مالی کنونی را مشابه قبلی میدانند. و به دنبال رخداد های مشابه دیگر هستند.

اسکات مینرد (Scott Minerd)، مدیر ارشد اجرایی Guggenheim در خصوص ارز های دیجیتال و روند آن گفت:

پیش بینی میکنم که بیت کوین در آینده نزدیک هم مجددا درگیر وضعیت نزولی شود. من حدس میزنم که این دارایی نرخ 8000 دلاری را هم تجربه کند.

و در ادامه آنتونی اسکاراموش (Anthony Scaramouch) روند بیت کوین و افت ارزش این دارایی را تا حد 18000 دلاری پیش بینی کرد.

اشنایی با بازی گاو و خرس در بازار سرمایه

بازار گاوی یا Bull market و بازار خرسی Bear market از جمله واژه‌هایی هستند که در توصیف وضعیت بازار به کار می‌روند. هنگامی که بازار رو به رشد باشد و قیمت سهام روندی صعودی دارد می‌گویند «بازار گاوی» است. این در حالی است که اگر قیمت سهام روندی نزولی داشته و رکود در اوضاع اقتصادی حاکم شده باشد، از عبارت «بازار خرسی» استفاده می‌کنند.

خصوصیات بازار گاوی و خرسی

در بازار گاوی تقاضا بسیار زیاد است و عرضه به ندرت صورت می‌گیرد. به عبارت دیگر، سرمایه‌گذاران با امید به آینده رو به رشد بازار، اقدام به خرید سهام جدید می‌کنند و فروشندگان نیز تمایلی برای فروش ندارند. عکس این ماجرا در بازار خرسی حاکم است و عرضه افزایش و تقاضا به شدت کاهش می‌یابد.

در بازار گاوی، بیشتر افراد به امید کسب سود بیشتر، در بازار سرمایه‌گذاری می‌کنند، اما در بازار خرسی، جوی منفی بر بازار حاکم است و همین امر رمقی برای سرمایه‌گذاران به منظور خرید سهام جدید باقی نمی‌گذارد. عکس این اتفاق نیز ممکن است؛ به عبارتی، اخبار ناخوشایند می‌تواند منجر به بازار خرسی شود و در مقابل، اخبار خوب بازار گاوی را رقم زند.

نکته قابل توجه در رابطه با بازار گاوی تغییر بازار از گاوی به خرسی و خرسی، عدم نگاه کوتاه‌مدت به روند بازار است. افت قیمت‌ها در یک روز یا یک هفته یا افزایش آنها نشان از بازار خرسی و گاوی نیست. بلکه آنچه نوع بازار را مشخص می‌کند، روند بلندمدت آن است. مثلا ممکن است در دو هفته اخیر روند بیانگر بازار گاوی باشد، در حالی که طی دو سال اخیر روند بازار حاکی از بازار خرسی است.

بازار گاوی چگونه به بازار خرسی تبدیل میشود؟

وقتی عموم مردم در بازار هستند، بازار گاوی (صعودی) آمادگی زیادی برای تبدیل شدن به بازار خرسی (نزولی) دارد. دلیل آن این است که عموم مردم کمترین تحملی برای پذیرش ریسک ندارند و در نتیجه نیاز به اطمینان و تایید زیادی دارند که یقین کنند کاری که انجام می‌دهند یک سرمایه‌گذاری مطمئن است.

در نتیجه اغلب آنها آخرین افرادی هستند که متقاعد می‌شوند بازار صعودی است و فرصت‌های خوبی برای خرید در آن وجود دارد. در یک بازار گاوی، صرف نظر از اینکه چقدر طولانی مدت باشد، تغییر بازار از گاوی به خرسی عموم مردم در آخرین لحظات سوار بر ارابه قیمت می‌شوند غافل از اینکه بازار گاوی و صعود مرتب قیمت‌ها، نیاز به تزریق دائمی پول توسط معامله‌گرانی دارد که خواهان خرید در قیمت‌های بالاتر و بالاتر باشند. هر چقدر از عمر بازار گاوی گذشته باشد، تعداد بیشتری از معامله‌گران خریدهای خود را انجام داده‌اند و کمتر مشتری جدیدی باقی مانده و در نتیجه تعداد کسانی که حاضرند قیمت‌های بالاتری برای خرید پیشنهاد دهند کمتر شده است.

وقتی عموم مردم وارد بازار می‌شوند و دسته جمعی شروع به خرید می‌کنند، در واقع پایان راه نزدیک است. چراکه تعداد خریداران و حجم پولی که باید در خرید صرف شود محدود است و سرانجام نقطه‌ای فرا خواهد رسید که در آن هر کس که می‌توانسته در حکم خریدار ظاهر شود، خرید خود را انجام داده و دیگر خریداری باقی نمانده است.

در این شرایط با عدم استقبال خرید قیمت سهام کاهش می‌یابد و نمی تواند حرکتی جز رو به پایین داشته باشد.